Khó khăn trong thu gom rác thải sinh hoạt trên địa bàn thành phố Việt Trì

Bãi rác lộ thiên nằm ngay trên trục đường Hòa Phong kéo dài gây mất ATGT (Ảnh chụp 12/09).

PTĐT- Trong thời gian qua, thành phố Việt Trì đã có nhiều nỗ lực trong xây dựng đô thị văn hóa, văn minh, xanh-sạch-đẹp. Tuy nhiên, tốc độ đô thị hóa và nhu cầu tiêu dùng hàng hóa của người dân tăng nhanh đã khiến cho thành phố Việt Trì gặp nhiều khó khăn trong việc thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt. Trên một số địa bàn của thành phố lượng rác thải chưa được thu gom dứt điểm đã gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng tới đời sống của người dân.

Điểm tập kết một nơi…rác một nẻo

Theo số liệu của Công ty CP Môi trường và Dịch vụ Đô thị (MT&DVĐT) Việt Trì, trên địa bàn thành phố hiện có 144 điểm tập kết rác thải sinh hoạt. Việc bố trí điểm tập kết rác là do UBND phường và các khu dân cư lựa chọn để hợp đồng với Công ty đến thu gom. Thế nhưng ngoài các điểm tập kết rác theo quy định, ở nhiều tuyến đường, khu dân cư bãi rác tự phát vẫn mọc lên “như nấm sau mưa”.

Dọc theo tuyến đường Hùng Vương, đường Nguyễn Tất Thành, Trần Phú, Linh Lang hay Hòa Phong, ở đâu cũng có thể thấy những túi nilon, những bao chứa rác thải được vứt bừa bãi bên lề đường. Nhất là tại các khu đô thị mới như Khu đô thị Quang Trung, Hòa Phong kéo dài, do chưa quy định được nơi tập kết rác, nên người dân thường chọn những bãi đất trống, những đoạn đường vắng chưa có người ở để mang rác ra đổ. Có những nơi, rác chiếm một nửa lối đi. Ông Trần Quang Quân - Trưởng phòng KHKT & QLDA của Công ty CP (MT&DVĐT) Việt Trì cho biết: “Theo sự thống nhất giữa Công ty với các xã, phường thì người dân đổ rác trước giờ đi ngủ để công nhân và xe của công ty thực hiện thu gom rác từ 3h-7h sáng. Công ty đã chủ động duy trì việc thu gom rác thải phát sinh trên một số tuyến đường như Hùng Vương, Trần Phú, Nguyễn Tất Thành, Minh Lang, Hòa Phong… Thế nhưng lượng giác phát sinh sau khi thu gom ngày càng nhiều, đặc biệt có các điểm nhức nhối như trước UBND phường Gia Cẩm, đầu đường Hòa Phong hay cổng chợ Nông Trang đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến mỹ quan đô thị”.

Mục sở thị bãi rác trước cửa chợ Nông Trang nằm ngay trên đường Hùng Vương, rác thải sinh hoạt, rau, củ, quả thối, xác động vật chết… vứt la liệt ra đầu đường. Bà Nguyễn Thị Liên – người bán hàng gần đó cho biết: “Rác đổ không vào xe, nhiều người ngang nhiên đứng quăng túi vào đâu thì vào dẫn đến việc rác tràn cả ra đường, chúng tôi bán hàng gần đây đến khổ vì mùi hôi thối, ruồi nhặng vo ve suốt ngày”.

Đó là đối với các phường thuộc nội thành, còn các xã ven thành phố, việc thu gom, xử lý rác còn khó khăn hơn. Thành phố Việt Trì có 23 xã, phường thì hiện nay chỉ có 13 phường nội thành rác thải sinh hoạt do Công ty CP MT&DVĐT thu gom, 10 xã thuộc khu vực ngoại thành do địa phương tự triển khai. Nhưng hiện nay, việc thu gom xử lý rác thải của các xã vẫn còn nhiều khó khăn, bất cập, vì thế không khó để bắt gặp những đống rác vô chủ ở nhiều tuyến đường tại các xã vùng ven, gây bức xúc trong nhân dân.

Hiện nay, theo ước tính của Công ty CP MT&DVĐT, tổng lượng rác thu gom khoảng 169,2 tấn/ngày. Tuy nhiên đây chỉ là số lượng rác thu gom được tại các phường nội thành và tại các điểm tập kết rác. Đối với những bãi rác “tự phát” thì công tác thu gom là thực sự khó khăn, do không có giờ cố định và thường xuyên có sự thay đổi liên tục.

Công nhân đô thị môi trường phải rất vất vả để thu gom rác tại các điểm tập kết.

Nguyên nhân và giải pháp tháo gỡ

Có thể thấy, ý thức của người dân là nguyên nhân đầu tiên dẫn đến những khó khăn trong thu gom rác thải trên địa bàn thành phố. Nhiều người vẫn chỉ mong sạch nhà mình, mà chưa ý thức được việc vứt rác thải bừa bãi có thể kéo theo những hệ lụy đối với môi trường sống.

Có thể nhận thấy, thời gian qua, từ sự vào cuộc chỉ đạo của Thành ủy, UBND thành phố, nhận thức của cấp ủy, chính quyền các xã, phường trong công tác vệ sinh môi trường đã có nhiều chuyển biến. Tuy nhiên, có một số địa bàn tình trạng xả rác bừa bãi vẫn xảy ra. Theo ông Nguyễn Ngọc Anh – Chủ tịch UBND phường Nông Trang: Mặc dù đã thường xuyên tuyên truyền, nhắc nhở về quy định thời gian bỏ rác, địa điểm tập kết rác tại các khu dân cư nhưng một số hộ dân chưa chấp hành tốt nội quy giờ đổ rác. Thêm vào đó, thói quen “tiện đâu vứt đấy” của một số bộ phận người dân đã tạo nên các bãi rác phát sinh gây “đau đầu” cho công tác thu dọn, điển hình như cổng chợ Nông Trang.

Một nguyên nhân khác cũng từ nhận thức chưa đầy đủ của người dân về việc phân loại rác: Rác thải sinh hoạt được đổ lẫn cùng các loại rác thải rắn, rác thải vật liệu xây dựng...khiến cho công tác thu gom cũng trở nên phức tạp. Theo quy định, rác thải vật liệt xây dựng, rác thải công nghiệp không phải là rác thải sinh hoạt và Công ty cổ phẩn môi trường và dịch vụ đô thị không có chức năng thu gom.

Bên cạnh đó, công tác thu gom trên địa bàn cũng gặp nhiều khó khăn do nhiều khu đô thị mới chưa tiến hành bàn giao như Khu đô thị Quang Trung và Khu đô thị Hòa Phong kéo dài nên chưa ký hợp đồng với Công ty CP MT&DVĐT trong việc thu gom rác thải, dẫn tới việc nhiều bãi rác tự phát ngay gần khu dân cư nhưng vẫn chưa thể xử lý.

Để giải quyết những khó khăn trong thu gom rác thải sinh hoạt điều đầu tiên là các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân những quy định về giờ giấc, địa điểm tập kết rác đến từng hộ gia đình để người dân chấp hành, thực hiện nghiêm túc. Theo ông Trần Ngọc Sơn-Trưởng phòng TN&MT thành phố Việt Trì: Lãnh đạo thành phố chỉ đạo rất quyết liệt trong vấn đề vệ sinh môi trường, đối với rác thải tại các phường nội thành giao cho các phường kiểm tra, giám sát, có biện pháp xử lý hành chính nếu phát hiện vi phạm. Còn đối với các xã ngoại thành, UBND thành phố đã chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá thực trạng thu gom rác, những bất cập để có điều chỉnh trong thời gian tới. Hiện nay xã Thụy Vân đã được thành phố lựa chọn làm điểm xây dựng Đề án thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt giai đoạn từ 2016-2020.

Thời gian tới, Công ty CP MT&DV ĐT sẽ phối hợp với các phường nghiên cứu, xây dựng quy hoạch các điểm tập kết rác thải hợp lý. Đối với một số điểm nằm trên các trục đường chính, Công ty sẽ làm việc trực tiếp với các khu dân cư để lựa chọn điểm tập kết vừa đảm bảo thuận lợi cho người dân, vừa đảm bảo mỹ quan đô thị. Về phía chủ đầu tư của các khu đô thị mới, sau khi đưa vào sử dụng cũng nhanh chóng làm việc, ký kết hợp đồng với Công ty trong việc thu gom rác, đảm bảo vấn đề vệ sinh môi trường cho các hộ dân.

Nghị định 155/2016/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, có hiệu lực từ ngày 1/2/2017 đã tăng mức phạt tiền đối với hành vi gây mất vệ sinh khu chung cư, thương mại, dịch vụ, nơi công cộng. Tuy nhiên hiện nay việc triển khai thực hiện xử phạt theo Nghị định 155 vẫn còn nhiều bất cập, vì thế cần có hướng dẫn cụ thể, cấp nào có thẩm quyền xử phạt và việc xử phạt như thế nào. Có như vậy mới đủ mức răn đe, giáo dục đối với những hành vi vứt rác, gây mất vệ sinh nơi công cộng. Đặc biệt là đối với thành phố Việt Trì, cần sớm có những biện pháp quyết liệt để góp phần xây dựng diện mạo mới của thành phố văn minh, văn hóa, gắn với mục tiêu trở thành thành phố lễ hội về với cội nguồn dân tộc Việt Nam trong thời gian tới.

Thu  Hà – Thanh Trà