25 năm thu hút nguồn vốn đầu tư FDI: Mở đường từ những viên gạch nhỏ

PTĐT - Phú Thọ là một trong những địa phương sớm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài- năm 1993. Sau 25 năm, đến nay trên địa bàn tỉnh có 131 dự án đầu tư với tổng vốn đăng ký gần 900 triệu USD. Kể từ doanh nghiệp FDI đầu tiên vào tỉnh, “biến khó khăn thành lợi thế”, Phú Thọ đã có những giải pháp đột phá để tạo môi trường thuận lợi, thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp đầu tư, đóng góp cho sự phát triển KT-XH của tỉnh.

Cuối năm 1992, Công ty TNHH Pangrim Neotex là doanh nghiệp FDI đầu tiên “đặt chân” vào Phú Thọ với dự án nhà máy dệt nhuộm có 100% vốn Hàn Quốc. Sau 25 năm, Pangrim Neotex trở thành cái tên quen thuộc với người dân thành phố Việt Trì. Trong số những doanh nghiệp có quy mô đầu tư lớn ở lĩnh vực dệt may trong tỉnh thì Pangrim Neotex được coi là “ông lớn” với hàng nghìn công nhân có thu nhập ổn định, đây cũng là doanh nghiệp nước ngoài sớm thành lập được tổ chức Đảng.

Chỉ sau vài năm, năm 1995 Công TNHH MTV Chè Phú Bền cũng đặt nền móng đánh dấu cho sự nghiệp 23 năm góp sức cho ngành chè Đất Tổ. Khi đó Công ty Liên doanh chè Phú Bền được thành lập từ sự sáp nhập nhà máy chè Phú Thọ, nhà máy chè Hạ Hòa và nhà máy chè Đoan Hùng đồng thời tiếp quản thêm 3 Nông trường Phú Thọ, Hạ Hòa, Đoan Hùng. Năm 2009 Công ty được chuyển nhượng cho Tập đoàn Mcleod Russel India, là Tập đoàn sản xuất và xuất khẩu chè lớn nhất thế giới đồng thời chuyển tên gọi chính thức là Công ty TNHH MTV chè Phú Bền. Hiện nay với 2200 ha chè nguyên liệu, 7 nhà máy chế biến với công suất 10.000 tấn/năm, các sản phẩm do công ty sản xuất đã xuất khẩu sang 27 quốc gia trên thế giới với doanh thu đạt 122 triệu đô la Mỹ; đảm bảo việc làm ổn định cho trên 2.500 lao động, hợp đồng thời vụ với 3.000 lao động .

Cũng trong giai đoạn “trứng nước” này còn phải kể đến Công ty TNHH Miwon Việt Nam thành lập năm 1994, đây là một công ty liên doanh giữa tập đoàn Miwon Hàn Quốc với 2 đối tác Việt Nam là Công ty bánh kẹo Hải Hà và Công ty CP Hoàng Minh. Miwon bắt đầu đi vào sản xuất kinh doanh vào cuối năm 1995 song phải đến năm 2003 mới trở thành Công ty 100% vốn nước ngoài. Thương hiệu Miwon được biết đến với các sản phẩm bột ngọt, bột chiên, tương ớt, gia vị...Riêng sản phẩm bột ngọt hay còn gọi là mỳ chính đang chiếm lĩnh 30% thị phần của thị trường bột ngọt ở Việt Nam.

Tỉnh Phú Thọ tái lập vào năm 1997, hoạt động sản xuất kinh doanh, thu hút đầu tư còn gặp nhiều khó khăn. Thụy Vân là khu công nghiệp đầu tiên của tỉnh khi đó đang hình thành. Bởi vậy việc đầu tư các dự án và năng lực cạnh tranh trong thu hút đầu tư hầu như không có, các cơ sở sản xuất kinh doanh chủ yếu duy trì hoạt động bằng chính nội lực của mình. Đến năm 2000, toàn tỉnh mới chỉ có 3 dự án nguồn vốn FDI với vốn đầu tư gần 10 triệu USD.

Vào những năm 2010, hạ tầng giao thông kết nối địa phương với trung tâm kinh tế vùng, cảng biển, sân bay và các tỉnh khác đang được hoàn thiện. Đây cũng là giai đoạn kinh tế toàn cầu suy giảm cộng với hết thời gian ưu đãi, thị trường khó khăn khiến một số dự án đầu tư phải điều chỉnh quy mô sản xuất, vốn đầu tư, chuyển hướng kinh doanh hoặc bán tài sản, chuyển nhượng dự án. Có thời gian dài Phú Thọ rất khó khăn trong việc thu hút đầu tư và sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp FDI. Trong nhiều năm, kết quả xếp hạng năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Phú Thọ chỉ ở mức thấp. Năm 2010, tỉnh xếp thứ 53/ 63 tỉnh, thành phố, tụt 35 bậc so với năm 2006.

Nguồn vốn hạn chế dẫn đến việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng các KCN, CCN thiếu và chưa đồng bộ. Các hạng mục công trình thiết yếu như đường giao thông chưa hoàn thiện, hệ thống xử lý nước thải đầu tư chậm. Nhà đầu tư thứ cấp phải tự san lấp mặt bằng nhà máy, việc chưa đầu tư hệ thống xử lý thải như nhà máy xử lý nước thải tập trung đã khiến các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc thu gom và xử lý nước thải. Có tình trạng doanh nghiệp “thoái lui” sau khi thăm hạ tầng KCN, CCN.

Giao thông đi trước mở đường, Phú Thọ đã có hàng loạt các công trình trọng điểm được triển khai giai đoạn 2013-2018 như hoàn thành 5 nút giao với cao tốc Nội Bài- Lào Cai; đưa vào sử dụng cầu Đồng Quang, Văn Lang, Hạc Trì, Sông Lô…tạo sự kết nối giữa tỉnh với thủ đô Hà Nội và các vùng; hoàn thành hạ tầng các KCN, CCN…

Trong câu chuyện thân tình và cởi mở, ông Nguyễn Minh Xuyên- Giám đốc Sở KH&ĐT chia sẻ với chúng tôi: Sau 25 năm doanh nghiệp FDI đầu tư vào Phú Thọ, tỉnh bổ sung được nguồn vốn đầu tư, thu hút ngành nghề mới, tăng tỷ trọng sản xuất công nghiệp, nhờ đó tạo công ăn việc làm cho hàng chục ngàn lao động địa phương, đóng góp cho Ngân sách Nhà nước và góp phần phát triển các KCN, CCN, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh theo hướng công nghiệp - dịch vụ - nông nghiệp.

Để thu hút vốn FDI hiệu quả, tỉnh đã mở rộng quan hệ hợp tác đầu tư với nhiều nước; chủ động tiếp cận, vận động trực tiếp một số tập đoàn, tổng công ty lớn có năng lực tài chính, công nghệ và thị trường đầu tư. Chú trọng thu hút các dự án đầu tư vào các lĩnh vực công nghiệp công nghệ cao và công nghiệp phụ trợ; các dự án đầu tư có khả năng đóng góp lớn cho ngân sách và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, các dự án sử dụng ít năng lượng, tiết kiệm đất, thân thiện với môi trường…

Ba giải pháp có tính đột phá mà Phú Thọ đang thực hiện nhằm tiếp tục mời gọi doanh nghiệp đồng thời tạo nên một môi trường đầu tư kinh doanh an toàn, lành mạnh, thuận lợi đó là tăng cường xúc tiến đầu tư trong nước và nước ngoài có trọng tâm, trọng điểm; tiếp tục cải cách hành chính theo hướng công khai, thông thoáng, giảm tối đa chi phí và thời gian cho nhà đầu tư; làm tốt công tác giải phóng mặt bằng. Lãnh đạo tỉnh cũng thường xuyên đối thoại, tọa đàm với doanh nghiệp, nhà đầu tư, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn.