Chòm Muộng - nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống người Thái Nghệ An

Bản Chòm Muộng là một trong những bản làng đẹp của miền Tây xứ Nghệ; lưu giữ nhiều giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái.

Bản Chòm Muộng (xã Mậu Đức, huyện Con Cuông, tỉnh Nghệ An) nằm trọn trong một thung lũng hẹp ở vùng tả ngạn sông Lam. Bản ấn tượng với nhiều người đến thăm bởi đường làng, ngõ xóm rộng rãi, được quy hoạch vuông vắn. Hệ thống điện nông thôn đảm bảo an toàn, cơ sở vật chất văn hóa, khu vui chơi, thể dục, thể thao đầy đủ. Những mái nhà sàn bình dị san sát nhau, tạo cảm giác ấm áp, bình yên...

Chòm Muộng hiện có 202 hộ, với 896 nhân khẩu. 100% người dân là đồng bào dân tộc Thái. Đời sống kinh tế của bà con nơi đây dựa vào việc làm nông, trồng rừng và chăn nuôi.

Một góc bản văn hóa, nông thôn mới bản Chòm Muộng, xã Mậu Đức (Con Cuông).

Nhiều người già ở bản Chòm Muộng kể lại, vào những năm 1944, có khoảng 15-20 hộ gia đình người Thái từ huyện Quỳ Hợp rủ nhau sang đây lập nghiệp. “Đất lành chim đậu”, người sang trước lại về quê cũ rủ anh em, họ hàng sang vùng đất mới an cư. Đến những năm 1946-1947 thì bản chính thức được định hình. “Chòm Muộng” có nghĩa là bản Xoài được định danh xuất phát từ việc ngay ở giữa bản có 1 cây xoài cổ thụ, rất lớn. Các hộ gia đình sống xung quanh gốc xoài này.

Thế rồi, theo thời gian, người dân bản Chòm Muộng cứ sinh sôi nảy nở; người dân tộc Thái ở nơi khác cũng rủ nhau về quần tụ nơi đây. Tính đến nay, đã có 5 thế hệ người Thái sinh sống trên mảnh đất này. Điều đặc biệt ở bản Chòm Muộng là dẫu cho cây xoài cổ thụ năm xưa tàn lụi; bản làng trải qua bao nhiêu đổi thay... nhưng tinh thần cố kết của cộng đồng và bản sắc văn hóa nói chung và phong tục tập quán nói riêng vẫn được lưu giữ, truyền đời.

Ông Ngân Văn Hợi - Trưởng bản Chòm Muộng giới thiệu quy trình sản xuất rượu cần.

Ông Ngân Văn Hợi, 53 tuổi, Trưởng bản Chòm Muộng kể: Trong nhà, ông bà vẫn luôn ý thức dạy cho cháu con về những nét đẹp văn hóa, lễ nghi, kiêng kỵ của dân tộc mình. Người bà, người mẹ thì dạy cho con gái, cháu gái mình cách dệt những chiếc váy, chiếc khăn thổ cẩm đẹp; hay là cách ủ những bình rượu cần thật ngon... Chòm Muộng vẫn lưu giữ đầy đủ những truyền thống tốt đẹp truyền đời. Bên cạnh đó, những phong tục tập quán lạc hậu như mê tín dị đoan, tang ma linh đình kéo dài cũng dần bị loại trừ khỏi đời sống cộng đồng.

Cũng theo ông Hợi: Để gìn giữ những làn điệu dân ca, dân vũ, cách chơi các nhạc cụ của dân tộc Thái, từ năm 1996, bản đã thành lập Câu lạc bộ Dân ca Thái, giao cho Chi hội Người cao tuổi đảm nhận triển khai sinh hoạt. Đến nay, trải qua gần 30 năm, câu lạc bộ vẫn hoạt động tốt, sinh hoạt đều đặn hàng tháng, là hạt nhân tích cực của phong trào văn hóa, văn nghệ ở xã Mậu Đức. Năm 1999, Chòm Muộng đã đạt được danh hiệu làng văn hóa cấp tỉnh.

TK (Theo baonghean.vn)