Phát triển thương mại - dịch vụ

Xác định thương mại - dịch vụ là lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, những năm qua, tỉnh đã quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng thương mại có trọng tâm, trọng điểm; tích cực mời gọi, thu hút đầu tư, phát triển hạ tầng thương - mại dịch vụ theo quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhờ đó, hoạt động thương mại - dịch vụ phát triển ổn định, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.

Khách hàng sử dụng điện thoại thông minh để quyét mã vạch, kiểm tra thông tin sản phẩm trước khi mua.

Thích ứng để phát triển

Từ đầu năm đến nay, ngành thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh có nhiều khởi sắc, tăng trưởng mạnh; mạng lưới phân phối hàng hóa phát triển cả bề rộng lẫn chiều sâu, chất lượng dịch vụ được cải thiện. Thêm vào đó, hệ thống cửa hàng bán buôn, bán lẻ phát triển rộng khắp, phủ kín tới tận khu vực nông thôn, miền núi tạo điều kiện thuận lợi cho việc giao thương hàng hóa, góp phần kích cầu sản xuất và tiêu dùng. Tính chung bảy tháng của năm 2023, tổng mức bán lẻ hàng hoá, doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt trên 28.500 tỉ đồng, tăng 17,3% so với cùng kỳ, trong đó doanh thu bán lẻ chiếm 81,8% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng.

Điểm sáng trong thị trường bán lẻ thời gian gần đây là có sự tham gia của đa dạng các thành phần kinh tế. Hệ thống thương mại văn minh, hiện đại như: Trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện lợi dần được hình thành và ngày càng đóng vai trò quan trọng trong phân phối lưu thông hàng hóa. Đặc biệt, số lượng các siêu thị, cửa hàng tiện ích được đầu tư, mở rộng chủ yếu nằm trên địa bàn các huyện, thị xã, trung tâm xã trong tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh đã có bốn trung tâm thương mại, 15 siêu thị, 197 chợ truyền thống, trên 20.000 cửa hàng chuyên doanh, tiện lợi, tạp hóa, phân bố ở khắp các huyện, thành, thị, tạo việc làm cho hơn 100 nghìn lao động địa phương.

Bên cạnh hoạt động thương mại truyền thống, thương mại điện tử (TMĐT) cũng từng bước được hiện thực hóa, góp phần tích cực cho sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin được chú trọng đầu tư; các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt được phổ biến, giúp các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng kinh doanh bắt nhịp với xu hướng chung của toàn xã hội. Trong đó, Sàn giao dịch TMĐT tỉnh Phú Thọ giaothuong.net.vn phát huy tốt vai trò cầu nối giữa người sản xuất và tiêu dùng. Hiện nay, Sàn đã thu hút 303 gian hàng với 946 sản phẩm, 5,5 triệu lượt người truy cập. Các sản phẩm trên Sàn bao gồm: Hàng thủ công mỹ nghệ, nông - lâm - thủy sản, thực phẩm chế biến, đồ uống... là những sản phẩm tiêu biểu của tỉnh, sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm và đặc sản vùng miền, từng bước đưa hoạt động TMĐT của tỉnh hội nhập với TMĐT trong nước, quốc tế.

Để thích ứng với xu hướng phát triển chung của thị trường, Siêu thị Go Việt Trì cũng đã đổi mới phương thức quản lý và cách thức bán hàng theo hướng hiện đại hóa. Trao đổi với chúng tôi, chị Nguyễn Thị Thu Trang - Giám đốc Siêu thị thông tin, hiện nay Siêu thị đã ứng dụng công nghệ số trong quản lý hàng hóa, chăm sóc khách hàng và kinh doanh. Khách hàng có thể sử dụng Smartphone để truy xuất nguồn gốc toàn bộ sản phẩm, thanh toán không dùng tiền mặt trên các ứng dụng ngân hàng, đặc biệt là Chương trình “Đi chợ online, mua sắm đủ đầy” qua Zalo hay ứng dụng Go trên điện thoại di động, giúp khách hàng mua sắm mọi lúc, mọi nơi và giao hàng tại nhà. Nhờ đẩy mạnh bán hàng trên nền tảng số, Siêu thị đã mở rộng đối tượng khách hàng, doanh thu luôn ổn định, cơ bản đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng với các mặt hàng thiết yếu như: Rau, quả, thịt tươi sống, đồ khô, đồ tạp hóa...

Cùng bắt nhịp với xu hướng kinh doanh hiện đại, các cơ sở bán lẻ truyền thống cũng chủ động tìm hiểu, nắm bắt thị trường, ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng phần mềm quản trị bán hàng, hệ thống camera giám sát tự động... để quản lý thông tin bán hàng. Chị Nguyễn Thu Hằng - Quản lý cửa hàng mỹ phẩm Cận Comestic, phường Minh Phương, thành phố Việt Trì cho biết: Hiện nay, các sản phẩm tại cửa hàng chúng tôi đều gắn mã phản hồi nhanh (mã QR). Khi mua sắm, khách hàng có thể sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR in trên bao bì, vỏ bọc sản phẩm để kiểm tra chi tiết thông tin về nguồn gốc, xuất xứ hay giá thành... của sản phẩm, giúp khách hàng yên tâm khi mua và sử dụng hàng hóa.

Thực tế có thể thấy, hoạt động thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh đã dần khẳng định được vị thế là ngành kinh tế chủ lực, đóng vai trò quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Để khai thác có hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh phát triển thương mại - dịch vụ đồng bộ, các cấp chính quyền trong tỉnh đã tăng cường thực hiện các giải pháp, quyết liệt vào cuộc, xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Gia đình bà Nguyễn Thị Minh, thị trấn Thanh Sơn, huyện Thanh Sơn mở cửa hàng tạp hóa, phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân.

Tạo sức bật để phát triển

Thời gian gần đây, hoạt động thương mại - dịch vụ trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả khả quan, song trong quá trình hoạt động vẫn còn có những hạn chế. Cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ thương mại, nhất là mạng lưới chợ chưa được đầu tư kiên cố, chủ yếu là xây bán kiên cố, chợ tạm. Khối lượng hàng hóa lưu thông qua các loại hình kinh doanh hiện đại chiếm tỉ trọng nhỏ. Việc đầu tư cho hạ tầng thương mại tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa còn khó khăn, nhiều cơ sở kinh doanh thương mại dịch vụ chưa chủ động ứng dụng công nghệ thông tin và TMĐT vào kinh doanh...Để khắc phục khó khăn, đạt được mục tiêu của tỉnh là đưa thương mại - dịch vụ trở thành “cầu nối” vững chắc giữa sản xuất với tiêu dùng, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, phấn đấu trong giai đoạn 2021-2025 tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt mức tăng trưởng bình quân 11,5-12%/năm, trong đó tổng mức bán lẻ hàng hóa, doanh thu dịch vụ tiêu dùng trao đổi qua các siêu thị, trung tâm thương mại, cửa hàng tiện lợi... chiếm khoảng 30-35%.

Đề cập đến các giải pháp thúc đẩy phát triển thương mại - dịch vụ hiệu quả, ông Đặng Việt Phương - Phó Giám đốc Sở Công Thương khẳng định: Thời gian tới Sở tiếp tục tham mưu cho tỉnh, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan thực hiện các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm nhằm thúc đẩy hoạt động thương mại - dịch vụ phát triển. Trong đó, tập trung thu hút các nhà đầu phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng thương mại theo hướng hiện đại trên cơ sở phù hợp với quy hoạch và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Đặc biệt, các địa phương tập trung đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mô hình quản lý chợ từ đơn vị sự nghiệp Nhà nước sang doanh nghiệp, hợp tác xã quản lý; tập trung thu hút nguồn lực cải tạo, nâng cấp các chợ hiện có, nâng cao chất lượng dịch vụ theo hướng đảm bảo an toàn thực phẩm, văn minh thương mại. Đối với các loại hình thương mại hiện đại tỉnh chú trọng phát triển gắn với việc thực hiện quy hoạch đô thị, quy hoạch dân cư trên địa bàn cụ thể của từng huyện, thành, thị và tại các khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ. Phấn đấu đến năm 2025, trên địa bàn tỉnh đầu tư xây dựng mới ít nhất một trung tâm thương mại và 3 - 5 siêu thị.

Một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện là đẩy mạnh hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối, hộ kinh doanh ứng dụng công nghệ thông tin, phần mềm quản lý hoạt động trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ, tiếp cận và áp dụng các phần mềm, tiện ích như: Truy xuất nguồn hàng, QR Code, thanh toán không dùng tiền mặt... để nâng cao năng lực cạnh tranh, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, hướng đến phát triển thị trường ổn định, bền vững.

Bên cạnh đó, tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực tổng hợp, phân tích thông tin thị trường, năng lực quản trị, kiến thức an toàn thực phẩm, văn minh thương mại cho các doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh thương mại nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực làm việc trong lĩnh vực phân phối, bán lẻ hàng hóa.

Hà Nhung