Phòng, chống rét cho trâu bò

PTO- Những năm gần đây, thời tiết vụ đông xuân diễn biến hết sức phức tạp. Đầu năm 2008 rét đậm, rét hại kéo dài gây thiệt hại rất lớn đến chăn nuôi của tỉnh làm chết 3.104 con trâu, bò ở hầu hết các huyện, thành, thị, tập trung ở các huyện miền núi Tân Sơn, Thanh Sơn, Yên Lập và một số xã vùng cao. Nguyên nhân là do tập quán chăn nuôi của nông dân chủ yếu là thả rông trâu bò, chuồng trại không che chắn, không đảm bảo khô sạch. Mùa đông lại thiếu thức ăn trầm trọng, dinh dưỡng không đảm bảo. Gặp rét đậm, rét hại kéo dài kết hợp với mưa phùn ẩm ướt, trâu bò đổ ngã hàng loạt gây thiệt hại nặng nề. Dự báo thời tiết vụ đông xuân 2008-2009 diễn biến khó lường, ngay từ đầu vụ đã có mưa to kéo dài, rét đậm đến sớm. Để đảm bảo an toàn cho trâu bò trong vụ đông xuân cần chú ý làm tốt các biện pháp chống rét cho trâu bò:

Dùng phên, bao tải, vải rơm… che xung quanh chuồng để chống gió rét. Có thể đan phên, rơm, bao tải dứa làm thành từng tấm dễ tháo dỡ, để những ngày nắng to có thể tháo phên ngay. Tuyệt đối không để chuồng lầy lội, sau khi thả trâu bò cần vệ sinh chuồng trại ngay, để cho khô ráo. Để nền chuồng khô ráo cần rải nền chuồng bằng lá chuối khô, cỏ khô, rơm rạ khô cho trâu bò nằm. Chất độn chuồng cần sạch sẽ, định kỳ phun thuốc khử trùng 20-30 ngày/lần để hạn chế vi trùng gây bệnh phát sinh phát triển. Thường xuyên chuyển phân ra hố ủ, không để lưu giữ tại chuồng. Có thể sử dụng bóng điện hay đốt sưởi cho gia súc trong chuồng nuôi bằng trấu, mùn cưa, than củi. Nơi để lò sưởi có khoảng cách nhất định đảm bảo cho trâu bò đủ ấm tránh gây cháy hoặc bị hun khói quá nhiều trong chuồng nuôi hoặc gây bỏng cho trâu bò.

Trâu bò cần phải ăn đủ no, 1 con trâu, bò trưởng thành cần ăn 30-35kg cỏ tươi/ngày và bổ sung thêm 0,5-1kg thức ăn tinh (ngô, cám gạo, sắn khô đã nấu chín). Nên cho trâu bò ăn nhiều bữa trong ngày để đảm bảo trâu bò không bị đói. Những ngày trời rét trâu bò phải lao động nhiều cần cho uống thêm nước muối ấm pha loãng. Thực hiện u rơm với urê hoặc sử dụng thân cây ngô, cỏ trồng (cỏ voi, cỏ VA06…) ủ chua để dự trữ bổ sung thêm cho trâu bò hàng ngày. Khi trâu bò được ăn thêm thức ăn ủ chua chúng sẽ béo khoẻ, lớn nhanh, cày kéo tốt và tiết kiệm được thức ăn tinh bổ sung. Tuyệt đối không cho trâu bò trực tiếp uống urê. Đảm bảo cho trâu bò uống đủ nước, tốt nhất những ngày này cho trâu bò uống nước ấm có hoà muối với lượng khoảng 5g/100kg thể trọng. Đảm bảo chế độ dinh dưỡng cho trâu bò để cơ thể khoẻ mạnh, có đủ năng lượng chống rét, phòng chống dịch bệnh xâm nhập.

Những ngày trời rét có sương muối thì phải đợi trời nắng to, tan sương mới chăn thả trâu bò, nên cho trâu bò mặc “áo chống rét” cho ấm. May áo giữ ấm cho trâu bò bằng các loại bao tải gai, bao tải dứa… diện tích may nên che chắn nhiều phần thân của trâu bò. Có thể sử dụng vải, chăn len, chăn bông, áo cũ… quấn quanh mình con vật nhưng phải buộc khít mình để giữ ấm. Những ngày rét đậm 13-150C hạn chế tối đa việc chăn thả trâu bò ra ngoài bãi, rét hại (dưới 120C) dừng ngay việc chăn thả trâu bò ở ngoài đồng, để trâu bò tại chuồng nuôi áp dụng các biện pháp giữ ấm cho trâu bò, cắt cỏ bổ sung thêm thức ăn tinh, ăn tại chuồng, nhằm tránh cho trâu bò ăn ngoài đồi bãi dễ bị cảm lạnh.

Cần phải tiêm phòng bệnh (Tả, tụ huyết trùng, lở mồm long móng, nhiệt thán, suyễn…) đầy đủ cho trâu bò theo yêu cầu của cơ quan thú y. Hàng ngày phải cho trâu bò ăn đủ no, không làm việc quá sức để tăng sức đề kháng cho trâu bò đối với bệnh tật. Đối với bê, nghé mới sinh, sau 15-20 ngày tuổi cần cho uống thuốc tẩy giun đũa bê, nghé theo hướng dẫn của thú y. Không nên cho trâu bò ăn cỏ non vào buổi sáng khi sương chưa tan có thể chướng. Không mua thịt trâu bò bị bệnh truyền nhiễm hoặc chết không rõ nguyên nhân về ăn sẽ làm tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh và ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Khi có trâu bò bị chết cần phải báo cho các cấp chính quyền địa phương và thú y đến giải quyết. Nếu xác định chết do bệnh truyền nhiễm thì phải đem chôn theo hướng dẫn của cán bộ thú y.

Lưu ý: Những ngày quá rét trâu bò thường hay xảy ra bệnh cước chân, biểu hiện thấy da chân trâu bò thường sưng phù, nứt nẻ, có hiện tượng xung huyết. Trường hợp bệnh nặng lớp biểu bì ở chân chảy dịch màu vàng, tạo vết loét gây nhiễm trùng, nếu không điều trị kịp thời tổ chức dưới da bị hoại tử làm cho con vật bị què, nặng hơn trâu bò có thể kế phát các bệnh truyền nhiễm khác. Trong trường hợp trâu bò bị cước chân cần chú ý tăng cường giữ ấm cho trâu bò, để nền chuồng khô ráo, cho ăn uống đầy đủ có bổ sung muối kháng, Vitamin. Bệnh mới xuất hiện có thể dùng gừng giã nhỏ hòa với rượu để xoa bóp hàng ngày, đồng thời cho trâu bò vận động tại chuồng để tăng cường tuần hoàn máu tại chân, tránh hiện tượng sưng phù bệnh càng thêm nặng. Khi bệnh nặng cần báo cán bộ thú y để điều trị bằng kháng sinh. Thiên Tuế