Sáng tác văn học nghệ thuật hướng về biển đảo

Biển đảo Việt Nam từ Bắc chí Nam là một phần máu thịt thiêng liêng, là chủ quyền quốc gia dân tộc của người Việt Nam. Chủ quyền này được xác lập từ hàng ngàn năm lịch sử và được cháu con muôn đời gìn giữ, bảo vệ. Bằng cảm xúc của mình với trái tim yêu dân tộc, yêu Tổ quốc, phát huy ý thức trách nhiệm và nghĩa vụ công dân đối với đất nước trước các thế lực thù địch, văn nghệ sĩ (VNS) Phú Thọ đã tích cực tham gia các hoạt động sáng tác, quảng bá các tác phẩm văn học, nghệ thuật viết về chủ quyền biển đảo Việt Nam, góp tiếng nói bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí chiến lược của biển đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Văn nghệ sĩ Phú Thọ đi thực tế sáng tác tại Côn Đảo.

Có thể kể tới những dấu mốc thời gian, những cuộc thi sáng tác đầy ấn tượng như cuộc thi sáng tác thơ nhạc với chủ đề “Biển đảo Việt Nam” do Hội Liên hiệp VHNT Phú Thọ phối hợp với Chi hội Nhà văn Việt Nam tại Phú Thọ phát động vào những ngày biển Đông dậy sóng cuối năm 2012. Chỉ trong thời gian ba tháng, đã có 350 tác phẩm thơ, nhạc của 120 nhà thơ, nhạc sĩ, cộng tác viên đến từ mọi miền Tổ quốc, trong đó có trên 90 tác giả là VNS Phú Thọ gửi về dự thi. Nhiều tác giả gửi đến chùm thơ có từ 5 - 7 bài; có cả tập trường ca trên 1.700 câu, một tập thơ với 30 bài viết riêng về đời sống cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên huyện đảo Trường Sa được trình bày một cách tâm huyết và đầy công phu. Ba năm sau, Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ phối hợp với Sở Thông tin & Truyền thông phát động cuộc thi sáng tác thơ nhạc về chủ đề “Biển đảo Việt Nam”. Cuộc thi kéo dài trong thời gian sáu tháng, với gần 400 bài thơ, 56 bản nhạc của hơn 100 tác giả đến từ nhiều tỉnh, thành trong cả nước, kiều bào ở nước ngoài tham gia dự thi, trong đó có 84 tác giả là người Phú Thọ dự thi. Năm 2021, Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ mở Trại sáng tác tranh và kịch bản sân khấu về đề tài “Biển đảo Việt Nam” cho các VNS trong tỉnh. Hai tháng miệt mài sáng tác, đã có 39 kịch bản sân khấu, 27 bức tranh ca ngợi tình yêu biển đảo, tinh thần chủ quyền, giữ gìn lãnh hải, phát triển kinh tế- xã hội vùng biển đảo… được hoàn thiện, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tuyên truyền đề ra.

Tình yêu biển đảo chính là phẩm cách, là lòng tự tôn dân tộc của mỗi một con người. Trong dòng cảm xúc ấy, độc giả bắt gặp một Đặng Quang Vượng với chùm tác phẩm thơ “Bước chân những người giữ đảo”, “Trường Sa xanh” và “Thư gửi con từ đảo xa”… có sức khái quát khá cao, bởi anh chính là người được chứng kiến cuộc sống của những người chiến sĩ và nhân dân trên đảo “Lính đảo/ Quen với sóng biển khơi/ Thấy màu áo em bỗng thèm quê nhà quá/ Thương mẹ lưng còng ngày trở gió/ Thương em nhiều đêm cửa ngõ ngắm sao trời…”. Công phu hơn, tác giả Nguyễn Quang Thuyên cho ra đời trường ca “Khát vọng biển” gồm bảy chương với 1.700 câu thơ được sáng tạo thông qua các tư liệu lịch sử để tái hiện quá khứ. Đây là thể loại thơ đòi hỏi người viết phải có trí tưởng tượng phong phú, một tâm hồn nhạy cảm và có kho kiến thức lịch sử, địa lý, tổng hợp dày dặn, khúc triết, tư duy nghệ thuật sâu sắc...

Rất nhiều nhạc phẩm về đề tài “Biển đảo Việt Nam” được sáng tác khi mới xuất hiện đã có chỗ đứng trong lòng bạn đọc như tác phẩm “ Cột mốc đảo Trường Sa” của nhạc sĩ Trịnh Hùng Khanh, “Nỗi nhớ Trường Sa” của tác giả Mai Lan, “Đôi mắt biển khơi” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Cúc, “Tình em Trường Sa” của nhạc sĩ Khánh Nhung… Mỗi bài thơ, mỗi bản nhạc, bức tranh là mỗi tấm lòng hướng về biển cả, về những người chiến sĩ đang ngày đêm canh giữ biển trời Tổ quốc, về những người ngư dân, những người nông dân, những kiểm ngư viên đang chung sức chung lòng vì Trường Sa, Hoàng Sa, vì một biển Đông hòa bình trên thế giới.

Tuy không nhiều trong số lực lượng VNS Phú Thọ được đến với Trường Sa, Hoàng Sa, được trải nghiệm trên các hòn đảo tiền tiêu của Tổ quốc, nhưng bằng trái tim nhiệt huyết và tình yêu lớn của mình, thông qua các tư liệu lịch sử, qua báo chí, truyền thông mà tiếp cận và tìm hiểu, khai thác, thể hiện tình yêu của mình cũng như truyền đạt, quảng bá rộng rãi đến các tầng lớp nhân dân. VNS Phú Thọ đã có những tác phẩm văn học, nghệ thuật mang hơi thở thời đại với những giá trị sâu sắc của nó, góp tiếng nói tri ân đến các bậc tiền nhân đã không tiếc máu xương để giữ gìn bờ cõi, giang sơn biển trời của dân tộc.

Vũ Kim Liên