Gỡ khó cho công nhân lao động

Sau những tác động xấu của dịch bệnh COVID-19, khi đất nước đang đẩy nhanh tiến trình phục hồi nền kinh tế, công nhân lao động được xem là một trong những đối tượng chịu ảnh hưởng lớn cả về vật chất và tinh thần. Để kịp thời động viên, giúp công nhân lao động phần nào giải tỏa những âu lo, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, Chính phủ và các bộ, ngành chức năng đã có nhiều động thái, quyết sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho công nhân lao động ổn định đời sống, việc làm.

Người lao động tại các khu công nghiệp được hỗ trợ tiền thuê nhà.

Một trong những quyết sách mới nhất là việc Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 38/2022/NĐ-CP ngày 12/6/2022 về việc quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, kể từ ngày 01/7/2022.

Theo đó, mức tăng tiền lương tối thiểu lên 6%, lần lượt theo từng vùng là 180.000 đồng đến 260.000 đồng. Cụ thể, vùng I là 4,68 triệu; vùng II là 4,16 triệu, vùng III là 3,64 triệu và vùng IV là 3,25 triệu đồng. Trên cơ sở này, lương tối thiểu giờ tương ứng áp dụng lần lượt vùng I là 22.500 đồng; vùng II là 20.000 đồng, vùng III là 17.500 đồng và vùng IV là 15.600 đồng. Nghị định ban hành vào ngày diễn ra cuộc gặp gỡ, đối thoại với công nhân lao động năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Tại chương trình này, Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành chức năng, các địa phương đã giải đáp, trả lời thỏa đáng nhiều nhóm vấn đề mà công nhân lao động đang gặp phải trước tình hình khó khăn sau đại dịch. Vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm là việc rà soát, sửa đổi pháp luật về bảo hiểm xã hội. Nhiều ý kiến kiến nghị nhà nước nên quy định giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội, để các lao động sớm được hưởng chế độ lương hưu, tránh việc rút bảo hiểm một lần, gây nhiều hệ lụy khó khăn cho người lao động.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết Chính phủ đã giao Bộ chủ trì xây dựng dự luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi với 11 nhóm chính sách mới và năm 2023 sẽ trình ra Quốc hội. Một trong những sửa đổi là giảm dần số năm đóng BHXH xuống 15 năm và tiến tới có thể 10 năm. Định hướng giảm năm đóng BHXH được kỳ vọng hạn chế lao động rút một lần và được thể hiện trong Nghị quyết 28 của Bộ Chính trị về cải cách chính sách BHXH.

Về việc “tín dụng đen” bủa vây công nhân lao động, nhiều người do không tiếp cận được các nguồn vốn vay hợp pháp, chính thống nên đã tìm đến tín dụng đen với lãi xuất “cắt cổ”, khi không có khả năng trả nợ, các đối tượng cho vay lãi nặng đã đe dọa, bôi nhọ danh dự, khủng bố tinh thần người vay. Thượng tướng Lương Tam Quang - Thứ trưởng Công an cho biết, tội phạm vi phạm tín dụng đen hoạt động tinh vi, núp bóng, tạo vỏ bọc doanh nghiệp có chức năng cho vay tài chính, cho vay không thế chấp, có thủ đoạn dụ dỗ, lôi kéo công nhân vay tiền trực tiếp qua app, mạng xã hội...

Qua đấu tranh, lực lượng chức năng phát hiện có nơi lãi suất 90-100%/tháng, thậm chí 700-1.000%/tháng. Trong ba năm qua, Bộ Công an xử lý hơn 2.700 vụ với gần 5.000 đối tượng, khởi tố gần 2.000 vụ với 4.000 bị can, trong đó hơn 1.000 vụ cho vay nặng lãi, nhiều bị hại là công nhân. Thủ tướng đã ban hành Chỉ thị số 12 tổ chức phòng ngừa xã hội, tuyên truyền phương thức, thủ đoạn của các đối tượng nhằm nâng cao ý thức cảnh giác của người dân.

Việc tháo gỡ khó khăn về nhà ở và các thiết chế văn hóa- xã hội cho công nhân, giai đoạn 2016-2021, cả nước đã đầu tư 7,3 triệu m² nhà ở xã hội, nhà ở công nhân có 122 dự án với 2,7 triệu m2, song mới đáp ứng được 40% nhu cầu nhà ở của công nhân trên cả nước. Bộ Xây dựng đã hoàn thiện thể chế, cơ chế khuyến khích đầu tư cho các dự án nhà ở xã hội. Các dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất cho nhà ở công nhân, khu công nghiệp phải dành 2% quỹ đất để đầu tư xây dựng nhà ở công nhân. Chính phủ cũng giao UBND các tỉnh tùy tình hình thực tế bố trí các quỹ đất đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục đẩy mạnh triển khai có hiệu quả các chính sách phát triển và tăng nguồn cung nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ.

Về giải quyết chế độ, chính sách cho công nhân lao động bị nhiễm COVID-19; chính sách trợ cấp đối với trẻ mầm non là con công nhân, người lao động làm việc tại khu công nghiệp; chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho công nhân lao động vì đến nay còn nhiều người chưa được hưởng, nhất là tiền hỗ trợ thuê nhà, Bộ Lao động Thương binh - Xã hội đã tham mưu Chính phủ ban hành nhiều chính sách hỗ trợ người lao động, nhiều chính sách chưa có tiền lệ, được ban hành nhanh nhất và triển khai hiệu quả nhất, đặc biệt là Nghị quyết 68, Nghị quyết 116. 12 nhóm chính sách của Nghị quyết 68 thì 11 nhóm đã hoàn thành. Nghị quyết 116 hỗ trợ từ bảo hiểm thất nghiệp thì đến nay còn hai đối tượng thuộc đơn vị sự nghiệp xét hỗ trợ, cơ quan chức năng sẽ tiếp tục thực hiện.

Chính phủ vừa giao Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương tăng cường các biện pháp triển khai hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động đảm bảo an sinh xã hội; tập trung kiểm tra, hướng dẫn, giải quyết các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch COVID-19.

Bên cạnh đó, các nhóm vấn đề về: Hỗ trợ tín dụng; chăm sóc sức khỏe, khám chữa bệnh, đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động; xử lý vi phạm của chủ sử dụng lao động; đảm bảo an ninh trật tự nơi làm việc, nơi ở; vệ sinh an toàn thực phẩm bếp ăn tập thể… đã được Thủ tướng Chính phủ lưu ý và giao nhiệm vụ cho các cơ quan trong thời gian tới cần tiếp tục lắng nghe ý kiến của người lao động, rà soát chính sách, bổ sung sửa đổi cho hoàn thiện; chú ý tâm tư, nguyện vọng của người lao động nói chung, trong đó có công nhân.Có thể thấy, những khó khăn, vướng mắc của công nhân lao động trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh việc phục hồi nền kinh tế sau đại dịch COVID-19 là rất nhiều, rất cần được giải quyết sớm. Những chủ trương, quyết sách đúng đắn, kịp thời của Chính phủ, sự chủ động vào cuộc của các ngành, các cấp hy vọng sẽ góp phần ổn định đời sống của công nhân lao động trong thời gian tới.

Nguyễn Thùy