Cây bưởi Diễn ở Tân Lập

Xã Tân Lập, huyện Thanh Sơn đang vào mùa bưởi Diễn - loại cây ăn quả có múi từng có thời điểm phát triển cực thịnh ở vùng đất này. Đi khắp đất Tân Lập dịp này, khu nào cũng gặp màu vàng của bưởi chín. Những vườn bưởi trĩu quả mang đến một màu sắc no ấm cho người dân xã vùng cao nơi đây.

Cây bưởi Diễn ở Tân Lập

Phó Chủ tịch UBND xã Tân Lập, đồng chí Đoàn Thanh Bình còn khá trẻ. Bên ấm trà ở Văn phòng UBND xã, chúng tôi cùng trao đổi về cây bưởi Diễn trên đất Tân Lập những năm qua.

Anh Bình kể: Quãng những năm 2008 - 2009 cây bưởi Diễn bắt đầu được di thực và trồng ở Tân Lập do một số hộ dân ở Phúc Thọ (Hà Nội) định cư nơi đây mang lên trồng thử. Cây tốt, phát triển cứng cáp và không có sâu bọ. Thấy hợp thổ nhưỡng, có tiềm năng về một loại cây ăn quả mới và có đất đai rộng, hàng loạt các hộ dân bắt đầu đi tham quan, sau đó về cải tạo vườn tạp và nhân rộng diện tích cây bưởi Diễn.

Từ những hộ ban đầu còn mày mò, sau hơn 15 năm hiện cả Tân Lập đã có trên 100 hộ tham gia trồng bưởi Diễn, tăng diện tích lên hơn 111ha ở khắp các khu dân cư. Cây bưởi Diễn thời kỳ cực thịnh đã làm cho nhiều hộ dân ở Tân Lập thoát nghèo, được coi là cây ăn trái chủ lực của địa phương với vùng quy hoạch, dự án và hướng đi khá rõ ràng từ cấp huyện chỉ đạo về, khi năm 2018 xã bắt đầu triển khai dự án cải tạo vườn tạp, chuyển sang thâm canh cây bưởi trên diện tích lớn. Kinh phí, công sức, tiến bộ KH-KT... được dồn về Tân Lập với mong muốn biến nơi đây thành vùng bưởi Diễn trọng điểm của huyện, là cây thoát nghèo cho người dân.

Mô hình VAC trồng bưởi Diễn kết hợp chăn nuôi của hộ ông Đinh Văn Nghị, khu Nưa Hạ với hơn 400 gốc đã cho thu hoạch

Anh Đào Sinh Thái - Cán bộ UBND xã Tân Lập cho biết: Thời kỳ thịnh nhất nhà tôi có 1ha bưởi Diễn, năm được mùa là có tết to lắm. Cả vườn bưởi chín vàng, được giá, thương lái đến mua tấp nập. Người trồng bưởi nhà nào cũng rộn ràng và phấn khởi. Nhiều khu, nhiều hộ khá lên từ cây bưởi khiến cho diện tích ngày càng tăng mạnh như hộ ông Đặng Đình Điện, khu Hạ Thành có tới hơn 2ha, ông Đinh Văn Nghị, khu Nưa Hạ có hơn một ha, ông Ngọc Văn Chung, khu Chủng có hơn 3,5ha... Nhiều khu có hàng trăm hộ trồng bưởi Diễn như Nưa Hạ, Trầm 1, 2...Hiện một năm, Tân Lập thu khoảng 200 ngàn quả bưởi Diễn, bên cạnh đó còn có bưởi Da xanh, chanh, mít, chuối phấn vàng...

Qua thời điểm “thịnh” về giá và diện tích, hiện tại cây bưởi Diễn ở Tân Lập đang đối mặt với khó khăn khi giá xuống thấp. Nhiều hộ đã chuyển đổi dần một phần diện tích sang cây bưởi Da xanh, chanh... bằng cách ghép lên gốc chủ là bưởi Diễn. Trước những diễn biến mới của cây bưởi Diễn đang không có lợi cho người dân, xã đã vận động nhân dân đẩy mạnh chuyển đổi sang hướng tăng diện tích bưởi Da xanh, chanh ghép và chuối phấn vàng.

Tân Lập hiện còn 14% hộ nghèo (giảm 4% so với trước Đại hội Đảng bộ xã lần thứ 27) và cây Bưởi vẫn là cây trồng chủ lực giúp nhiều hộ thoát nghèo. Tiếp tục chuyển đổi các mô hình kinh tế trong đó có cây ăn quả có múi sẽ là hướng đi ở Tân Lập trong thời gian tới với phương châm không cho đất nghỉ và tận dụng tối đa quỹ đất hiện có để xây dựng các mô hình sinh kế mới cho bà con.

Minh Tự