Thị trường chứng khoán: Kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế

Sau hơn 20 năm hình thành và phát triển kể từ khi Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (tiền thân của Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh - HOSE) được thành lập, đến nay ngành chứng khoán đã khẳng định được vị trí là kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế với quy mô niêm yết, đăng ký giao dịch của thị trường đạt 1.797 nghìn tỉ đồng, tương đương 21,4% GDP. Và trong gần ba năm trở lại đây, nhờ các yếu tố chính trị, vĩ mô ổn định thị trường chứng khoán Việt Nam đã có sự phục hồi mạnh hơn nhiều so với các thị trường khu vực, bứt phá hàng loạt cột mốc mới từ điểm số cho đến số lượng tài khoản nhà đầu tư cá nhân mở mới và thu hút được nhiều nhà đầu tư cá nhân và các tổ chức nước ngoài tham gia.

Thị trường chứng khoán là kênh huy động vốn hữu hiệu cho nhiều doanh nghiệp và cả nền kinh tế. Nguồn Internet

Nguồn vốn dài hạn cho doanh nghiệp

Nếu như trước đây khi chưa có thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp chỉ có một cửa duy nhất là huy động vốn qua ngân hàng. Từ khi thị trường chứng khoán mở ra, rất nhiều doanh nghiệp khác đã huy động được hàng trăm nghìn tỉ đồng vốn từ nhà đầu tư đại chúng, từ đó, mở rộng đầu tư, mở rộng cổ đông, đối tác, mở rộng quy mô thị trường.

Là doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hiện đang niêm yết cổ phiếu trên sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) với mức thanh khoản giao dịch trung bình gần một triệu cổ phiếu/phiên giao dịch, Công ty cổ phần Supe phốt phát và Hóa chất Lâm Thao được niêm yết và bắt đầu giao dịch vào ngày 1/3/2012 với mã cổ phiếu LAS. Trải qua 10 năm niêm yết và giao dịch đến thời điểm hiện tại vốn hóa thị trường của Công ty đạt hơn 1.600 tỉ đồng và nằm trong top 30 công ty vốn hóa lớn nhất trên sàn HNX (HNX30). Cũng như nhiều doanh nghiệp đang niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam, Công ty đã huy động được hàng trăm tỉ đồng từ các nhà đầu tư đại chúng, từ đó mở rộng cổ đông, đối tác, quy mô thị trường, đồng thời, xây dựng và duy trì tốt quan hệ trong công tác cổ đông, thực hiện công bố thông tin kịp thời, chính xác theo đúng trình tự và thủ tục theo quy định. Từ những nguồn vốn đó, Công ty đã sử dụng một cách hiệu quả, thay đổi công nghệ, mở rộng sản xuất, kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp, mang lại lợi ích cho cổ đông với cổ tức đều đặn qua các năm. Ông Phạm Thanh Tùng - Tổng Giám đốc, thành viên HĐQT Công ty cổ phần Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao cho biết: “Với 10 năm đồng hành cùng sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam, nguồn vốn từ nhà đầu tư đại chúng có đóng góp quan trọng trong bức tranh phát triển sản xuất, kinh doanh của Công ty. Vượt qua khó khăn của đại dịch COVID-19, Công ty vẫn đảm bảo phòng chống dịch hiệu quả, đặc biệt là phương án “ba tại chỗ” trong suốt 20 ngày đêm, đi đôi với sản xuất an toàn, thích ứng nhanh với tình hình hoàn thành vượt mức kế hoạch đề ra với lợi nhuận trước thuế năm 2021 vượt 114% so với năm 2020. Trong năm 2022, trước tác động tăng cao của các loại nguyên liệu đầu vào trên toàn cầu, Công ty sẽ tiết kiệm tối đa chi phí sản xuất, đồng thời đảm bảo sản lượng theo kế hoạch và chất lượng sản phẩm nhằm giữ vững thương hiệu”.

Hiện nay, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang phát triển bền vững, hiệu quả và vượt qua Singapore xếp thứ hai khu vực Đông Nam Á chỉ sau Thái Lan, với giá trị giao dịch bình quân từ đầu năm đến nay là hơn 30 nghìn tỉ đồng, tăng 15,9% so với năm 2021. Dù vậy, xu hướng chốt lời cùng với tác động của một số thông tin bất lợi trên thị trường bất động sản, chứng khoán và tình hình căng thẳng chính trị trên thế giới khiến thị trường chứng khoán Việt Nam trải qua những phiên điều chỉnh rất mạnh. Cũng như nhiều thị trường chứng khoán trên toàn thế giới, đến thời điểm hiện tại, chỉ số VnIndex đã giảm hơn 300 điểm tương đương với hơn 20% so với mức đỉnh được thiết lập vào ngày 4/4/2022. Tiến sỹ Lê Thị Thanh Thủy - Trưởng Khoa Kinh tế và Quản trị Kinh doanh Trường Đại học Hùng Vương cho biết: “Hiện nay, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có khung pháp lý ngày càng hoàn thiện, cùng với đó nền tảng vĩ mô của nền kinh tế nước ta vẫn đang rất tốt, quy mô thị trường, khối lượng giao dịch ngày càng lớn đây là cơ hội đầu tư rất lớn với nhiều nhà đầu tư cả trong và ngoài nước từ cá nhân cho đến các tổ chức. Tuy nhiên, để có thể đầu tư hiệu quả, nhất là các nhà đầu tư cá nhân cần phải trang bị kiến thức cơ bản nhất trước khi tham gia vào thị trường chứng khoán tránh những rủi ro, ảnh hưởng đến tài chính của bản thân”.

Bùng nổ nhà đầu tư cá nhân

Trong năm tháng đầu năm 2022, nhà đầu tư cá nhân đã mở mới gần 1,38 triệu tài khoản, gấp 2,5 lần cùng kỳ năm ngoái, gần bằng lượng mở mới cả năm 2021 (1,53 triệu tài khoản), thể hiện sự quan tâm ngày càng lớn của người dân đối với thị trường chứng khoán bên cạnh các kênh đầu tư quen thuộc như: Gửi tiết kiệm, bất động sản, vàng,… Như vậy, mục tiêu 5% dân số đầu tư vào chứng khoán đến năm 2025 của Chính phủ đã được hoàn thành sớm ba năm. Cột mốc tiếp theo của chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030 là 8%. Tuy nhiên, theo chị Nguyễn Thị Thu Hoài, huyện Thanh Ba, hiện đang làm tư vấn viên môi giới chứng khoán, Công ty cổ phần Chứng khoán VPS: “Không phải cứ đầu tư chứng khoán là sẽ sinh lời, nhiều doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán đã thao túng, thổi phồng quá mức giá trị của doanh nghiệp, vi phạm nghiêm trọng quy định pháp luật trong chứng khoán, gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư. Chính vì vậy, nhà đầu tư cá nhân trước khi quyết định đầu tư một mã cổ phiếu của doanh nghiệp, cần đánh giá đầy đủ các thông tin liên quan đến mã chứng khoán dự kiến đầu tư, không đầu tư theo tin đồn, sự mời chào của các tổ chức, cá nhân môi giới mà không kiểm chứng thông tin”.

Với sự phát triển của công nghệ thông tin cũng như các công nghệ bảo mật, định danh tiên tiến, hiện nay, chỉ với chiếc điện thoại cùng các giấy tờ cá nhân hợp lệ, mỗi người hoàn toàn có thể mở mới một tài khoản giao dịch chứng khoán trong khoảng 15 phút, liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng hiện có. Cách mở tài khoản này tiện lợi, khác với trước đây là phải làm hồ sơ, ký hợp đồng,… tốn rất nhiều thời gian. Điều này cũng lý giải cho số lượng nhà đầu tư cá nhân mở mới tài khoản liên tục tăng cao trong thời gian gần đây.

Với kinh nghiệm gần năm năm tham gia thị trường chứng khoán, anh Nguyễn Ngọc Hiếu, khu Phan Chu Trinh, phường Gia Cẩm, thành phố Việt Trì cho biết: “Chứng khoán là kênh đầu tư có tính chu kỳ nếu nhà đầu tư biết nắm bắt thời điểm, hoàn toàn có thể dành khoản tiền nhàn rỗi để đầu tư và sinh lời. Nếu nắm giữ dài hạn các doanh nghiệp tốt, hàng năm sẽ được hưởng cổ tức với giá trị khá cao. Với tôi, chứng khoán là kênh đầu tư an toàn được pháp luật bảo vệ với nhiều quy định chặt chẽ, chính vì vậy nhà đầu tư cá nhân nên tìm hiểu và đầu tư, không nên nghe theo các lời quảng cáo, mời chào tham gia vào kênh đầu tư như tiền ảo, chứng khoán quốc tế, Forex,… rất dễ bị lừa đảo”.

Để thị trường phát triển, niềm tin của nhà đầu tư đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân đóng vai trò quan trọng. Bởi đây là bộ phận rất dễ bị tác động bởi các thông tin truyền thông, chính vì vậy, việc xử lý các Kol (người nổi tiếng trên mạng xã hội) đưa các thông tin sai sự thật về tin tức, đặc biệt là các tin tức liên quan đến kinh tế, tổ chức, doanh nghiệp đã được các cơ quan chức năng xử lý rất kịp thời. Bên cạnh đó, với các biện pháp xử lý nghiêm minh trong thời gian qua đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong thị trường chứng khoán như thao túng, thổi giá, phát hành trái phiếu doanh nghiệp,… đã được đông đảo nhà đầu tư cá nhân đánh giá cao mang lại môi trường đầu tư minh bạch, lành mạnh, an toàn.

Với nền chính trị ổn định, sự điều hành vĩ mô nền kinh tế hiệu quả của Chính phủ thị trường chứng khoán Việt Nam đang có sự phát triển vượt bậc, trở thành kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế và từng bước được nâng hạng gần hơn với các chuẩn mực quốc tế. Phát triển thị trường chứng khoán cũng là một trong những cách hiệu quả để ổn định nền kinh tế nước nhà, đồng thời cũng là cách để tạo “bệ phóng” cho các doanh nghiệp phát triển vượt bậc về quy mô và chất lượng, trở thành những tên tuổi lớn trên thương trường trong và ngoài nước.

Đức Hoàng