Mì gạo Hùng Lô: Từ làng ra “biển lớn”

Xã Hùng Lô (thành phố Việt Trì) vốn là vùng đất sầm uất “trên bến, dưới thuyền” cùng bề dày văn hóa và những làng nghề truyền thống, một trong số đó là nghề sản xuất mì gạo. Bước vào kinh tế thị trường với sức ép về kinh tế, kỹ thuật cùng sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt của các thương hiệu lớn trong nước và quốc tế, nhưng người dân Hùng Lô quyết tâm bám nghề, “thay nếp nghĩ, đổi cách làm”, giữ vững chất lượng, từng bước tạo dựng uy tín và sức cạnh tranh trên thị trường. Đến nay, sản phẩm mì gạo Hùng Lô đã vươn mình đến những thị trường “khó tính” trên thế giới.

Quy trình đóng gói sản phẩm mì gạo Hùng Lô.

Những năm 80-90 của thế kỷ trước, có đến 90% Nhân dân ở làng Đoàn Kết (nay là khu 4, xã Hùng Lô) làm nghề sản xuất mì gạo. Tuy nhiên, các gia đình làm theo hình thức tự phát, quy mô và chất lượng không được đảm bảo, số lượng mì làm ra quá lớn so với nhu cầu tiêu thụ nên bị tồn đọng, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, uy tín của làng và sự cạnh tranh về giá khiến thu nhập người làm nghề bấp bênh...

Đến năm 2004, khi được công nhận là “Làng nghề chế biến nông sản thực phẩm Đoàn Kết” thì cả làng chỉ còn vài hộ cố gắng duy trì nghề bằng cách đầu tư cải tiến hệ thống thiết bị, quy trình sản xuất để bán được hàng, tiếp tục làm nghề và bám trụ với nghề truyền thống của địa phương. Cuối năm 2016, trên cơ sở nghề sản xuất mì gạo Hùng Lô là nền tảng, nhiều người đã “biết việc”, nắm được quy trình sản xuất cùng với việc kết hợp, chia sẻ kinh nghiệm trong sản xuất của nhiều người sẽ giúp mở rộng quy mô sản xuất trở nên dễ dàng hơn, tạo ra những sản phẩm có chất lượng đồng đều, HTX Mì gạo Hùng Lô chính thức được thành lập.

Sản phẩm mới ra mắt của HTX Mì gạo Hùng Lô được nhiều người ưa chuộng.

Anh Cao Đăng Duy - Giám đốc HTX Mỳ gạo Hùng Lô là người tiên phong trong việc nghiên cứu, tìm tòi, áp dụng trang thiết bị, máy móc hiện đại vào sản xuất kết hợp với công thức truyền thống để tạo ra những sản phẩm mì gạo chất lượng thơm ngon, năng suất cao. Tháng 8/2017, HTX Mì gạo Hùng Lô được giao quản lý, sử dụng chứng nhận nhãn hiệu tập thể mì gạo Hùng Lô. Qua gần 10 năm xây dựng, HTX đã mạnh dạn đầu tư nhà xưởng, mua sắm máy móc thiết bị, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hoàn thiện bao bì, triển khai nhiều giải pháp tiếp cận thị trường, chuẩn hóa các tiêu chuẩn chất lượng như: HACCP, ISO 9001-2015. Sản phẩm mì gạo Hùng Lô đã có mặt khắp các tỉnh thành trên cả nước thông qua hệ thống các đại lý bán lẻ, siêu thị lớn như: Go!, Tops market, BigC, Vinmart, Coopmart... Ngoài ra, sản phẩm được bán online trên các sàn thương mại điện tử để người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận.

Mì gạo Hùng Lô trên kệ siêu thị tại Nhật Bản.

Mì gạo Hùng Lô được người tiêu dùng đánh giá cao nhờ đặc tính sợi mì dai, ngon, thơm hương vị đồng quê. Đến nay, HTX đã có gần 10 loại sản phẩm như: Mì gạo; mì phở; mì dưa hấu; mì rau củ quả; hộp mì quà tặng cao cấp; miến dong... Trong đó, có 3 sản phẩm mì được đánh giá là sản phẩm OCOP 4 sao gồm: Mì gạo Hùng Lô sinh ra từ làng; mì gạo Hùng Lô loại đặc biệt; mì phở Hùng Lô loại đặc biệt. HTX đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị đánh giá phân hạng OCOP 5 sao đối với sản phẩm “Mì gạo sạch Hùng Lô sinh ra từ làng”. Năm 2024, trung bình mỗi tháng HTX tiêu thụ 50- 60 tấn mì gạo, doanh thu đạt hơn 20 tỷ đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 35 lao động với thu nhập 6,5 triệu đồng/người/tháng. Đồng thời, HTX còn liên kết, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm cho nhiều hộ dân sản xuất mì trong khu vực. Với sự đổi mới, sáng tạo, sản phẩm “Mì gạo sạch Hùng Lô sinh ra từ làng” đã được tôn vinh và nhận giải Mai An Tiêm lần thứ nhất năm 2024 do Liên minh HTX Việt Nam tổ chức.

Để đảm bảo chất lượng và ổn định nguyên vật liệu đầu vào, Liên minh HTX tỉnh đã hỗ trợ, hướng dẫn 4 HTX tổ chức sản xuất lúa gạo theo tiêu chuẩn VietGAP với tổng diện tích 643ha và một số HTX trên địa bàn tỉnh ký hợp đồng liên kết, cung cấp gạo cho HTX mì gạo Hùng Lô với giá thu mua từ tăng từ 500 - 700đ/kg so với thị trường. Đồng thời, HTX thực hiện giám sát chặt chẽ các công đoạn sản xuất theo đúng quy trình sản xuất khép kín, đảm bảo nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Nhằm khẳng định uy tín, chất lượng của thương hiệu Mì gạo Hùng Lô, mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm, ban lãnh đạo HTX cũng đã chủ động các phương án đa dạng sản phẩm, tìm kiếm mở rộng thị trường xuất khẩu, tập trung vào tiêu chí là sản phẩm chất lượng, giá tốt, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật liên quan và phù hợp với văn hóa, thị hiếu của các nước phát triển. Tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại để tìm kiếm đối tác, phát triển ra các thị trường quốc tế. Năm 2024 vừa qua, HTX đã cung ứng 30 tấn sản phẩm mì xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Đến tháng 1/2025, đã có thêm 5 tấn mì gạo được xuất khẩu sang thị trường Đài Loan (Trung Quốc).

Anh Cao Đăng Duy – Giám đốc HTX Mì gạo Hùng Lô chia sẻ: Thời gian tới, HTX sẽ đăng ký và hoàn thiện các giấy phép cần thiết như EFSA, FDA, CE. Tập trung xây dựng thương hiệu, phát triển các dòng sản phẩm khác biệt như mì gạo không gluten, mì gạo làm từ nguyên liệu hữu cơ hoặc mì dành cho người ăn kiêng... xây dựng chuỗi cung ứng hiệu quả, đảm bảo sản phẩm giữ nguyên chất lượng trong quá trình vận chuyển, tăng cường quảng bá sản phẩm trên các sàn thương mại điện tử và tham gia các hội nghị xúc tiến thương mại quốc tế. Nâng cao giá trị sản phẩm, khẳng định thương hiệu trên thị trường, góp phần bảo tồn và phát huy nghề truyền thống, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của thành viên HTX và người dân làng nghề Hùng Lô.

Hoàng Giang