1,5 tỷ đồng chi tiêu cho hội họp mỗi ngày

Thứ trưởng Thang Văn Phúc

Theo nghiên cứu và kinh nghiệm thực tiễn của một chuyên gia hành chính, cứ 8 tiếng trên cả nước có gần 3.000 cuộc họp, ngân sách chi tiêu cho hội họp mất khoảng 1,5 tỷ đồng/ngày. Những ngày chuyển giao năm cũ và năm mới là thời điểm họp hành vào “vụ”.

Xoay quanh vấn đề “loạn” họp này, báo chí đã có cuộc trao đổi với TS Thang Văn Phúc - Thứ trưởng Bộ Nội vụ, Tổng thư ký Ban chỉ đạo Cải cách hành chính (CCHC) của Chính phủ.

- Theo Thứ trưởng, hiện nay các cuộc họp có chất lượng thực sự có nhiều không?

- Chỉ 50% số cuộc hợp hiện nay là có chất lượng thực sự thôi. Nhiều cuộc họp hành rất lãng phí. Chỉ cần tổ chức một cuộc họp không tốt thì có thể lãng phí đến mấy trăm triệu, cái này mình cũng thấy rõ, nhưng mà chưa có một cơ quan nào đứng ra tính chuyện này cả.

Tôi cho rằng đây là một vấn đề cần kiên trì, đổi mới phương thức hoạt động, giảm bớt giấy tờ, họp hành đúng đối tượng, lồng ghép được các cuộc họp với nhau, và nền hành chính phải được điện tử hoá. Giảm được các cuộc họp thì sẽ giảm được các chi phí của dân.

- Bộ Nội vụ đã có những đánh giá về lãng phí mà những cuộc họp đấy gây ra không?

- Chưa ai ngồi lại để đánh giá và cũng chưa có một cuộc tổng điều tra nào về vấn đề này. Nếu ta giảm được một cuộc họp (có khoảng 200 người tham gia) thì sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền để làm việc khác có ích cho xã hội.

Cứ nhẩm tính thế này: Riêng chi phí cho việc đi lại của mỗi người khoảng 2 triệu đồng, như vậy 200 người thì sẽ mất khoảng 400 triệu, 400 triệu đồng đó có thể làm được một bệnh xá, một trường học... Thậm chí giảm được hai cuộc họp như vậy sẽ xây được một trụ sở xã.

- Hình như về mặt quản lý nhà nước, chúng ta chưa chú trọng việc quản lý hiệu quả các cuộc họp?

- Có rất nhiều cuộc họp hiệu quả còn thấp, lãng phí. Mỗi lần người họp đi họp nửa ngày rồi lại về, ngay tiền vé máy bay đã tốn mấy triệu đồng rồi. Gần đây, chúng ta đã có những động thái tích cực để quản lý các cuộc làm sao cho có hiệu quả. Năm 2006, Thủ tướng ra có Chỉ thị (số 10) về vấn đề giảm họp và nâng cao hiệu quả của các cuộc họp.

Đồng thời Chính phủ cũng đã có quyết định về việc tổ chức các cuộc họp thế nào cho hiệu quả. Sau quyết định đó, năm 2006, bản thân Chính phủ cũng đã tổ chức xem xét lại các cuộc họp của mình.

Nếu mọi năm, ở cấp Thủ tướng, cấp Chính phủ hàng năm có bình quân khoảng 350 cuộc họp, thì năm 2006 theo báo cáo đánh giá tại cuộc họp của Chính phủ thì chỉ còn 256 cuộc họp. Như vậy thì ta đã giảm được 100 cuộc họp ở cấp Chính phủ.

Sau khi có quyết định của Thủ tướng nhiều địa phương cũng đã có các Nghị quyết, các Chỉ thị về vấn đê này, thậm chí nhiều tỉnh, thành phố yêu cầu tất cả các cuộc họp của chính quyền địa phương phải đăng ký, nếu được duyệt những cuộc họp cần thiết thì mới được phép tổ chức họp.

Tôi hy vọng đây là một tiền đề tốt để chúng ta tiếp tục tổ chức các cuộc họp vừa có hiệu quả, vừa tiết kiệm được thời gian và tiền bạc.

- Tại sao không đẩy mạnh việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào nền hành chính để cải cách việc họp hành, thưa Thứ trưởng?

- Theo chỉ đạo của Chính phủ và Chương trình Tổng thể CCHC thì tới đây phải thay đổi vấn đề này, đổi mới phương thức điều hành chỉ đạo. Nếu làm một cách đồng bộ thì sẽ giúp cho người lãnh đạo thoát ra được khỏi các cuộc họp.

Cho nên một biện pháp nữa là hiện đại hoá nền hành chính, tức là xây dựng Chính phủ điện tử (các điều hành, các quan hệ sắp tới là trên mạng). Thế giới họ làm nhiều năm nay rồi.

Năm 2007, trong chương trình điều hành của Chính phủ, Ban chỉ đạo CCHC có đề xuất là cuối năm 2007, hệ thống Chính phủ điện tử phải điều hành từ Chính phủ cho tới lãnh đạo của 64 tỉnh thành phố và tất cả các bộ ngành. Năm 2008 đến cấp huyện và năm 2010 đến cấp xã.

Nếu làm được việc này thì giảm bớt nhiều cuộc họp, ví dụ như là công bố các văn bản pháp quy như luật, nghị định, các văn bản của Chính phủ... đều thông qua mạng điện tử. Như vậy người ta tiếp cận thông tin rất nhanh và công khai hoá được.

- Theo Thứ trưởng, có nên luật hoá các quy định về họp không?

- Theo tôi, chất lượng hạn chế của các văn bản luật pháp của chúng ta hiện nay cũng là một nguyên nhân làm nảy sinh nhiều cuộc họp hành không cần thiết. Do đó, cần phải nâng cao chất lượng của các quy định pháp lý. Các quy định này phải đảm bảo được tính minh bạch, tiện lợi trong quá trình thực hiện.

Sắp tới chúng ta sẽ phải tập trung làm việc này. Phải đổi mới quy trình làm luật nâng cao chất lượng văn bản pháp luật để đưa vào cuộc sống một cách nhanh nhất và minh bạch nhất. Nếu làm như vậy thì nạn họp, nạn giấy tờ sẽ được giảm bớt. Song song với quy trình làm luật thì chúng ta cũng đã và đang luật hoá các quy định về họp.

- Nhiều người cho rằng sở dĩ có nhiều cuộc họp như thế này là vì mình còn nặng về văn hoá phong bì. Nhận định của Thứ trưởng như thế nào?

- Theo cá nhân tôi, chúng ta không nên nghĩ như vậy. Nhiều cuộc họp người ta cũng không thích đi đâu. Người ta đi mấy trăm cây số để lấy phong bì 50 nghìn đồng thì chả ai dại gì suy nghĩ đến để nhận phong bì cả, nhiều khi chỉ là vì công việc thôi. Với những người này, những cuộc họp không có hiệu quả thì đi dự họp cứ như bị... hành.

Cũng có một số người coi phong bì là một thu nhập, nhưng cái đó cũng không đem lại cái gì to tát để họ sống nổi. Chi phí đó là rất nhỏ so với các loại chi phí khác. Cái mà chúng ta đang cần đó là phải khắc phục được những lãng phí không cần thiết.

- Để ngăn chặn tình trạng “loạn” họp, theo Thứ trưởng chúng ta cần làm gì?

- Theo tôi, trong thời gian tới chúng ta cần giải quyết nhiều vấn đề mang tính cơ bản. Thứ nhất là phải làm rõ chức trách trách nhiệm của người đứng đầu, trách nhiệm cá nhân của từng vị trí công chức. Nhà nước sẽ trao cho họ quyền để họ chủ động thực thi công vụ và các nghĩa vụ mà pháp luật quy định.

Nếu tham gia họp hành nhiều thì cán bộ ít có thực tiễn. Do vậy có những vấn đề cần phải giải quyết tận gốc rễ. Xưa nay, người ta có thói quen là phải họp mới triển khai công việc... nhưng nếu trao quyền và trách nhiệm cho người đứng đầu thì có thể triển khai ngay công việc mà không cần phải chờ đến họp. Như vậy, chúng ta sẽ thực hiện được chế độ thủ trưởng trong hành chính nhằm hạn chế các cuộc họp.

Thêm nữa, chúng ta cũng sẽ từng bước giảm các cuộc họp không cần thiết bằng cách lồng ghép các cuộc họp với nhau ở cùng một đối tượng và thời gian. Trong quy định của Chính phủ cũng đề cập đến việc phải chuẩn bị từ trước các tài liệu, văn bản để các thành phần tham dự cuộc họp có thể chuẩn bị ý kiến.

Chuẩn bị trước tài liệu để gửi trước cho các đại biểu, để tránh tình trạng lãng phí thời gian khi các đại biểu đến một hội nghị để nghe đọc một báo cáo 30 - 40 trang. Ở nước ngoài Tổng thống cũng chỉ phát biểu trong vòng 7 - 10 phút. Đây cũng là một phương pháp hiện đại để chúng ta tiếp cận với cách làm việc của quốc tế.