Phát huy tinh thần quật cường trong chiến thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam

58 năm đã trôi qua, song chiến công đánh thắng trận đầu của Hải quân Việt Nam vào ngày 5/8/1964 vẫn còn nguyên giá trị lịch sử - thời đại trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Đặc biệt trong tình hình hiện nay, công cuộc bảo vệ chủ quyền biển, đảo thân yêu của Tổ quốc một lần nữa cho thấy cần phát huy sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, của nghệ thuật quân sự Việt Nam.

Hải đội 111, vùng 1 Duyên hải của Quân chủng Hải quân huấn luyện trên biển. Ảnh: Nguyễn Thụ/TTXVN

Khởi đầu bản hùng ca oanh liệt

Do bị sa lầy và thất bại trong cuộc chiến tranh đặc biệt ở miền Nam, đế quốc Mỹ âm mưu mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc hòng ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho cách mạng miền Nam. Tổng thống Mỹ và Hội đồng An ninh quốc gia đã họp và quyết định chủ trương chiến lược mới: “Gây sức ép tối đa và liên tục bằng cách đưa quân đội vào để Mỹ hóa cuộc chiến tranh ở miền Nam Việt Nam; khẩn trương chuẩn bị đưa chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân ra miền Bắc Việt Nam.”

Những ngày cuối tháng 7/1964, Mỹ đã cho các tàu thuộc Hạm đội 7 liên tục hoạt động trinh sát, khiêu khích vào sát bờ biển miền Bắc Việt Nam. Đặc biệt, đêm 31/7/1964, tàu khu trục USS Maddox của Hải quân Mỹ đã đi dọc bờ biển từ tỉnh Quảng Bình, Hà Tĩnh, Nghệ An đến Thanh Hóa để trinh sát, khiêu khích và uy hiếp các tàu đánh cá của ngư dân Việt Nam, có lúc chỉ cách bờ biển 8 hải lý.

Quyết tâm trừng trị sự xâm phạm vùng biển của Tổ quốc, ngày 2/8/1964, khi tàu khu trục USS Maddox xâm phạm vùng biển Việt Nam, chấp hành chỉ thị của cấp trên, Bộ Tư lệnh Hải quân đã giao nhiệm vụ cho Tiểu đoàn 135 tổ chức biên đội 3 tàu phóng lôi là 333, 336, 339 của Phân đội 3, do tàu 333 chỉ huy, tiến công địch.

Trận đánh diễn ra trên vùng biển khu vực đảo Hòn Mê (Thanh Hóa). Bằng tinh thần dũng cảm, dám đánh, quyết đánh và đánh thắng, biên đội tàu của Phân đội 3 đã đánh đuổi tàu khu trục Maddox ra khỏi vùng biển Việt Nam. Đây là chiến công đầu tiên của bộ đội Hải quân.

Sau khi tàu khu trục USS Maddox bị đánh đuổi, chính quyền Mỹ dựng lên cái gọi là “sự kiện Vịnh Bắc Bộ.” Ngày 5/8/1964, Mỹ huy động tối đa lực lượng của Hạm độ 7 gồm hàng chục máy bay tiêm kích và cường kích hiện đại, chia làm 3 đợt tấn công vào các mục tiêu kinh tế và hầu hết các căn cứ, khu trú đậu quan trọng của hải quân Việt Nam suốt dải ven biển từ sông Gianh (Quảng Bình) đến Bãi Cháy (Quảng Ninh). Nhưng chúng bị bộ đội hải quân cùng quân và dân miền Bắc đánh trả quyết liệt.

Trong thế trận chiến tranh nhân dân đất đối không, các tàu của hải quân của Việt Nam vừa cơ động tránh bom đạn của địch vừa mưu trí, dũng cảm, kiên cường phối hợp với các lực lượng khác bủa lưới lửa giáng trả máy bay Mỹ. Ở trận chiến này, quân và dân Việt Nam đã bắn rơi 8 máy bay Mỹ, bắn bị thương nhiều chiếc khác, bắt sống 1 giặc lái.

Cùng với chiến công ngày 2/8 đánh đuổi tàu khu trục Mỹ, chiến thắng ngày 5/8 đã mở đầu trang sử oanh liệt, hào hùng của lực lượng Hải quân Nhân dân Việt Nam, góp phần cổ vũ toàn Đảng, toàn quân, toàn dân Việt Nam ở miền Bắc và đồng bào miền Nam thi đua đánh giặc lập công, quyết tâm giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.

Không chỉ là khởi đầu bản hùng ca oanh liệt của Hải quân Nhân dân Việt Nam, chiến công này đã biểu hiện sức mạnh và ý chí quyết tâm dám đánh, biết đánh và quyết đánh thắng quân xâm lược của quân và dân miền bắc; đồng thời, là thắng lợi của đường lối chiến tranh nhân dân “Lấy nhỏ đánh lớn, lấy ít địch nhiều” của Ðảng ta.Từ chiến thắng trận đầu, trong suốt 20 năm chống đế quốc Mỹ, cứu nước đầy gian khổ, Hải quân nhân dân với vai trò là lực lượng nòng cốt trong thế trận chiến tranh nhân dân trên biển đã độc lập và hiệp đồng với các lực lượng khác đánh đuổi, đánh chìm nhiều tàu địch; bắn rơi, bắn cháy nhiều máy bay; tiêu diệt nhiều sinh lực, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh; phá phong tỏa đường biển của địch, tạo nên huyền thoại “Đường mòn Hồ Chí Minh” trên biển, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam, giải phóng các đảo, góp phần cùng quân dân cả nước giải phóng miền Nam thống nhất đất nước.

Lực lượng nòng cốt trên biển

Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, thực hiện quyết tâm của Bộ Chính trị, của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Hải quân Nhân dân Việt Nam đã và đang nỗ lực phấn đấu xây dựng Quân chủng Hải quân theo hướng cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, thực sự là lực lượng nòng cốt của nền quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân trên biển.

Báo vụ viên Lại Văn Tùng, chiến sỹ thuộc hạm thuyền A, phân đội X Hải quân, trong trận đánh đuổi tàu khu trục USS Maddox của Mỹ ngày 2/8/1964 đã nhận và chuyển chính xác các mệnh lệnh chiến đấu của cấp trên. Ảnh: Đoàn Tý/TTXVN

Trước những thử thách của tình hình quốc tế và trong nước, cán bộ, chiến sỹ Hải quân nhân dân Việt Nam luôn vững vàng về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, hải đảo, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Tổ quốc.

Quân chủng Hải quân đã có những bước phát triển nhanh chóng về lực lượng, phương tiện, vũ khí trang bị, tiến thẳng lên chính quy, hiện đại một cách vững chắc, có nhiều mặt đột phá. Đội ngũ cán bộ, đảng viên, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức quốc phòng, hạ sỹ quan, chiến sỹ toàn quân chủng được huấn luyện, rèn luyện trưởng thành mọi mặt, nhất là về trình độ kỹ thuật, chiến thuật và khả năng làm chủ vũ khí trang bị mới hiện đại. Chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của quân chủng không ngừng nâng lên, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ làm nòng cốt bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Như tại Lữ đoàn 170 (Vùng 1 Hải quân), đơn vị làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vùng biển Đông Bắc Tổ quốc. Tiếp nối truyền thống các đơn vị tiền thân tham gia đánh thắng trận đầu của Bộ đội Hải quân, những năm qua, Lữ đoàn đẩy mạnh giáo dục truyền thống, xây dựng niềm tin, ý chí “dám đánh, biết đánh và đánh thắng” cho bộ đội, đồng thời tập trung huấn luyện, làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật mới, hiện đại.

Thực hiện chủ trương xây dựng Quân chủng Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, tiến thẳng lên hiện đại, những năm gần đây, Lữ đoàn 170 được trang bị nhiều loại tàu thuyền, vũ khí trang bị kỹ thuật mới, hiện đại. Để làm chủ, khai thác hiệu quả vũ khí trang bị kỹ thuật, lữ đoàn duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp trực sẵn sàng chiến đấu và tổ chức huấn luyện phù hợp, chặt chẽ. Đảng ủy Lữ đoàn có nghị quyết chuyên đề về nâng cao chất lượng huấn luyện; thực hiện các khâu đột phá, chú trọng huấn luyện cơ bản, làm chủ, chuyên sâu, thực hiện quy tắc an toàn; tập trung huấn luyện chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao thể lực, rèn luyện bản lĩnh, tâm lý, xử lý tốt các tình huống và thực hiện nghiêm đối sách trên biển; bảo đảm chu đáo mọi mặt cho huấn luyện và thực hiện nhiệm vụ...

Cùng với việc duy trì nghiêm kế hoạch huấn luyện, sau từng nội dung, khoa mục và vấn đề huấn luyện, từng bộ phận, ngành, tàu tổ chức rút kinh nghiệm huấn luyện. Bên cạnh đó, Lữ đoàn tăng cường các nội dung huấn luyện thể lực, huấn luyện bổ trợ giúp bộ đội tăng cường thể lực, sự dẻo dai và sức chịu đựng sóng gió, hỗ trợ cho quá trình huấn luyện. Nhờ đó, cán bộ, chiến sĩ luôn nắm chắc nội dung huấn luyện, thành thục yếu lĩnh động tác, nâng cao trình độ xử trí tình huống, sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ khi có lệnh.

Phát huy truyền thống của các thế hệ cha anh đi trước, lớp cán bộ, chiến sĩ của Lữ đoàn 170 hiện nay không ngừng rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, tiếp tục đẩy mạnh huấn luyện nhằm nâng cao trình độ kỹ thuật, chiến thuật và khả năng sẵn sàng chiến đấu trong tình hình mới. Nhiều năm liên tục, Lữ đoàn đạt danh hiệu “Đơn vị huấn luyện giỏi” cấp Bộ Quốc phòng, Quân chủng Hải quân, góp phần nâng cao sức mạnh tổng hợp, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Hạnh Quỳnh (TTXVN)