Kỳ III: Để chính sách đi vào cuộc sống

Nhân viên Bưu điện thành phố Việt Trì tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về tham gia BHXH tự nguyện.

Đảm bảo chế độ hưu trí, an sinh xã hội lâu dài cho người lao động khi hết tuổi lao động luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, nhất là trong bối cảnh tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp. Một trong những chính sách ưu việt được đẩy mạnh thực hiện thời gian qua cùng với Bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc chính là BHXH tự nguyện. Để đưa chính sách vào cuộc sống, giảm thiểu tình trạng “rút non” hưởng BHXH một lần trong thời gian tới, các cấp, các ngành trong tỉnh đã có nhiều cách làm sáng tạo, hiệu quả.

Đưa chính sách vào cuộc sống

Trước đây khi chưa có chính sách khuyến khích người dân tham gia đóng nộp BHXH tự nguyện, chỉ những cán bộ, công chức, viên chức trong bộ máy Nhà nước, công nhân làm việc trong các nhà máy, xí nghiệp, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh được đóng BHXH bắt buộc mới có lương hưu. Tuy nhiên, từ năm 2008 trở lại đây, chính sách BHXH đã có nhiều thay đổi khi Nhà nước tạo điều kiện cho người dân tham gia đóng nộp BHXH tự nguyện để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động. Đặc biệt, từ sau khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 có hiệu lực thi hành và được cụ thể hóa trong Nghị định 134/2015/NĐ-CP của Chính phủ, Thông tư 01/2016/TT-BLĐTBXH ngày 18/2/2016 của Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH tự nguyện thì hành lang pháp lý về BHXH tự nguyện rõ ràng hơn, tạo thuận lợi hơn cho người tham gia và thụ hưởng.

Tuy nhiên thời gian đầu, số người đóng nộp BHXH tự nguyện còn rất thấp. Theo thông tin của BHXH tỉnh, đến hết năm 2018, toàn tỉnh mới có 7.500 người tham gia BHXH tự nguyện, tỉ lệ tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cũng mới đạt khoảng 20% so với lực lượng lao động trong khi BHXH nói chung và BHXH tự nguyện nói riêng là trụ cột chính an sinh xã hội, góp phần phát triển kinh tế xã hội, ổn định đời sống nhân dân, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Để đưa các chính sách bảo hiểm (BHXH, BHYT, BHTN, BHXH tự nguyện) vào cuộc sống, từ tỉnh đến cơ sở đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm với sự tham gia tích cực của các ban, ngành đoàn thể; hằng năm giao chỉ tiêu kế hoạch cụ thể về tỉ lệ bao phủ BHYT, thu BHXH bắt buộc, phát triển BHXH tự nguyện… cho các địa phương, cơ quan, đơn vị, gắn với đánh giá thi đua cuối năm. Công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về an sinh xã hội cũng như các quy định trong đóng, nộp BHXH tự nguyện được tăng cường.

Đặc biệt, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết 60-NQ/TU ngày 29/9/2021 về việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2021-2025, phấn đấu đến năm 2025 đạt 45% lực lượng lao động (LLLĐ) trong độ tuổi tham gia BHXH; trong đó, nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm khoảng 2,5% LLLĐ trong độ tuổi; 35% LLLĐ trong độ tuổi tham gia BH thất nghiệp; trên 94% dân số tham gia BHYT.

Người dân được tư vấn tham gia BHXH tự nguyện tại Trung tâm dịch vụ việc làm, Sở LĐ,TB&XH.

Nhiều cách làm sáng tạo

Bám sát chỉ đạo của tỉnh trong thực hiện các chính sách về bảo hiểm, các cơ quan, đơn vị trong Khối thi đua Văn hóa- Xã hội tỉnh đã phát động cán bộ, công chức, viên chức ủng hộ, đóng góp mua thẻ BHYT, sổ BHXH tự nguyện tặng cho người có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh nhằm góp phần thực hiện mục tiêu tăng độ bao phủ BHXH, BHYT. Tính đến 15/10/2021, các cơ quan, đơn vị trong Khối thi đua Văn hóa - Xã hội đã ủng hộ trên 1,3 tỉ đồng, nâng tổng số kinh phí hỗ trợ hiện có lên trên 2,6 tỉ đồng. Từ nguồn kinh phí ủng hộ đã tổ chức tặng 17 sổ BHXH cho đối tượng là cựu chiến binh có hoàn cảnh khó khăn, người nghèo trên địa bàn thành phố Việt Trì; tặng 4.945 thẻ BHYT cho học sinh, sinh viên và người thuộc hộ gia đình cận nghèo.

Để người dân được tiếp cận với các chính sách an sinh xã hội, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, các cấp, các ngành trong tỉnh đã và đang triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền tham gia BHXH tự nguyện, vận động các tổ chức, cá nhân, đoàn thể quyên góp ủng hộ kinh phí hỗ trợ sổ BHXH cho người nghèo, thẻ BHYT cho hộ cận nghèo và học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh, giúp nhiều người dân có thêm điểm tựa, động lực để vươn lên thoát nghèo.

Đến tháng 12/2021, toàn tỉnh đã có trên 41.000 người tham gia BHXH tự nguyện, cơ bản đạt kế hoạch BHXH Việt Nam giao, tăng gần 15.000 người so với cùng kỳ năm trước.

Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của BCH Trung ương Đảng khóa XII về cải cách chính sách BHXH và Nghị quyết 60-NQ/TU ngày 29/9/2021 của BTV Tỉnh ủy về việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2021-2025, ngành Bảo hiểm xã hội đã tích cực phối hợp với các ngành, các cấp đẩy mạnh tuyên truyền tính ưu việt của bảo hiểm xã hội tự nguyện bằng nhiều hình thức, giải pháp. Ngay tại huyện miền núi Tân Sơn, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số, mặt bằng thu nhập thấp, nhận thức của người dân về BHXH tự nguyện còn hạn chế, song để hoàn thành kế hoạch về phát triển BHXH tự nguyện và các loại hình bảo hiểm khác, BHXH huyện Tân Sơn đã chủ động tham mưu cho UBND huyện giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình cho các đại lý thu BHXH, BHYT ngay từ đầu năm; đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho người dân hiểu về lợi ích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH tự nguyện.

Phó Giám đốc BHXH huyện Tân Sơn- Nguyễn Hằng Ngân phấn khởi cho biết: Đến ngày 31/10, số người tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn huyện là 2.368 người, tăng 1.098 người so với cùng kỳ năm 2020, đạt 95% chỉ tiêu BHXH tỉnh giao. Để hoàn thành kế hoạch, BHXH huyện tiếp tục phối hợp với hệ thống đại lý thu trong toàn huyện tổ chức từ 5-10 hội nghị tuyên truyền nhóm nhỏ/tuần về chính sách BHXH tự nguyện, đồng thời phối hợp với các đại lý tích cực duy trì đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tái tục nhằm mang lại hiệu quả lâu dài.

Ông Nguyễn Tá Tỉnh- Giám đốc BHXH tỉnh khẳng định: Thực hiện “mục tiêu kép”, BHXH tỉnh đã đổi mới phương pháp tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình thông qua điện thoại, qua mạng xã hội (Zalo, Facebook…). Cán bộ BHXH chủ động khai thác dữ liệu, tìm kiếm “đối tượng đích” rồi tiếp cận tuyên truyền, vận động bằng cách đến tận nhà hỗ trợ làm các thủ tục đăng ký tham gia và thu tiền hoặc sử dụng phương thức chuyển tiền qua tài khoản ATM… Nhờ đó số lượng người tham gia BHXH tự nguyện ngày càng tăng.

Có thể khẳng định, BHXH tự nguyện là một chính sách mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, mở ra cơ hội được hưởng lương hưu cho tất cả người lao động trên mọi lĩnh vực. Trên thực tế quỹ Bảo hiểm xã hội được Nhà nước bảo trợ cùng phương thức linh hoạt, mức phí phù hợp với khả năng, nguyện vọng thụ hưởng sau này của người tham gia đã và đang đóng góp tích cực vào công tác an sinh xã hội, tạo tiền đề để thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước, nâng cao đời sống nhân dân.

Nhóm phóng viên Chính trị - Xã hội