Tết trồng cây cuối cùng của Bác Hồ

PTO- Một ngày giáp Tết Kỷ Dậu 1969, Bác hỏi đồng chí Vũ Kỳ đã chuẩn bị cho Bác đi thăm những đâu? Mùng một Tết xuất hành phương nào? Đồng chí Vũ Kỳ thưa với Bác đang liên hệ với các nơi. Bác tỏ ý không bằng lòng, liên hệ thế làm sao giữ được bí mật.

Bác Hồ tham gia tết trồng cây tại Hà Tây năm 1969. Ảnh tư liệu

Bác đưa luôn chương trình thăm chúc tết: Nhân dịp kỷ niệm 10 năm tết trồng cây Bác đi trồng cây ở địa phương có thành tích, đó là "Đồi cây đón Bác Hồ" ở Ba Vì, thăm Trung đoàn thông tin đang đóng gần đó, thăm trại chăn nuôi của anh hùng Hồ Giáo, thăm một hợp tác xã nông nghiệp chúc tết bà con nông dân, tiện đường đến thăm Trường Nguyễn Văn Trỗi để dặn dò các cháu đã là con cán bộ thì phải chăm học và học tốt, ngoan ngoãn để xứng đáng với cha anh. Đồng chí Vũ Kỳ và các bác sĩ đều lo lắng đến sức khỏe của Bác, vì lần khám sức khỏe gần đây nhất, hội đồng bác sĩ đề ra một số điều cần tránh với Bác: Tránh những xúc động mạnh, tránh đi lại nhiều... Những triệu chứng về bệnh tim của Bác càng ngày càng xuất hiện nhiều, cần đề phòng mọi bất trắc có thể. Đồng chí Vũ Kỳ và bác sĩ Nhữ Thế Bảo người phụ trách sức khỏe của Bác báo cáo với Thủ tướng Phạm Văn Đồng nhờ tìm cách giúp để Bác thay đổi ý kiến. Trong bữa cơm trưa cùng ăn với Bác, Thủ tướng đã thưa với Bác: "Xin Bác lượng sức khỏe mà giảm bớt một số nơi đến thăm để bác sĩ và chúng tôi yên tâm". Bác đã nói tâm tình: "Các chú hiểu cho Bác. Tết đến Bác đi thăm dân mà các chú ngăn cản Bác sao? Và chưa đi đã ngại mệt thì làm được việc gì”.

Biết là Bác không thay đổi ý định đi thăm đồng bào và bộ đội trong dịp tết, đồng chí Vũ Kỳ và văn phòng đã tìm ra phương án tốt nhất vừa hợp với sức khỏe của Bác, vừa làm cho Bác vui lòng, thăm chúc tết bộ đội, trồng cây ở "Đồi cây đón Bác Hồ", thăm chúc tết bà con nông dân.

Đúng 6 giờ 30 sáng mùng một Tết đồng chí Nguyễn Lương Bằng và đồng chí Văn Tiến Dũng đến đón Bác đi thăm quân chủng Phòng không - Không quân ở sân bay Bạch Mai. Sau khi nghe đồng chí Đặng Tính báo cáo, Bác khen ngợi Quân chủng Phòng không - Không quân đánh giỏi, thắng to, nhưng không được chủ quan tự mãn, phải xây dựng lực lượng thật tốt, chất lượng thật cao, lập công hơn nữa. Phải cố gắng học tập và nâng cao đạo đức cách mạng. Bác đến thăm chúc tết để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng cán bộ, chiến sĩ quân chủng Phòng không - Không quân. Bác rất vui, đến 9 giờ 30 mới kết thúc. Nhìn tấm ảnh Bác chụp tết năm đó với cán bộ, chiến sĩ Phòng không - Không quân, không ai dám nghĩ đó là tết cuối cùng Bác Hồ vui tết với bộ đội.

Khi lên xe tiếp tục chương trình, đồng chí Vũ Kỳ thưa với Bác đã quá 9 giờ rưỡi rồi, các đồng chí Bí thư và Chủ tịch tỉnh Hà Tây 10 giờ đón ở thị xã Sơn Tây, nếu vào thăm Trung đoàn thông tin thì không kịp và cũng chưa báo với đơn vị này. Bác đồng ý thôi không vào đây nữa. Khoảng 11 giờ đúng như dự định, Bác đến "Đồi cây đón Bác Hồ" ở xã Vật Lại, huyện Ba Vì - Hà Tây (nay là Hà Nội). Dăm năm trước, khi đi thăm xã Vinh Quang (nay là xã Đào Xá, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ) địa phương có phong trào trồng cây khá nhất miền Bắc, Bác có nghỉ chân ở Trung Hà.

Nhìn về phía đồi trọc trước mặt, Bác dặn các đồng chí lãnh đạo tỉnh Hà Tây động viên các cụ trồng cây ở đây. Sau này nơi đây có phong trào trồng cây, đồi này thành đồi cây đẹp xanh tươi bà con đặt tên là "Đồi cây đón Bác Hồ". Vì vậy tết này Bác đến thăm động viên chúc tết đồng bào và trồng cây ở đây. Trồng cây xong, Bác vui vẻ cùng mọi người quây quần dưới tán bạch đàn. Bác thân mật hỏi chuyện hết người này đến người khác về sản xuất, đời sống, trồng cây... và chúc tết đồng bào ăn tết vui vẻ, đoàn kết, tiết kiệm. Bác nói với chị Nguyệt, con cụ Chu Công Tự, chiến sĩ trồng cây của xã Vật Lại: "Các cụ thì biết chuyện cũ, chuyện mới, nhưng ngày nay các cháu chỉ biết chế độ dân chủ cộng hòa. Đất nước bây giờ là của ta, cho nên phải thi đua sản xuất giỏi, trồng cây giỏi". Nghe xong báo cáo của Bí thư Đảng ủy xã Tông Bạt Bác dặn: "Phải dân chủ với dân, phải để cho dân phê bình cán bộ, đảng viên". Bác hỏi đồng chí Hán Chủ nhiệm hợp tác xã Hợp Thịnh: "Hợp tác xã có hay liên hoan chè chén không?". Đồng chí Hán thưa: "Hợp tác xã chúng cháu dạo này không ăn uống lãng phí nữa có người bảo chúng cháu là keo kiệt" Bác cười và động viên "Cháu làm thế là đúng, là biết giữ gìn của cải cho xã viên".

Bác đi trồng cây, chúc tết năm Kỷ Dậu 1969, những lời dạy về đạo đức cách mạng ngắn gọn, cụ thể, thiết thực ngày đầu xuân, bổ sung cho đợt giáo dục đạo đức cách mạng do Bác phát động ngày 3-2-1969 trên báo Đảng: "Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân". Cảm động biết bao, mùa xuân cuối cùng của cuộc đời, Bác vẫn gần gũi với dân, vẫn chăm lo trồng cây, trồng người...

LÊ HUY DIỄN (ST-BS)