Về Việt Trì theo câu em hát

Quê tôi ở Ninh Bình. Khi còn nhỏ mỗi lần nghe câu hát: “Ánh đèn sáng trên cầu Việt Trì/ Trong đêm khuya vẫn còn rọi về/ Nghe tưng bừng ngày đêm tiếng ca…” là tôi lại mường tượng ra vẻ đẹp lung linh của thành phố Việt Trì - nơi tôi chưa từng đến. Đến thời sinh viên, chơi với mấy người bạn quê Việt Trì, giai điệu rộn ràng, lan tỏa, phơi phới tương lai, sâu đậm âm hưởng dân ca và tinh thần khích lệ ấy cứ thế ngấm vào tôi. Thế rồi, như có mối nhân duyên tiền định, theo câu em hát, Việt Trì trở thành quê hương thứ hai của tôi…

Việt Trì trong đêm pháo hoa. Ảnh: Đỗ Quyên

Việt Trì đang tưng bừng kỷ niệm 60 năm ngày thành lập thành phố. Sáng sáng chạy bộ ven hồ công viên Văn Lang, khúc nhạc mở đầu chương trình phát thanh hàng ngày của Đài TT Việt Trì bằng câu mở đầu bài hát “Ánh đèn trên cầu Việt Trì” của nhạc sĩ Hoàng Hà bao giờ cũng mang đến trong tôi sự rộn ràng, náo nức vô cùng đặc biệt. Âm hưởng ca khúc cứ dâng lên, lan tỏa tinh thần của người công nhân những năm tháng chưa xa cho đến hôm nay vẫn còn tươi roi rói. Những lời ca như từ trái tim người thợ từ mọi miền quê về với Việt Trì thời kỳ miền Bắc bắt đầu công cuộc kiến thiết lại đất nước sau chín năm kháng chiến chống Pháp hừng hực sức trẻ, hừng hực tuổi hai mươi.

Với tôi, Việt Trì - thành phố ngã ba sông luôn gợi nhớ, hàm chứa nhiều ý nghĩa, trở thành thân thiết vô cùng. Với những ông, những bà từ Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Nam Ninh… lên xây cầu Việt Trì, xây các nhà máy: Điện, đường, dệt, giấy, hóa chất… cách đây hơn 60 năm, Việt Trì đã trở thành quê hương thứ hai của họ khi gắn bó với các nhà máy, xí nghiệp, gắn bó với khu công nghiệp đầu tiên của miền Bắc XHCN mang tên Việt Trì. Và những câu hát trong ca khúc “Ánh đèn trên cầu Việt Trì” của nhạc sĩ Hồng Hà trở thành tình yêu và nỗi nhớ, luôn lay động mọi tâm hồn người thợ. Cô bạn đồng hương với tôi kể lại: Hôm trước tải bài “Ánh đèn trên cầu Việt Trì” về nhà mở, bố em đã rớt nước mắt. Bài hát là cả tuổi thanh xuân của bố, được tham gia công trường xây dựng nhà máy Supe Phốt phát và Hóa chất Lâm Thao, khi đó bố em là thợ cơ khí lắp máy trên công trường.

Còn ông cựu lái cẩu ở Cảng Việt Trì, quê gốc Thái Bình, giờ nghỉ hưu, gắn bó với Việt Trì cả đời thì bảo: Quê hương là ở trong lòng, nơi đâu có niềm vui an hưởng nơi ấy là quê hương. Rồi ông mở nhạc lưu trong điện thoại, ngân nga mãi câu hò “Khoan hỡi khoan hò khoan” và đoạn “Hỡi người khuya sớm bắc cầu/ Bắc nam một dải sông sâu sá gì… Bắc cầu qua bến Việt Trì/ Mở đường kiến thiết đi về thênh thang”…

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, kể từ khi Nhà nước quyết định xây dựng Việt Trì thành một trong những khu công nghiệp phục vụ cho công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, làm hậu thuẫn cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở miền Nam, từ một khu phố nhỏ thành thị trấn, rồi thị xã và thành phố, ngày nay Việt Trì đã trở thành một đô thị phát triển hiện đại. Du khách đến với Việt Trì hôm nay, không còn tìm thấy dấu vết của một thành phố “3B” từng in trong ký ức nhiều thế hệ bởi hoạt động của thành phố công nghiệp đầu tiên ở miền Bắc thời kỳ đầu đất nước bước vào xây dựng XHCN. Đặc biệt, những cung đường lớn kết nối liên vùng, những cây cầu hiện đại từ Việt Trì vượt sông tỏa muôn hướng; hay Khu công nghiệp đa ngành Thụy Vân với diện tích hơn 300ha, hiện có trên 80 doanh nghiệp đang hoạt động ổn định; Cụm công nghiệp Nam Bạch Hạc diện tích gần 80ha, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến nông lâm sản; Cụm công nghiệp Tây Bắc với các xí nghiệp dệt Vĩnh Phú, vận tải ô tô, in, dược, may mặc xuất khẩu… được đầu tư bài bản, đồng bộ và những con người đang từng ngày nỗ lực góp sức khai thác tốt tiềm năng, lợi thế giá trị văn hóa vùng Đất Tổ tạo nên sức sống mãnh liệt, khát vọng vươn cao, khẳng định vị thế Việt Trì hôm nay với diện mạo ấn tượng, khác biệt.

Cảm tình của du khách bốn phương với vùng đất “rừng cọ đồi chè” mỗi lần về Đền Hùng tri ân công đức Tổ tiên cũng được nhân lên trước những công trình mới xây dựng tại Việt Trì: Quảng trường Hùng Vương, Công viên Văn Lang, đường Nguyễn Tất Thành, đường Phù Đổng, khu thương mại Vincom, khách sạn Mường Thanh, khách sạn Sài Gòn- Phú Thọ, Chợ trung tâm mới, Bệnh viện Đa khoa và nhiều khu đô thị mới xây dựng... tất cả đang tạo nên sự chuyển mình ấn tượng, mạnh mẽ từ một đô thị công nghiệp sang đô thị lễ hội.

Với bề dày truyền thống lịch sử, cùng với sự hy sinh to lớn sức người sức của, ý chí lao động, chiến đấu kiên cường của nhân dân đã thực sự trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các văn nghệ sĩ. Nhiều ca khúc viết về thành phố đã chinh phục và lay động lòng người, đưa họ trở về gần gũi, gắn bó với Việt Trì như “Ánh đèn trên cầu Việt Trì” của Hoàng Hà, “Gửi Việt Trì thành phố ngã ba sông” của Hồ Bắc- Nguyễn Chí Vượng, “Đường qua Việt Trì” của Trần Chung, “Anh nhớ Việt Trì - Em nhớ anh” của Trần Hoàn - Phạm Tiến Duật… Mỗi ca khúc là tình yêu, là xung lực tình cảm mãnh liệt của các nhạc sĩ dành cho mảnh đất mến yêu này, đồng thời cũng là tình yêu, là nỗi nhớ, là hơi thở, là tình cảm của những người công nhân từ nhiều miền quê đã đến, làm việc và gắn bó trọn đời với thành phố ngã ba sông- quê hương thứ hai của họ.

Đinh Vũ