Từng bước hình thành công dân số

Hiện nay, Phú Thọ đã và đang đưa công nghệ số đến mọi ngõ, ngách của cuộc sống, giúp người dân thay đổi nhận thức, thói quen, đồng thời tiếp cận, làm chủ công nghệ, ứng dụng công nghệ phục vụ đời sống, từng bước hình thành công dân số. “Không cần đến trực tiếp các cửa hàng, đại lý, giờ đây chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh có kết nối Internet là tôi có thể mua được mặt hàng yêu thích từ nơi cách mình cả nghìn cây số hay đặt vé máy bay, vé tàu hỏa, ô tô, đặt phòng khách sạn, chuẩn bị tươm tất cho các chuyến du lịch của gia đình mà chẳng cần tốn nhiều công sức như chục năm trước” - chị Lê Quỳnh Trang ở TP Việt Trì chia sẻ.

Người dân tra cứu Bộ thủ tục hành chính bằng mã QR tại Bộ phận “Một cửa” UBND xã Sơn Vi, huyện Lâm Thao.

Tương tự chị Trang, không còn phải đi đến từng hộ gia đình để thông báo mọi công việc của xã và khu dân cư, chuyển đổi số đã giúp ông Nguyễn Văn Lưu - Trưởng khu dân cư 10, xã Sơn Vi, huyện Lâm Thao dễ dàng thực hiện việc quản lý của mình. Mọi hoạt động từ việc giám sát camera, phát thông tin trên loa thông minh, truyền tải thông tin đến người dân... đều được ông thực hiện trên chiếc điện thoại thông minh.

Ông Lưu cho biết: “Xác định chuyển đổi số là xu thế tất yếu, khu dân cư số 10 đã đăng ký và được UBND xã Sơn Vi lựa chọn là một trong hai khu dân cư xây dựng khu dân cư thông minh trong năm 2023. Với chúng tôi, đây như một cuộc “cách mạng” bởi để vận hành được các thiết bị thông minh, tiếp cận được những tiện ích của công nghệ, chúng tôi phải học hỏi. Sau đó, các đoàn thể trong khu cùng nhau đi tuyên truyền, hướng dẫn để người dân hiểu và đồng hành trong tiến trình chuyển đổi số, xây dựng khu dân cư thông minh”.

Không còn là “hô hào”, “khẩu hiệu”, chính quyền khu đã huy động 100% các hộ dân tham gia đóng góp trên 80 triệu đồng để lắp đặt đồng bộ hệ thống camera an ninh tại các điểm ra, vào khu dân cư; hệ thống điện chiếu sáng tại 100% các tuyến đường, ngõ, xóm sử dụng công nghệ điều khiển từ xa qua điện thoại; nhà văn hóa khu đã lắp đặt hệ thống wifi để phục vụ người dân truy cập, tìm hiểu thông tin. Toàn khu đã có trên 95% hộ dân lắp đặt và sử dụng Internet băng thông rộng cáp quang; trên 93% người dân sử dụng điện thoại thông minh; 86,4% người dân sử dụng tài khoản thanh toán điện tử trong giao dịch, mua sắm, thanh toán hóa đơn...

Công nghệ số phát triển ở nhiều lĩnh vực, từ dịch vụ công cho đến mọi mặt của đời sống xã hội, làm thay đổi cả về thói quen, hành vi của mỗi người dân. Ngày càng nhiều người tiếp cận, làm chủ công nghệ, ứng dụng công nghệ phục vụ công việc, đời sống hằng ngày.

Xác định muốn chuyển đổi số thành công cần phải có những công dân số. Hiện nay, toàn tỉnh đã cấp trên 1,2 triệu thẻ căn cước công dân, 928.453 tài khoản định danh điện tử, trong đó đã kích hoạt 850.836 tài khoản. Hạ tầng viễn thông được đầu tư, tạo môi trường để phát triển công dân số với 100% số xã có hạ tầng băng rộng cáp quang, phổ cập mạng thông tin di động 4G, tỉ lệ thuê bao di động sử dụng điện thoại thông minh đạt 87%, tỉ lệ hộ gia đình sử dụng Internet đạt 76,26%. Đây là những điều kiện cơ bản giúp người dân tiếp cận với chuyển đổi số, các ứng dụng từ công nghệ và có thể hoạt động nhiều lĩnh vực trên môi trường mạng.

Thay đổi tư duy từ “làm thay, làm hộ” sang hỗ trợ, hướng dẫn để mỗi người dân đều trở thành công dân số, từ năm 2021 đến nay, Sở Thông tin và Truyền thông đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức 28 lớp đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức về chuyển đổi số, phát triển kỹ năng số, công dân số, văn hóa số với trên 17.800 lượt cán bộ, thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng, 509 cán bộ lãnh đạo UBND cấp xã; tuyên truyền, hướng dẫn người dân cài đặt, sử dụng các nền tảng số, công nghệ số, kỹ năng số, tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử, thanh toán điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt...

Nhiều cơ quan, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở đã xây dựng các mô hình “Ngày thứ Bảy tình nguyện”, “Thứ 5 - Ngày không hẹn”, thành lập các điểm hỗ trợ dịch vụ công trực tuyến... Đoàn thanh niên các cấp thực hiện các chiến dịch ra quân hỗ trợ, hướng dẫn người dân thực hiện cài đặt ứng dụng VneID và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến. Toàn tỉnh đã thành lập 2.356 Tổ công nghệ số cộng đồng với 7.454 thành viên tại 225/225 xã, phường, thị trấn.

Các ngành, lĩnh vực khác cũng tích cực ứng dụng công nghệ trong quản lý, điều hành, thanh toán. Căn cước công dân gắn chíp cùng với tài khoản định danh điện tử công dân đã được dùng thay thế cho hàng loạt giấy tờ, mang lại nhiều tiện ích cho người dân. Thông qua công nghệ số, người dân đã tiếp cận nhanh với hình thức mua sắm, thanh toán trực tuyến, bán hàng nông sản trên các sàn giao dịch thương mại điện tử, dịch vụ công trực tuyến..., từng bước hình thành xã hội số.

Giang Thủy Trang