Phòng, chống tác hại thuốc lá: Nâng cao nhận thức, tăng cường hành động

Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTHCTL) có hiệu lực thi hành từ ngày 1/5/2013. Tại Phú Thọ, công tác PCTHCTL được triển khai, tập trung vào ba mục tiêu: Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; tăng cường năng lực cho các cán bộ tham gia hoạt động PCTHCTL. Từ đó đến nay, với sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền các cấp và các sở, ngành có liên quan, nhận thức của người dân về lĩnh vực này ngày càng được nâng lên, chuyển đổi ý thức, hành vi bảo vệ bản thân, những người xung quanh và bảo vệ môi trường sống.

Đoàn viên thanh niên huyện Tam Nông thực hiện phòng, chống tác hại thuốc lá tại nơi làm việc.

Tích cực tuyên truyền

Thực hiện Luật PCTHCTL, công tác tuyên truyền từng bước được đẩy mạnh với sự tham gia tích cực của các cơ quan: Báo Phú Thọ, Đài PT&TH tỉnh, Sở TT&TT, Sở GD&ĐT, Sở VH-TT&DL, MTTQ và các đoàn thể các cấp... Tại các địa phương, cơ quan, doanh nghiệp, trường học, các địa điểm công cộng đã xây dựng và triển khai nhiều mô hình điểm “Môi trường không khói thuốc lá”. Đến nay, 100% các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đều treo biển cấm hút thuốc, biển cảnh báo xử phạt; phổ biến nội quy không hút thuốc lá trong cơ quan; đưa nội dung PCTHCTL vào kế hoạch hoạt động hằng năm; đưa quy định cấm hút thuốc nơi làm việc vào quy chế nội bộ của cơ quan, đơn vị; đưa tiêu chí không hút thuốc tại nơi làm việc vào tiêu chuẩn thi đua khen thưởng của công chức, viên chức, người lao động.

Ông Trần Thanh Sơn- Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Phú Thọ, Tổng Giám đốc Khách sạn Sài Gòn - Phú Thọ cho biết: “Để đạt được tiêu chí đơn vị không khói thuốc, thời gian qua, Khách sạn Sài Gòn - Phú Thọ đã triển khai nhiều hoạt động nâng cao nhận thức của cán bộ, nhân viên và khách hàng trong việc PCTHCTL. Từ tiền sảnh, quầy lễ tân tới các phòng nghỉ, hành lang, phòng ăn, phòng làm việc tại khách sạn đều có các biển báo, logo cấm hút thuốc lá. Khách sạn cũng đã bố trí khu vực dành riêng cho người hút thuốc lá. Nhờ đó, việc chấp hành không hút thuốc lá của khách sạn đã nhận được sự đồng tình cao và hài lòng của các khách hàng”.

Từ năm 2015, UBND tỉnh, Ban chỉ đạo PCTHCTL tỉnh đã xây dựng kế hoạch hoạt động PCTHCTL tập trung vào ba mục tiêu: Nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá; xây dựng môi trường không khói thuốc; tăng cường năng lực cho các cán bộ tham gia hoạt động PCTHCTL. Từ việc xây dựng điểm mô hình “Môi trường không khói thuốc lá”, các ngành, đơn vị đã nhân rộng và xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện và tình hình thực tế: “Công sở không khói thuốc”, “Trường học không khói thuốc”, “Bệnh viện không khói thuốc”... Hình thức thông tin, giáo dục truyền thông về PCTHCTL cũng từng bước được đổi mới: Lồng ghép hoạt động PCTHCTL vào các sự kiện tại địa phương; các sự kiện thể thao không khói thuốc, phát động “Khu du lịch không khói thuốc lá”; tổ chức các lớp tập huấn về PCTHCTL...

Sở Y tế phối hợp với Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn Phòng chống tác hại của thuốc lá cho hơn 200 học viên đến từ các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh.

Đồng chí Nguyễn Thị Hồng Hà - Trưởng Khoa Truyền thông giáo dục sức khỏe, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết: "Tháng 8/2023, Sở Y tế phối hợp với Tổng hội Y học Việt Nam tổ chức Hội nghị tập huấn Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho hơn 200 học viên đến từ các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh. Tại lớp tập huấn, các báo cáo viên đã thông tin về tác hại thuốc lá, hút thuốc lá thụ động, những điểm cần lưu ý trong Luật PCTHCTL; việc xây dựng môi trường không khói thuốc. Đây là những nội dung rất quan trọng và cần thiết đối với mỗi cán bộ, nhân viên y tế. Không chỉ hướng đến xây dựng cơ sở y tế không khói thuốc mà mỗi cán bộ, y bác sỹ còn là tuyên truyền viên, tư vấn về những tác hại của thuốc lá đến người bệnh và người nhà bệnh nhân để từng bước thay đổi nhận thức và thói quen hút thuốc lá, chăm sóc sức khỏe bản thân và những người xung quanh”.

Đẩy mạnh kiểm tra, giám sát

Trong giai đoạn 2013 - 2022, đối với tuyến tỉnh đã tổ chức 39 đợt kiểm tra, giám sát tại 302 cơ quan công sở, bệnh viện, trường học, nhà hàng, khách sạn trên địa bàn tỉnh; tại tuyến huyện đã tổ chức hai đợt thanh tra tại sáu cơ quan, đơn vị và 42 đợt giám sát tại 85 cơ quan, đơn vị. Quy định địa điểm cấm hút thuốc lá trong nhà tại nơi làm việc, trường cao đẳng, đại học, học viện, bến tàu, bến xe, nhà ga tàu hỏa, nhà hàng... được triển khai thực hiện, đạt kết quả tốt. 100% đơn vị được giám sát đã có ý thức triển khai các nội dung PCTHCTL như: Tuyên truyền, phổ biến Luật PCTHCTL và những quy định cấm hút thuốc lá cho nhân viên và khách hàng, có biển báo tại các vị trí phù hợp, dễ quan sát; có thiết bị phòng cháy chữa cháy; không quảng cáo, bày bán thuốc lá trong nhà hàng, khách sạn. Tuy nhiên nhiều đơn vị chưa bố trí khu vực riêng cho người hút thuốc hoặc có khu vực riêng cho người hút thuốc nhưng chưa có hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá.

Khách sạn Sài Gòn - Phú Thọ đạt tiêu chuẩn “Đơn vị không khói thuốc lá”.

Nhìn chung, công tác triển khai Luật PCTHCTL trên địa bàn tỉnh đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp, các ngành; được sự đồng thuận và tham gia tích cực của các đoàn thể và người dân; công tác truyền thông được duy trì thường xuyên và mang lại hiệu quả; nhận thức của người dân về tác hại của thuốc lá ngày một nâng cao.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Luật PCTHCTL cũng gặp không ít khó khăn như thuốc lá là một sản phẩm gây nghiện, việc từ bỏ thuốc lá khá khó khăn, chưa có nhiều chương trình tư vấn cai nghiện thuốc lá hoặc hình thành trung tâm cai nghiện thuốc lá tại tỉnh; việc quản lý điểm bán lẻ thuốc lá khó, giá thuốc lá rẻ và người dân rất dễ tiếp cận để mua bán; công tác kiểm tra, giám sát vẫn còn nhiều hạn chế, lực lượng kiểm tra còn mỏng trong khi đó chế tài xử phạt quy định chưa rõ ràng. Sự xuất hiện của các loại thuốc lá điện tử, shisha dẫn đến nguy cơ một thế hệ nghiện thuốc lá mới; kinh phí cho hoạt động thuốc lá còn hạn chế...

Trong thời gian tới, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo PCTHCTL tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo sát sao trong công tác triển khai Luật PCTHCTL, đồng thời tăng cường hơn nữa công tác truyền thông, nâng cao nhận thức người dân để công tác thực thi Luật PCTHCTL trên địa bàn tỉnh đạt hiệu quả cao hơn, giảm thiểu tác hại của thuốc lá đến sức khoẻ, cuộc sống cộng đồng.

Thu Hà