Lúa Nhật “đánh bật” lúa lai, lúa thuần

Nông dân xã Hà Thạch, thị xã Phú Thọ đã đưa J02 về gieo cấy tại đồng từ năm 2014-2015.

PTĐT-Việc hình thành cánh đồng mẫu lớn từ trước đến nay “vướng” ở khâu quyết định là trồng giống gì, tổ chức sản xuất ra sao để có thể phát triển hàng hóa phù hợp với thị hiếu của người tiêu dùng. Câu chuyện giống lúa Nhật- J02 bén rễ trên đồng đất Phú Thọ nói riêng và các tỉnh, thành trên cả nước nói chung là một hành trình dài.

Vụ chiêm xuân vừa qua, năng suất lúa tại xã Sơn Hùng, huyện Thanh Sơn đạt 66 tạ/ha với sản lượng gần 700 tấn. Với diện tích 105ha, xã chủ trương tập trung sản xuất các giống lúa thuần chất lượng cao, trong đó phần lớn diện tích “để dành” phát triển giống lúa J02. Tại xã Cao Xá, huyện Lâm Thao, giống J02 được đưa vào trồng đại trà, chiếm khoảng 80% diện tích lúa vụ chiêm xuân trong xã. Ông Cao Ngọc Hoành - Chủ tịch UBND xã cho biết: Không phải cứ hỗ trợ giống là nông dân chấp nhận làm. Việc đưa giống lúa J02 vào sản xuất đại trà là quyết định ở từng hộ nông dân. Thực tế cho thấy, giá trị và chất lượng sản phẩm của J02 khiến nông dân tự nguyện đưa vào sản xuất, hay nói cách khác, chính giống lúa J02 đã khẳng định sự gắn bó của nó trên đồng đất này. Nhờ hiệu quả mà J02 từng bước “đánh bật” tất cả các giống lúa lai và lúa thuần khác.

Thương hiệu “Gạo giống Nhật” đã tạo được chỗ đứng trên thị trường.

Bà Nguyễn Thị Tâm - Tổng Giám đốc Công ty CP Giống- Vật tư nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam, người góp phần tạo nên “cơn sốt” giống lúa Nhật Bản này chia sẻ: “Giống lúa J02 là giống lúa thuần dòng Japonica có nguồn gốc từ Nhật Bản, được Viện Di truyền nông nghiệp nhập nội và tuyển chọn. Như một cơ duyên, J02 về với đồng đất Phú Thọ do Công ty CP Giống - Vật tư nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam độc quyền sản xuất và phân phối. Ban đầu, nhiều người còn e dè vì “chưa được nếm thử thì chưa ai dám chắc chất lượng của nó”. Sau những ngày thử nghiệm sản xuất, đi trình diễn khắp các vùng từ miền xuôi lên miền ngược, hiệu quả của J02 đã được khẳng định với năng suất bình quân đạt 65 tạ/ha, được ngành nông nghiệp Phú Thọ lựa chọn đưa vào cơ cấu giống lúa với mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng gắn với thị trường tiêu thụ.

Đây là một trong 10 bộ giống có chất lượng tốt nhất hiện nay. Giống lúa này có nhiều ưu điểm nổi trội như cứng cây, đẻ nhánh khỏe, chống đổ tốt, chịu rét, chịu thâm canh, bộ lá xanh đậm, khỏe, góc lá đồng hẹp, ngay cả khi đến ngày thu hoạch bộ lá vẫn giữ được màu xanh đặc trưng.

Bà Nguyễn Thị Mai - Đại lý phân phối gạo Tuyết Mai, phường Minh Phương, thành phố Việt Trì khẳng định: Gạo J02 có một đặc tính được người dân ưa chuộng là cơm dù có lưu lại bữa sau vẫn không bị chảy nước mà vẫn thơm, ăn dẻo nhưng giống độ dẻo của gạo Tám thơm Việt Nam.

Thu hoạch lúa J02 ở xã Vĩnh Lại, huyện Lâm Thao.

Tại tỉnh một số địa phương khuyến khích nông dân cấy giống lúa J02. Huyện Lâm Thao, 80% diện tích canh tác trồng giống J02. Huyện Thanh Ba có Nghị quyết về sản xuất hàng hóa bền vững, trong đó có cơ chế hỗ trợ cho lúa J02 gắn với phát triển thương hiệu. Ông Nguyễn Quốc Hùng - Trưởng phòng Nông nghiệp & PTNT huyện Lâm Thao rất tự tin khi nhận định: Trước đây người nông dân còn tâm lý “không bỏ trứng vào một giỏ” để mất loại này còn được loại kia nên người nông dân thường trồng nhiều giống lúa trên một cánh đồng, nhất là một số giống ngắn ngày thu hoạch sớm. Là “vựa lúa” của tỉnh, trước đây huyện cũng đã thử nghiệm nhiều giống lúa lai, lúa thuần nhưng chỉ có J02 mới phù hợp để người dân phát triển cánh đồng mẫu lớn theo hướng sản xuất hàng hóa. Do chất lượng gạo ngon, người bán gạo tìm đến tận bờ của người trồng lúa để mua. Chuyện ngược đời là doanh nghiệp bao tiêu đầu ra cho J02 phải “năn nỉ” người sản xuất đừng để lại ăn mà để bán cho mình.

Từ những mô hình điểm ban đầu, hiện nay giống lúa J02 đã được gieo trồng ở tất cả 13 huyện, thành, thị trên địa bàn tỉnh. Công ty CP Giống - Vật tư nông nghiệp Công nghệ cao Việt Nam đã cung ứng giống J02 để tỉnh gieo cấy với diện tích khoảng 5.000ha đồng thời mở rộng cho hơn 20 tỉnh trong cả nước với tổng diện tích trên 20.000ha, khẳng định chất lượng giống lúa Nhật đã hội nhập với đồng đất của Việt Nam.

Gia Minh