Lớp ghép và bài toán nâng cao chất lượng

Kỳ II: Nâng chất lượng lớp ghép vùng cao

Dạy và học lớp ghép nhiều trình độ thời gian qua đã có nhiều hình thức tổ chức đa dạng, phong phú. Các cơ sở giáo dục tiểu học đã chủ động phân hóa từng đối tượng học sinh để tổ chức phụ đạo, rèn đọc, rèn viết và linh hoạt các giải pháp tăng cường tiếng Việt cho học sinh là người dân tộc thiểu số…

Hướng dẫn học sinh lớp ghép hai trình độ lớp 3 và lớp 4 tại khu Sinh Tàn thuộc khu lẻ, Trường tiểu học Thượng Cửu, huyện Thanh Sơn làm bài tập.

Chọn mặt gửi vàng

Thầy giáo Phan Xuân Huy-Phó Trưởng phòng GD&ĐT huyện Thanh Sơn cho biết: “Những giáo viên được phân công giảng dạy lớp ghép đều được lựa chọn trên nhiều yếu tố. Các trường sẽ căn cứ tình hình thực tế, kinh nghiệm giảng dạy và trình độ, năng lực chuyên môn của từng giáo viên, đặc biệt, ưu tiên bố trí giáo viên cùng dân tộc với học sinh tại lớp ghép để thuận lợi trong giao tiếp, hiểu được phong tục tập quán địa phương, hỗ trợ đắc lực cho quá trình tổ chức dạy học”.

Cô giáo Nguyễn Thị Cẩm Thúy - Hiệu trưởng Trường tiểu học Thượng Cửu, huyện Thanh Sơn thông tin: “Đối với các lớp học ghép nhà trường đều xây dựng kế hoạch giảng dạy và phân công, bố trí giáo viên phù hợp từ sớm, trên cơ sở đó chủ động lựa chọn, điều chỉnh, sắp xếp giáo viên phù hợp. Những giáo viên nhiệt tình, có chuyên môn, kinh nghiệm, tâm huyết sẽ được ưu tiên để bố trí giảng dạy lớp ghép. Đặc biệt, chúng tôi phát huy tinh thần tự nguyện của các thầy cô, có như vậy mới đảm bảo chương trình cũng như chất lượng giáo dục”.

Do trong lớp ghép, học sinh có độ tuổi khác nhau, có em lớn tuổi hơn, có em ít tuổi hơn với trình độ nhận thức khác nhau cùng hoạt động, sinh hoạt chung nên môi trường lớp ghép có những đặc điểm của một gia đình và rộng hơn là một xã hội. Chính những đặc điểm này sẽ tạo điều kiện để khuyến khích các em quan tâm, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong học tập và trong cuộc sống. Thấu hiểu những khó khăn của học sinh miền núi, các thầy cô miệt mài từng con chữ, ân cần chỉ bảo các em. Niềm vui của thầy cô là mỗi ngày thấy học sinh đến lớp đầy đủ và say mê với từng bài giảng, con chữ. Học sinh tại các điểm trường đều là con em đồng bào dân tộc thiểu số, do vậy, vào mùa lên nương, nhiều gia đình không có thời gian đưa con đến trường. Nhiều gia đình thiếu lao động, các em phải nghỉ học ở nhà. Thầy cô và đồng nghiệp đã tìm đến nhà hoặc lên nương rẫy gặp phụ huynh tuyên truyền, vận động, thuyết phục để các em đến trường…

Nhằm tổ chức việc dạy các lớp ghép hiệu quả, ngay từ đầu mỗi năm học, UBND huyện Tân Sơn đã chỉ đạo Phòng GD&ĐT cùng với các nhà trường rà soát quy mô trường lớp, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học, thực trạng đội ngũ giáo viên để xây dựng phương án tổ chức thực hiện các lớp ghép ở địa bàn cần thiết. Các trường đã chủ động phân công lao động, ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học cho các lớp ghép; chủ động cử giáo viên dạy lớp ghép bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ; chỉ đạo tổ chuyên môn hướng dẫn, hỗ trợ giáo viên xây dựng kế hoạch bài dạy, tổ chức thực hiện bài giảng phù hợp với từng độ tuổi để nâng cao hiệu quả dạy học tại các lớp ghép.

Cô giáo Trần Lan Phương - giáo viên chủ nhiệm lớp ghép 5G Trường Tiểu học Thạch Kiệt mong muốn: “Nhà trường cần tham mưu với các cấp lãnh đạo để tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học lớp ghép bởi đây là vấn đề mà giáo viên cũng như nhà trường khó giải quyết do đòi hỏi nguồn kinh phí lớn”.

Giờ ra chơi của thầy trò điểm trường khu Náy, xã Yên Lương, huyện Thanh Sơn.

Mang tri thức cho học sinh vùng cao

Năm học 2021-2022, tỉnh Phú Thọ có 10/282 cơ sở giáo dục tiểu học tổ chức dạy lớp ghép với 235 học sinh (tập trung ở hai huyện, trong đó huyện Tân Sơn có bẩy trường, huyện Thanh Sơn có ba trường). Các trường có lớp ghép đều tổ chức cho 100% học sinh lớp ghép được học hai buổi/ngày. Tại huyện Thanh Sơn, năm học 2021-2022, Trường Tiểu học Yên Lương có hai lớp ghép với 20 học sinh ở điểm trường khu Náy... nhà trường phân công đủ giáo viên để dạy các lớp ghép. Thầy giáo Nguyễn Hùng Sơn giáo viên lớp ghép một, hai cho biết, điểm trường cách trường chính gần 20km. Học sinh chủ yếu là người Dao nên thầy vừa dạy chữ, vừa dạy tiếng phổ thông cho các em. Về việc dạy học lớp ghép, thầy Sơn cho rằng, để một buổi học đạt chất lượng, giáo viên phải sắp xếp thời gian phù hợp, liên tục đi lại trong lớp để giảng bài, giao bài và kiểm tra bài. Lớp ghép hai trình độ học hai buổi mỗi ngày…

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Huyền - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT cho biết: “Các trường khi tổ chức dạy học bám sát yêu cầu cần đạt của môn học, lớp học theo quy định của chương trình; vận dụng chương trình một cách linh hoạt, phù hợp với khả năng nhận thức của từng đối tượng học sinh; phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện cụ thể của lớp học. Đa dạng các hình thức tổ chức dạy học như: Dạy học chung cả lớp; tổ chức dạy học theo từng nhóm trình độ; dạy học trực tiếp cho cá nhân; dạy học theo nhóm nhỏ; tổ chức hoạt động học tập độc lập của học sinh,...”.

Cùng với đó, giáo viên tổ chức sắp xếp nội dung dạy học, phương pháp, hình thức dạy học một cách hợp lý; tích cực sử dụng hình thức hoạt động nhóm và sử dụng phiếu giao việc trong quá trình dạy học để phát huy khả năng học tập độc lập, hợp tác nhóm của học sinh; tăng cường khả năng hỗ trợ lẫn nhau giữa học sinh của các nhóm trình độ. Chuẩn bị đủ tài liệu dạy học lớp ghép, sách giáo khoa cho học sinh. Tổ chức dạy học bằng mô hình phù hợp với đối tượng học sinh theo nội dung dạy học lớp ghép... Các trường tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, dự giờ, tổ chức chuyên đề sinh hoạt chuyên môn về lớp ghép, quan tâm chú trọng công tác bồi dưỡng chuyên môn, phương pháp giảng dạy cho giáo viên dạy lớp ghép. Thực hiện tốt công tác bình xét thi đua khen thưởng hàng năm khách quan dân chủ nhằm thúc đẩy tinh thần trách nhiệm và nâng cao năng lực nghề nghiệp cho đội ngũ giáo viên dạy lớp ghép.

Để nâng cao chất lượng, với nguồn lực hiện có, ngành GD&ĐT đã tạo điều kiện cho học sinh lớp ghép có cơ hội được học tập thuận lợi nhất như ưu tiên đầu tư về cơ sở vật chất; bổ sung, thay thế thiết bị, đồ dùng, đồ chơi, phần mềm dạy học phù hợp. Đặc biệt, ngành quan tâm chỉ đạo các trường tích cực bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ giáo viên. Tăng cường công tác hướng dẫn, tổ chức sinh hoạt chuyên môn cấp cụm, trường về phương pháp, hình thức tổ chức dạy học lớp ghép để phát triển toàn diện học sinh, thông qua đó, tạo môi trường để giáo viên trao đổi, thảo luận, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình giảng dạy.

Hạnh Thúy