Đưa đặc sản địa phương thành sản phẩm OCOP

Nhắc đến xã Hùng Xuyên, huyện Đoan Hùng người ta nhớ ngay đến hai đặc sản nổi tiếng là gạo nếp khoái đen và quả bưởi chua. Đây vốn là những sản phẩm nông sản gần gũi mà người dân nơi đây đã trồng từ nhiều đời nay, giờ đang được xây dựng và phát triển thành các sản phẩm OCOP tiêu biểu của địa phương.

Gạo nếp khoái đen là đặc sản nổi tiếng ở xã Hùng Xuyên.

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã triển khai rộng rãi ở khắp các địa phương trong tỉnh. Điều này giúp những sản vật truyền thống được nâng tầm và nhiều người biết đến hơn. Ở xã Hùng Xuyên, giống lúa khoái đen được bà con trồng và bảo tồn từ rất lâu. Theo người dân trong xã kể lại, đây là giống lúa rất đặc biệt. Sau khi sát, gạo có hạt mẩy, hương thơm và vị ngọt đậm đà. Gạo khi đồ chín cho hạt xôi trắng, căng bóng hấp dẫn. Xôi bằng gạo nếp khoái đen dù để nguội nhưng ăn vẫn dẻo, nấu xôi không cần phải thêm đỗ, thêm dừa cho đậm đà mùi vị mà vẫn có hương thơm mát, nồng nàn khiến ai chỉ một lần thưởng thức cũng nhớ mãi không thôi.

Chính vì vậy, từ xa xưa, vào vụ mùa, mỗi hộ dành một khoanh ruộng để cấy lúa nếp khoái đen. Vào dịp lễ, tết thì lấy gạo nếp mới đồ xôi thắp hương cúng tổ tiên. Truyền thống này được duy trì từ nhiều đời cho đến ngày nay. Nhận thấy đây là nét văn hóa tốt đẹp và gạo nếp khoái đen có nhiều giá trị về kinh tế, năm 2021 các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã vận động các hộ trồng lúa nếp tham gia thành lập Hợp tác xã (HTX) Bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên. Sau thành lập, HTX tập trung sản xuất, chăm sóc giống lúa nếp khoái đen theo hướng sản xuất hữu cơ, thân thiện với môi trường, áp dụng các kỹ thuật mới trong trồng trọt như sử dụng ít phân bón, nước tưới, từ đó hạn chế được sâu bệnh mà vẫn tạo ra sản phẩm chất lượng cao, năng suất tốt. HTX còn là đầu mối thu mua, sơ chế, tiêu thụ sản phẩm cho thành viên và người dân trong xã.

Gạo nếp khoái đen là sản phẩm OCOP 3.

Đặc biệt, với mong muốn đưa sản phẩm Gạo nếp khoái đen Hùng Xuyên phát triển hơn nữa trên thị trường, năm 2023 HTX Bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên đưa sản phẩm đi kiểm nghiệm chất lượng để tham gia chương trình OCOP. Giấy chứng nhận chính là bước ngoặt giúp sản phẩm có cơ hội đến gần hơn với người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh. Nhờ đó, sản phẩm ngày càng được người tiêu dùng biết đến và ưa chuộng, diện tích trồng lúa nếp Khoái đen cũng tăng lên. Đến nay, diện tích lúa nếp khoái đen của xã là 30ha, năng suất đạt 30 tấn/năm, doanh thu gần 1 tỷ đồng, tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương. Từ đó, góp phần bảo tồn, phát triển sản vật truyền thống cũng như phát triển kinh tế xã Hùng Xuyên.

Đồng chí Vũ Anh Tuấn – Phó Chủ tịch UBND xã Hùng Xuyên cho biết: Để phát triển các sản phẩm nông sản thành các sản phẩm OCOP tiêu biểu, chính quyền địa phương đã tuyên truyền, vận động nhân dân mở rộng diện tích trồng gạo nếp khoái đen. Quy hoạch thành cánh đồng mẫu lớn tập trung chủ yếu ở khu Đoàn Kết để thuận tiện cho chăm sóc, thu hoạch... Bên cạnh đó, thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn về khoa học kỹ thuật, hướng dẫn bà con cách trồng và chăm sóc để cây cho năng suất, chất lượng cao. Xây dựng bao bì hấp dẫn, thu hút, tổ chức truyền thông, giới thiệu sản phẩm ra thị trường để nhiều người biết đến hơn. Đa dạng các sản phẩm chế biến từ gạo nếp khoái đen như xôi, bánh chưng và các loại bánh khác...

Phát triển cây bưởi và các sản phẩm từ bưởi giúp phát triển KT-XH ở xã Hùng Xuyên.

Cùng với gạo nếp khoái đen, xã Hùng Xuyên còn xây dựng và phát triển sản phẩm bưởi chua Hùng Xuyên của HTX Bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên thành sản phẩm OCOP.

Ông Vũ Hải Đô – Giám đốc HTX Bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên cho biết: Huyện Đoan Hùng vốn nổi tiếng với giống bưởi ngọt. Tuy nhiên, vào khoảng rằm tháng 7 đến rằm tháng 8 âm lịch, bưởi ngọt chưa thu hoạch được thì quả bưởi chua lại là món quà quê được nhiều người yêu thích. Vì vậy, HTX Bưởi và dịch vụ tổng hợp Hùng Xuyên quyết định đầu tư phát triển cây bưởi chua thành cây trồng chủ lực của HTX và của địa phương.

Người dân xã Hùng Xuyên trồng và chăm sóc cây bưởi.

Hiện nay, trên địa bàn xã Hùng Xuyên có khoảng hơn chục ha bưởi, chủ yếu là cây trồng lâu năm, cho thu hoạch ổn định. Sản lượng thu được khoảng 14 tấn/ha; giá bán khoảng 20 nghìn đồng/ quả. Một hội viên trong HTX có thể thu nhập khoảng 80 triệu đồng/ năm từ cây bưởi. Cùng với Gạo nếp khoái đen, sản phẩm quả bưởi chua Hùng Xuyên cũng đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao.

Từ những sản phẩm nông sản truyền thống, nay Gạo nếp khoái đen và quả bưởi chua Hùng Xuyên đã trở thành các sản phẩm mang nhãn hiệu OCOP. Có được kết quả này là sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của nhân dân. Đây cũng sẽ là nền tảng, điểm tựa cho khát vọng vươn lên thoát nghèo, làm giàu từ chính sản vật quê hương của bà con nơi đây.

Vĩnh Hà