Lan tỏa tinh thần hiếu học qua các di tích

Vốn nổi tiếng là vùng “đất lúa, đất văn”, huyện Lâm Thao là địa phương có bề dày truyền thống hiếu học. Những năm qua, bên cạnh việc giảng dạy kiến thức cho học sinh, các trường học trên địa bàn huyện còn thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa để học sinh có cơ hội được thăm quan, tìm hiểu lịch sử tại các di tích trên địa bàn huyện, qua đó góp phần giáo dục, bồi đắp, khơi dậy niềm tự hào, lòng yêu quê hương, đất nước và truyền thống hiếu học cho học sinh.

Làng Dòng nay là xã Xuân Lũng nổi tiếng là “đất học” với các dòng họ như: Ba Ngành, Nguyễn Tam Sơn, Nguyễn Đình, Lê... với nhiều danh nhân đỗ đạt thành tài. Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, các thế hệ người Xuân Lũng đã phát huy truyền thống tốt đẹp của cha ông, đem tài chí xây dựng, bảo vệ quê hương đất nước. Nhiều điểm di tích trên địa bàn xã đã trở thành “địa chỉ đỏ” để thầy và trò các trường học trên địa bàn đến thăm quan, tìm hiểu.

Thầy cô và học sinh Trường Tiểu học Xuân Lung thăm quan và thắp hương tưởng nhớ Bảng nhãn Nguyễn Mẫn Đốc.

Cùng học sinh khối lớp 5 – Trường Tiểu học Xuân Lũng trong một buổi thăm quan tại đền thờ Nguyễn Mẫn Đốc, chúng tôi thấy trên gương mặt các em ai cũng vui vẻ, hào hứng khi được nghe thầy cô giới thiệu về thân thế, lịch sử của Bảng nhãn Nguyễn Mẫn Đốc - một trí thức, một vị đại khoa của nền giáo dục Nho học nước ta. Cuộc đời ông là tấm gương sáng về nghiệp học, về trung thần tiết nghĩa, là nhân vật lịch sử có vị trí và vai trò quan trọng trong xã hội Đại Việt thế kỷ XVI, được khắc vào bia đá số 13 tại Văn Miếu Quốc Tử Giám, Hà Nội và đền thờ của ông được xây dựng tại làng Dòng vào năm 1667 vào đời Vua Lê Hiền Tông.

Cô giáo Nguyễn Thị Minh Thanh – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xuân Lũng cho biết: “Thực hiện kế hoạch giáo dục trong nhà trường, năm học 2024-2025, nhà trường đã tổ chức các hoạt động trải nghiệm, tích hợp nội dung giáo dục tại địa phương về lịch sử, truyền thống quê hương cho học sinh. Các em được thăm quan, tìm hiểu các địa điểm như: Văn chỉ làng Dòng, đình Cả, đền thờ Quang Bảng nhãn Nguyễn Mẫn Đốc... đây đều là những di tích lưu danh dấu ấn khoa bảng của các thế hệ làng Dòng. Qua hoạt động trải nghiệm, học sinh có thêm vốn hiểu biết về các di tích lịch sử tại địa phương, từ đó giúp các em thêm yêu, tự hào về quê hương và có ý thức giữ gìn, bảo vệ, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, nỗ lực phấn đấu trong học tập.

Cùng với các địa chỉ khác trên địa bàn huyện, đền thờ Trạng nguyên Vũ Duệ, xã Vĩnh Lại cũng là một trong những điểm đến thăm quan đáng tự hào. Ông là tấm gương sáng về truyền thống hiếu học, thương dân, ái quốc, vì nghĩa lớn quên thân, là bậc công thần tiết nghĩa thời Lê, danh nho đứng đầu hàng khoa bảng trong số 26 vị danh nho tỉnh Phú Thọ.

Học sinh Trường THCS Vĩnh Lại tham gia hoạt động trải nghiệm tại đền thờ Trạng nguyên Vũ Duệ.

Ngay đầu năm 2025, Ban Giám hiệu Trường THCS Vĩnh Lại đã tổ chức hoạt động trải nghiệm “Em là truyền nhân của Trạng nguyên Vũ Duệ” tại đền thờ Trạng nguyên Vũ Duệ cho học sinh nhà trường tham gia. Trong buổi trải nghiệm, thầy cô và học sinh đã có cơ hội giao lưu, trò chuyện, được tìm hiểu sâu hơn về thân thế, sự nghiệp, cuộc đời và thời đại của Trạng nguyên Vũ Duệ đồng thời tham gia hoạt động trải nghiệm theo nhóm để thảo luận ý nghĩa của các chữ “Trí - Nhân - Dũng” được nhấn mạnh trong bài thi Đình, chữ “Tín - Nghĩa - Đức” gắn liền với cuộc đời và chữ Duệ trong tên của Trạng Nguyên. Buổi trải nghiệm không chỉ bồi đắp niềm tự hào, tinh thần hiếu học mà còn giúp các em thêm hứng thú, say mê trong học tập.

Được biết, hiện nay mô hình trường học gắn bảo vệ các di sản văn hóa, tìm hiểu di tích lịch sử tại địa phương đã được Phòng GD&ĐT huyện Lâm Thao triển khai sâu rộng đến tất cả cấp học trên địa bàn huyện. Qua các buổi ngoại khóa, học sinh được tham gia giáo dục di sản, tìm hiểu di tích lịch sử ngay trên chính mảnh đất, quê hương mình. Các em không chỉ được xem, nghe, nhìn một cách đơn thuần mà được trải nghiệm qua việc tự khám phá, tìm hiểu, có thêm kỹ năng học hỏi, chia sẻ, chắt lọc thông tin để bổ sung kiến thức cho bản thân, từ đó tạo sự thích thú, ham học hỏi, khám phá, đồng thời góp phần gìn giữ, phát huy những giá trị văn hóa, di tích lịch sử tại địa phương.

Thu Hương