Đầu tư cho trẻ em – đầu tư cho tương lai

Đầu tư cho con người vừa là định hướng, vừa là sự cần thiết, vừa là loại đầu tư rẻ nhất. Đầu tư cho trẻ em còn là đầu tư cho đầu tư, đầu tư cho tương lai.

Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở 1/4/2009, tỷ trọng số trẻ em từ 0- 14 tuổi trong tổng số dân của cả nước là 25%, trong đó ở khu vực nông thôn còn cao hơn (26,2%).

Tỷ trọng trẻ em từ 0 - 14 tuổi (%).

Ở một số địa phương tỷ lệ trẻ em còn cao hơn là do tỷ lệ sinh ở những nơi này còn cao (Hà Giang 2,63%, Lai Châu 2,62%, Kon Tum 2,55%, Sơn La 2,49%, Gia Lai 2,39%, Lào Cai 2,38%, Điện Biên 2,34%...); do lao động trong tuổi trẻ khỏe đi làm ăn xa tại các khu đô thị, khu công nghiệp nên số trẻ em và người cao tuổi ở lại quê nhà sẽ nhiều hơn nơi khác.

Vì vậy, vấn đề đặt ra là những nơi này cần có chính sách để thu hút những người tốt nghiệp các trường đào tạo trở về phục vụ quê hương; thu hút những người làm ăn có vốn liếng đưa về đây để đầu tư thu hút lao động tại chỗ…

Vai trò của trẻ em không chỉ thể hiện ở tỷ trọng trên, mà quan trọng hơn là nằm trong ý nghĩa ở thì tương lai: “Trẻ em hôm nay thế giới ngày mai”. Việt Nam hiện đang trong thời kỳ “cơ cấu dân số vàng” và nhóm tuổi này sẽ là lực lượng lao động chủ lực để thực hiện mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Dân tộc Việt Nam có truyền thống quý báu: ông bà, bố mẹ hết lòng vì con cháu. Việt Nam cũng là nước đầu tiên ở châu Á và thứ 2 trên thế giới ký Công ước Quyền trẻ em. Việt Nam cũng là nước sớm ban hành Luật Bảo vệ và Chăm sóc trẻ em; nội dung bảo vệ, chăm sóc quyền trẻ em đã được đưa vào nội dung của nhiều văn bản luật khác.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Nhờ vậy việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em đã đạt được nhiều kết quả to lớn.

Chính sách kế hoạch hóa gia đình- một loại đầu tư có thể được coi là rẻ nhất- đã đưa đến kết quả là tỷ suất tăng dân số đã giảm xuống từ 3,19% năm 1976 xuống còn 1,92% năm 1990 xuống 1,65% năm 1995, xuống 1,35% năm 2000, xuống 1,17% năm 2005 và xuống 1,05% năm 2010.

Tổng tỷ suất sinh (số con sinh sống bình quân của một phụ nữ trong cả cuộc đời) đã liên tục giảm và đạt dưới mức sinh thay thế (2,03 con/phụ nữ). Hạ tỷ lệ sinh là tiền đề để chăm sóc trẻ em tốt hơn.

Tỷ suất chết của trẻ em dưới 1 tuổi đã giảm mạnh (từ 36,7 phần nghìn năm 1999 xuống còn 16 phần nghìn năm 2009). Tỷ lệ trẻ sơ sinh cân nặng dưới 2,5kg giảm nhanh. Tỷ lệ trẻ em được tiêm chủng mở rộng tăng và hiện chiếm tỷ lệ rất cao.

Việt Nam đã cơ bản thanh toán một số bệnh ở trẻ em (như bại liệt, uốn ván, ho gà…). Tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng cũng đã giảm nhanh từ trên 43% cách đây 15 năm nay đã giảm xuống còn khoảng 18%. Trẻ em dưới 6 tuổi được chữa bệnh không mất tiền. Tỷ lệ bà mẹ chết do thai sản giảm nhanh, hiện còn rất thấp. Tỷ lệ trẻ em đi nhà trẻ, mẫu giáo, vào lớp 1, đi học đúng tuổi các cấp tăng nhanh; đáng chú ý các tỷ lệ của trẻ em gái ngang bằng với tỷ lệ trẻ em trai.

Vào năm 1945 Việt Nam có tới 95% người mù chữ, nhưng từ cách đây mấy năm chúng ta đã hoàn thành phổ cập tiểu học và năm 2010 đã phổ cập trung học cơ sở. Việt Nam đã sớm thực hiện được phần lớn các mục tiêu Thiên niên kỷ.

Tuy nhiên, việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em hiện cũng còn những hạn chế bất cập. Tư tưởng trọng nam khinh nữ vẫn tồn tại với một số gia đình. Tỷ lệ giới tính hiện đã lên tới 110,6 bé trai/100 bé gái, trong đó có 10 tỉnh đạt từ 115 trở lên (như Hưng Yên 130,7, Hải Dương 120,2, Bắc Ninh 119,4,…). Tình trạng ngược đãi trẻ em còn diễn ra ở nhiều nơi. Tình trạng trẻ em gái bị xâm hại tình dục còn xảy ra, trong đó có những vụ nổi cộm. Tình trạng lạm dụng sức lao động trẻ em còn không ít. Đồ chơi trẻ em có tính bạo lực, độc hại vẫn còn. Giá sữa- loại thực phẩm dùng nhiều cho trẻ em tăng giá với tốc độ cao, với mức giá còn cao hơn nhiều giá ở nước ngoài…

Để khắc phục những hạn chế, bất cập trên chúng ta cần quan tâm hơn nữa trong việc ban hành các văn bản pháp luật về bảo vệ quyền trẻ em; các đoàn thể, cộng đồng và gia đình quan tâm hơn nữa đến việc chăm sóc trẻ em.

Theo Chính phủ