Động lực phát triển bền vững

Khoa học, công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo là động lực để thúc đẩy tăng trưởng, tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh trong phát triển kinh tế - xã hội, là công cụ quan trọng để thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Những năm qua, tỉnh Phú Thọ đã ban hành nhiều định hướng chỉ đạo, cơ chế, chính sách, quản lý quan trọng cho phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo của tỉnh và đạt được những kết quả quan trọng.

Sở KH&CN kiểm tra mô hình lan năm cánh trắng, năm cánh xanh tại Trường Đại học Hùng Vương.

Từ những định hướng của tỉnh, bằng việc cụ thể hoá các văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành liên quan để áp dụng vào thực tế phù hợp với đặc thù của tỉnh, đầu tư ngân sách cho hoạt động KHCN hàng năm đã được nâng lên, góp phần thúc đẩy nâng cao hiệu quả hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo của tỉnh. Mạng lưới hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh không ngừng được tăng cường, củng cố.

Kết quả các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KHCN vào sản xuất và đời sống đã có những đóng góp tích cực, phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Từ năm 2013 đến nay, tổng số nhiệm vụ KHCN cấp nhà nước, cấp tỉnh được thực hiện là 287 nhiệm vụ với tổng kinh phí trên 375 tỉ đồng, tập trung vào tám chương trình trọng tâm. Qua đó, đã chuyển giao ứng dụng hơn 200 quy trình công nghệ, trên 1.000 lượt người dân được đào tạo tập huấn, tạo sự gắn kết giữa người dân và doanh nghiệp, hình thành các chuỗi liên kết trong sản xuất, thương mại hóa. Đồng thời góp phần quan trọng thúc đẩy, nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh các sản phẩm chủ lực, sản phẩm khuyến khích phát triển của tỉnh thời gian qua. Cụ thể như phát triển các sản phẩm chè, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, sản xuất rau, hoa quả an toàn theo hướng ứng dụng công nghệ cao, sản xuất và chế biến dược liệu, phát triển các sản phẩm OCOP...

Bên cạnh đó, nhiều kết quả trong các lĩnh vực y tế, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, phục vụ phát triển công nghiệp, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, khoa học xã hội và nhân văn, bảo vệ môi trường đã được phát huy, phục vụ có hiệu quả công tác quản lý nhà nước, cung cấp nhiều luận cứ quan trọng phục vụ công tác định hướng, chỉ đạo điều hành. Hoạt động hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện đổi mới công nghệ được quan tâm thường xuyên với số tiền gần 34 tỉ đồng đã góp phần thúc đẩy, khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Các đại biểu tham quan mô hình liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ ngô sinh khối tại huyện Đoan Hùng.

Hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, định hướng xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tỉnh Phú Thọ, kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của các tỉnh miền núi phía Bắc. Nhiều hoạt động nhằm tìm kiếm, khuyến khích, thúc đẩy sự phát triển của những ý tưởng, dự án, sản phẩm, mô hình kinh doanh, doanh nghiệp khởi nghiệp mang tính đổi mới sáng tạo, có khả năng tăng trưởng dựa trên việc khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới được tổ chức. Cùng với hoàn thiện chính sách phát luật cho phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo, việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về sở hữu trí tuệ được đẩy mạnh. Việc thúc đẩy các hoạt động tạo ra tài sản trí tuệ được quan tâm triển khai phù hợp với điều kiện thực tế thông qua nhiều đề án, đề cao vai trò của doanh nghiệp trong việc kết nối giữa sản xuất với thị trường; khuyến khích, thu hút các doanh nghiệp liên kết với nông dân theo phương thức ký kết hợp đồng thu mua sản phẩm gắn với bảo quản, chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị.

Công tác xác lập, quản lý, khai thác, phát triển tài sản trí tuệ, hỗ trợ về sở hữu trí tuệ được đẩy mạnh, tạo sự chuyển biến trong nhận thức của nhiều tổ chức, cá nhân về tầm quan trọng của việc xác lập, phát huy và bảo vệ tài sản trí tuệ cho các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Đến nay, toàn tỉnh có 38 sản phẩm được đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ dưới các hình thức chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể, trong đó có hai chỉ dẫn địa lý, tám nhãn hiệu chứng nhận, 28 nhãn hiệu tập thể.

Công tác sáng kiến đã góp phần thúc đẩy phong trào thi đua lao động sáng tạo của các tầng lớp nhân dân, khuyến khích các tổ chức, cá nhân mạnh dạn phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật, đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng các sáng kiến vào trong thực tế công tác. Toàn tỉnh đã có trên 4.000 sáng kiến cấp cơ sở và gần 200 sáng kiến cấp tỉnh được công nhận.

Những kết quả hoạt động KHCN và đổi mới sáng tạo đã góp phần quan trọng trong phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh thời gian qua. Để tiếp tục có những định hướng mới cho sự phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo phù hợp trong giai đoạn tới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 76-NQ/TU ngày 2/8/2022 về thực hiện Chương trình phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2030; UBND tỉnh đã ban hành Chương trình số 3079/CTr-UBND ngày 9/8/2022 về phát triển KHCN và đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2030. Nghị quyết và Chương trình đã đưa ra những giải pháp lớn, quan trọng để thúc đẩy hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo.

Cụ thể: Đổi mới cơ chế hoạt động, nâng cao năng lực quản lý nhà nước về KHCN và đổi mới sáng tạo; huy động nguồn lực đầu tư cho KHCN; đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, phát triển, khai thác có hiệu quả hạ tầng KHCN và đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực KHCN và đổi mới sáng tạo có trình độ, năng lực sáng tạo cao; phát triển các viện nghiên cứu, trường đại học và các tổ chức KHCN khác trở thành các chủ thể nghiên cứu mạnh; phát triển thị trường KHCN; đẩy mạnh các hoạt động đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh, liên kết với hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia, thúc đẩy hoạt động KHCN, đổi mới sáng tạo của doanh nghiệp; tăng cường hợp tác trong nước, quốc tế về KHCN, tăng cường hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức về KHCN và đổi mới sáng tạo.

Những giải pháp đặt ra sẽ giúp cho việc thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm về KHCN và đổi mới sáng tạo, là động lực để phát triển nhanh, bền vững trong thời gian tới.

Nguyễn Duy Anh

Giám đốc Sở KH&CN