Phú Thọ đã phát hiện trường hợp bị bệnh do virus Adeno

Trước việc số ca nhiễm virus Adeno đang gia tăng mạnh tại nhiều địa phương, đặc biệt đã ghi nhận sáu ca tử vong và hàng chục trẻ khác đang chuyển nặng phải chăm sóc đặc biệt do biến chứng của Adeno từ đầu năm 2022 đến nay, phóng viên Báo Phú Thọ đã phỏng vấn BSCKI. Hà Hải Việt – Phó Khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh để có thông tin cần biết liên quan đến việc nhận biết và phòng tránh loại virus này.

Phóng viên: Thưa bác sĩ, trước việc số ca nhiễm virus adeno tăng nhanh và đã có trường hợp tử vong khiến người dân hoang mang, bác sĩ có thể giải thích rõ hơn về loại virus này và nguy cơ lây nhiễm thế nào? Và tại Phú Thọ đã phát hiện trường hợp nào chưa?

BSCKI.Hà Hải Việt: Bệnh do virus Adeno lưu hành rộng rãi trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, bệnh do virus Adeno lưu hành rộng rãi ở nhiều nơi trong cả nước. Bệnh thường xảy ra tản phát trong suốt năm, có năm xảy ra dịch và tần số mắc bệnh thường tập trung vào những tháng xuân - hè nên rất dễ nhầm lẫn với bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus khác vào mùa xuân hoặc với bệnh sốt Dengue vào đầu mùa hè khi bệnh không có thể viêm kết mạc cấp (đau mắt đỏ) nổi trội.

Ổ chứa virus Adeno là người. Bệnh nhân là nguồn truyền nhiễm trong suốt thời kỳ mắc bệnh. Thời gian ủ bệnh là khoảng từ 5-12 ngày và bệnh bắt đầu lây truyền vào cuối thời kỳ ủ bệnh và kéo dài đến 14 ngày sau khi phát bệnh hoặc có thể lâu hơn khi cơ thể vẫn còn đào thải virus ra ngoài.

Bệnh lây truyền do tiếp xúc trực tiếp giữa người với người qua đường hô hấp; có thể lây qua niêm mạc do bơi lội hoặc nguồn nước rửa bị ô nhiễm dịch tiết của bệnh nhân hoặc tiếp xúc gián tiếp qua đồ dùng của bệnh nhân bị nhiễm virus Adeno.

Mọi người ở các lứa tuổi đều có thể mắc bệnh (trẻ em hay gặp ở độ tuổi từ 6 tháng - 5 tuổi). Trong đó, các đối tượng như trẻ em, người lớn tuổi, người bị bệnh mạn tính… thường có nguy cơ cao nhiễm virus này do có sức đề kháng kém. Sau khi bị bệnh sẽ được miễn dịch đặc hiệu týp. Có thể bị mắc bệnh lại là do bị nhiễm týp adenovirus khác.

Theo hệ thống giam sát từ đầu năm đến nay, trên địa bàn tỉnh ghi nhận một số trường hợp bị bệnh do virus Adeno, tuy nhiên chưa có trường hợp tử vong do virus này.

Phóng viên: Virus có thể gây ra các bệnh gì và triệu chứng như thế nào? Có nguy hiểm đến tính mạng không?

BSCKI.Hà Hải Việt: Virus Adeno có nhiều týp huyết thanh gây bệnh và tùy theo từng týp có thể gây bệnh chủ yếu của cơ quan nào đó trong cơ thể như:

Bệnh sốt viêm họng - kết mạc thường do týp 3 và týp 7 gây nên với đặc điểm sốt cấp tính ở trẻ em và gây dịch. Có trường hợp sốt viêm họng nhưng không có viêm kết mạc.

Bệnh viêm kết mạc 2 bên, phù mi mắt và tổ chức xung quanh hố mắt. Khởi đầu có sốt nhẹ khoảng 3-5 ngày, viêm mũi, viêm họng, sưng hạch 2 bên cổ (adenitis), đau mắt, sợ ánh sáng, mắt mờ. Khoảng 7 ngày sau, có tới 50% bệnh nhân xuất hiện trên giác mạc có những đám thâm nhiễm tròn, nhỏ và cuối cùng có thể tạo thành những đám loét. Bệnh có thể kéo dài đến 2 tuần. Bệnh nặng có thể để lại những vết mờ trên giác mạc làm ảnh hưởng đến thị giác trong vài tuần hoặc đôi khi để lại sẹo vĩnh viễn.

Bệnh viêm đường hô hấp cấp ở người lớn thường do týp 4, týp 7. Có biểu hiện sốt đến 39⁰C, viêm họng (pharyngitis) với triệu chứng ho, sổ mũi và sưng hạch bạch huyết vùng cổ. Khám thấy sưng phù họng lan toả đến amiđan. Nếu bệnh tiến triển đến viêm phổi thì phải khám phổi và chiếu X-quang để phát hiện vùng phổi bị thâm nhiễm.

Bệnh tiêu chảy cấp do virus Adeno týp 40 và 41 thường gặp ở tuổi trẻ và bệnh viêm bàng quang xuất huyết do týp 11 và 21 gây nên.

Dịch viêm giác - kết mạc do týp 8, 9 và 37. Bệnh lan truyền thành dịch có liên quan tới nguồn lây chung là đau mắt và khăn mặt.

Ca bệnh lâm sàng: Sốt, nhiệt độ có thể đến 39⁰C. Sưng hạch bạch huyết vùng cổ 2 bên, viêm họng. Đau mắt đỏ do viêm kết mạc, phù mi mắt và tổ chức xung quanh hố mắt.

Phóng viên: Bác sĩ có thể khuyến cáo các cách phòng tránh được không?

BSCKI. Hà Hải Việt: Adenovirus chưa có vaccine phòng ngừa vì có khá nhiều chủng. Những bệnh do Adenovirus gây ra cũng chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, mà chỉ điều trị triệu chứng như những bệnh viêm hô hấp do virus, vì đa số bệnh nhân sẽ tự khỏi, ngoài nguy cơ chuyển nặng cao ở những trẻ có bệnh nền, thể trạng yếu, sức đề kháng kém. Để phòng lây nhiễm vius Adeno, phụ huynh cần nâng cao thể trạng cũng như tăng sức để kháng cho trẻ, tiêm vaccine ngừa cúm.

Ở những nơi có dịch hoặc nguy cơ có dịch adenoviruses thì người dân phải triệt để thực hiện vệ sinh cá nhân, nhất là vệ sinh mũi họng, mắt. Phải thường xuyên dùng nước sạch và giặt sạch khăn mặt bằng xà phòng. Không được dùng chung các đồ dùng của bệnh nhân, nhất là khăn mặt và các đồ dùng có thể bị nhiễm các chất xuất tiết của bệnh nhân như bát, thìa, cốc, chén, giường chiếu...

Trong trường hợp trẻ có biểu hiện sốt, ho, mệt và không đáp ứng với thuốc hạ sốt, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đến các cơ sở y tế để được thăm khám và xử trí kịp thời, phòng tránh nguy cơ biến chứng.

Hiện nay chưa có số liệu đầy đủ về các ca nhiễm virus Adeno trong cả nước. Tuy nhiên, chỉ riêng tại Bệnh viện Nhi Trung ương, từ ngày 1/8-17/9 đã có hơn 500 trẻ nhiễm Adenovirus được ghi nhận (nhiều hơn tổng số ca nhiễm Adeno của cả năm 2021 và tăng hơn 45% so với cùng kỳ năm 2021).

Cảm ơn bác sĩ về cuộc trò chuyện này!

Thanh Trà