Sắc màu du lịch nông nghiệp Quảng Ninh

Phát huy lợi thế về cảnh quan thiên nhiên phong phú cùng những thành quả nổi bật trong xây dựng nông thôn mới, Quảng Ninh đang từng bước khẳng định hướng đi đúng đắn trong phát triển du lịch gắn với nông nghiệp. Từ những cánh đồng, vườn cây, trang trại xanh mướt, nhiều sản phẩm du lịch mới mẻ, giàu trải nghiệm đã được hình thành, góp phần làm phong phú thêm bức tranh du lịch của tỉnh bên cạnh các loại hình thế mạnh như du lịch biển đảo, văn hóa, tâm linh, sinh thái. Không chỉ đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách, du lịch nông nghiệp còn mở ra cơ hội nâng cao thu nhập cho người dân, tạo động lực thúc đẩy nông nghiệp, nông thôn Quảng Ninh phát triển theo hướng bền vững.

Dấu ấn từ các lễ hội mang thương hiệu riêng

Những ngày cuối năm, về với vùng cam Vân Đồn, du khách như lạc vào bức tranh rực rỡ sắc vàng, khi những vườn cam trĩu quả trải dài trong nắng đông dịu nhẹ, tỏa hương thơm ngọt lành. Không chỉ được ngắm nhìn những hàng cam sai trĩu, vườn cam Vân Đồn còn hấp dẫn bởi trải nghiệm hái cam trực tiếp đầy thú vị. Người lớn, trẻ em hào hứng hóa thân thành những người nông dân theo chân người trồng cam vào vườn, học cách lựa chọn quả chín, phân biệt từng giống cam....

Du khách hào hứng check-in vườn cam sai trĩu quả tại Vân Đồn.

Đặc biệt, lễ hội cam Vân Đồn năm 2025 vừa được tổ chức trong hai ngày 13 - 14/12, đánh dấu năm thứ 3 địa phương duy trì sự kiện này, tiếp tục khẳng định giá trị của cây cam trong phát triển nông nghiệp, du lịch và quảng bá sản phẩm OCOP địa phương. Không gian lễ hội rộn ràng với nhiều hoạt động trải nghiệm, trò chơi dân gian, mua sắm tại phiên chợ quê và thưởng thức các loại cam đặc trưng của Vân Đồn, đã thu hút đông đảo người dân và du khách gần xa.

Lần đầu tham gia lễ hội, chị Nguyễn Thị Trang Nhung (phường Quảng Yên), chia sẻ: Tôi thực sự ấn tượng với không khí lễ hội rất giàu bản sắc. Các loại cam ở đây đều ngon, ngọt, vị đậm đà, hào hứng nhất là khi được trực tiếp vào vườn hái cam, check-in. Đây thật sự là một điểm đến thú vị cho nhóm bạn, gia đình cùng vui chơi, quây quần, tận hưởng trọn vẹn những giây phút hòa mình với thiên nhiên sau những ngày học tập, làm việc căng thẳng.

Các gian hàng bán cam Vân Đồn tại lễ hội thu hút đông du khách thưởng thức và mua về làm quà.

Nhắc đến các lễ hội gắn với nông nghiệp ở Quảng Ninh không thể không kể đến Hội Mùa vàng và Hội Hoa sở tại xã Lục Hồn. Đây là những điểm nhấn tiêu biểu làm nên bản sắc du lịch nông nghiệp vùng cao biên giới. Sở hữu cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp cùng kho tàng văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc Tày, Dao, Sán Chỉ, địa phương đang từng bước phát triển đa dạng các loại hình du lịch, trong đó du lịch nông nghiệp gắn với lễ hội mùa vụ được xem là hướng đi giàu tiềm năng và bền vững.

Cuối tháng 10 hằng năm, khi những thửa ruộng bậc thang xã Lục Hồn chín vàng, uốn lượn mềm mại như dải lụa phủ kín sườn đồi, bản làng vùng cao lại rộn ràng đón du khách về dự Hội Mùa vàng. Được duy trì tổ chức thường niên từ năm 2020, Hội Mùa vàng đã trở thành sản phẩm du lịch đặc sắc, mang đậm hơi thở của đời sống nông nghiệp truyền thống. Không chỉ mãn nhãn trước bức tranh thiên nhiên đẹp như tranh vẽ, du khách còn được trực tiếp tham gia gặt lúa, nấu cơm mới, thưởng thức những món ăn truyền thống cùng người dân bản địa trong không khí rộn ràng của ngày hội mừng mùa màng bội thu.

Du khách check-in tại ruộng bậc thang xã Lục Hồn. Ảnh: Minh Đức

Khi đông về, Lục Hồn lại khoác lên mình sắc trắng tinh khôi của rừng hoa sở nở rộ. Hội Hoa sở, tổ chức vào tháng 12, đưa du khách lạc bước giữa không gian thiên nhiên thuần khiết, hòa quyện cùng các hoạt động văn hóa mang đậm dấu ấn bản địa. Bên cạnh việc chiêm ngưỡng vẻ đẹp mộc mạc của hoa sở, du khách còn có dịp tìm hiểu quy trình trồng, thu hoạch hạt sở, chế biến tinh dầu sở - sản phẩm OCOP đặc trưng của Bình Liêu, nổi tiếng bởi độ tinh khiết, công dụng làm đẹp và giá trị kinh tế bền vững.

Thông qua các lễ hội, không gian sản xuất nông nghiệp truyền thống của người dân nơi đây được “đánh thức”, trở thành không gian trải nghiệm sinh động gắn với phong tục, tập quán và đời sống văn hóa cộng đồng. Đây chính là yếu tố tạo nên sức hút riêng, đặc biệt hấp dẫn những du khách yêu thích du lịch trải nghiệm, khám phá.

Hội hoa sở trở thành điểm đến hút khách xã Lục Hồn vào mùa đông. Ảnh: CTV

Cùng với Hội Mùa vàng và Hội Hoa sở, nhiều HTX nông nghiệp và làng nghề tại xã Bình Liêu, Lục Hồn, Hoành Mô cũng dần trở thành điểm đến hấp dẫn với các sản phẩm thế mạnh như miến dong, cá nước lạnh, hoa chất lượng cao, tinh dầu hồi, quế. Bên cạnh đó, các mô hình nông nghiệp mới như vườn dâu, vườn cam, chăn nuôi kết hợp tham quan trải nghiệm đang được người dân đưa vào khai thác, góp phần làm phong phú tài nguyên du lịch và mở ra hướng phát triển bền vững cho du lịch nông nghiệp địa phương.

Với lịch sử trồng chè hơn 60 năm, cây chè đã bền bỉ đồng hành với người dân các xã Đường Hoa, Quảng Đức..., đi qua bao thăng trầm để hôm nay hình thành nên vùng chè tập trung rộng hơn 800ha, lớn nhất Quảng Ninh. Tự hào là vùng chè ven biển duy nhất của cả nước, những đồi chè xanh mướt nơi đây được nuôi dưỡng bởi khí hậu trong lành, giao hòa giữa nắng gió biển và hơi sương núi. Chính điều kiện tự nhiên đặc biệt ấy đã tạo nên hương vị riêng có của trà Đường Hoa thanh mát, dịu nhẹ nhưng sâu lắng.

Địa điểm đồi chè thu hút nhiều người dân, du khách hào hứng check-in mỗi dịp lễ hội.

Đến với Lễ hội Trà Đường Hoa, du khách không chỉ được thưởng trà giữa không gian đồi chè xanh ngát mà còn hòa mình vào chuỗi hoạt động trải nghiệm hấp dẫn như: Thi hái chè, thi sao chè thủ công truyền thống, thi chế biến món ăn và đồ uống từ chè, check-in đồi chè... Mỗi hoạt động đều giúp du khách hiểu hơn về giá trị văn hóa, lao động và tinh hoa nghề trồng chè.

Đặc biệt, không dừng lại ở một thức uống mang đậm bản sắc truyền thống, từ những lá chè xanh, người dân địa phương đã sáng tạo nên ẩm thực trà độc đáo, vừa bổ dưỡng vừa hấp dẫn. Có thể kể đến các món đặc trưng như: Tôm rang búp trà non, cá chiên hồng trà, thịt cá kho lá trà, búp trà tẩm bột chiên, gà hấp hoặc nướng lá trà xanh, salad trà xanh, xôi trà ô long hạt sen... cùng nhiều món quà vặt thú vị như kẹo lạc vị trà, bánh bao trà xanh, chè lam trà xanh, trà sữa thạch trà xanh... mang đến những hương vị mới lạ. Qua đó, giúp du khách vừa được thưởng thức vừa trải nghiệm sâu sắc văn hóa trà.

Từ những lá chè tươi xanh được kết hợp với các nguyên liệu tạo nên các món ăn từ trà độc đáo của ẩm thực địa phương.

Với sự kết hợp hài hòa giữa cảnh quan, văn hóa, trải nghiệm, ẩm thực, Lễ hội Trà Đường Hoa đang từng bước khẳng định sức hút riêng, trở thành điểm nhấn độc đáo trong bức tranh du lịch nông nghiệp Quảng Ninh.

Tiềm năng phát triển mạnh mẽ

Không chỉ dừng lại ở những mô hình đơn lẻ hay các sự kiện theo mùa, du lịch nông nghiệp Quảng Ninh đang đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ nhờ hội tụ đầy đủ các yếu tố nền tảng từ tài nguyên thiên nhiên, bản sắc văn hóa đến cơ chế, chính sách và tư duy làm du lịch ngày càng chuyên nghiệp.

Với lợi thế hội tụ đầy đủ không gian biển đảo, trung du, miền núi và vùng cao biên giới, mỗi vùng miền lại sở hữu những sản phẩm nông nghiệp đặc trưng, gắn với tập quán canh tác lâu đời của người dân bản địa, tạo nên nguồn “nguyên liệu” phong phú để phát triển các loại hình du lịch trải nghiệm. Từ vườn cây ăn quả, vùng chè, rừng hồi - quế, ruộng bậc thang đến các trang trại nông nghiệp công nghệ cao, tất cả đều có thể trở thành điểm đến hấp dẫn nếu được tổ chức, khai thác bài bản.

Cùng với đó, chương trình xây dựng nông thôn mới đã và đang tạo ra những thay đổi rõ nét về hạ tầng, cảnh quan và đời sống ở khu vực nông thôn. Hệ thống giao thông được đầu tư đồng bộ, không gian làng quê ngày càng xanh - sạch - đẹp, nhiều địa phương hình thành các tuyến đường hoa, khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu... Đây chính là nền tảng quan trọng để du lịch nông nghiệp phát triển theo hướng bền vững, thân thiện với môi trường, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách.

Một điểm tựa quan trọng khác là hệ sinh thái sản phẩm OCOP đã được Quảng Ninh xây dựng thành công và trở thành thương hiệu mạnh trên cả nước. Các sản phẩm OCOP không chỉ được chuẩn hóa về chất lượng, bao bì, mẫu mã mà còn ngày càng chú trọng yếu tố trải nghiệm, kể câu chuyện về vùng đất, con người và văn hóa bản địa. Việc gắn sản phẩm OCOP với các tour, tuyến du lịch nông nghiệp, lễ hội, điểm tham quan không chỉ góp phần gia tăng giá trị cho sản phẩm mà còn tạo dấu ấn riêng, giúp du khách “mang về” những trải nghiệm trọn vẹn sau mỗi hành trình.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyết Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh, xây dựng nền nông nghiệp sinh thái gắn với du lịch không chỉ nhằm nâng cao thu nhập cho hội viên, nông dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường, chăm lo sức khỏe cộng đồng, gìn giữ cảnh quan và các giá trị văn hóa truyền thống. Đây chính là hướng đi phù hợp với xu thế phát triển xanh, bền vững, lấy con người làm trung tâm, đang được tỉnh Quảng Ninh kiên trì theo đuổi.

Bên cạnh đó, nhận thức và tư duy làm du lịch của người dân, HTX, doanh nghiệp nông nghiệp ngày càng có sự chuyển biến tích cực. Từ chỗ chỉ tập trung vào sản xuất, nhiều hộ dân đã chủ động học hỏi kỹ năng làm du lịch, đầu tư chỉnh trang vườn tược, nhà cửa, xây dựng các sản phẩm trải nghiệm, lưu trú cộng đồng, ẩm thực bản địa. Sự tham gia trực tiếp của người dân không chỉ tạo sinh kế bền vững mà còn góp phần giữ gìn “hồn cốt” nông thôn, điều mà du khách ngày nay đặc biệt trân trọng.

Trong bối cảnh xu hướng du lịch xanh, du lịch trải nghiệm, du lịch chữa lành ngày càng được ưa chuộng, du lịch nông nghiệp Quảng Ninh có nhiều dư địa để phát triển theo chiều sâu. Khi được kết nối hài hòa với du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, văn hóa, tâm linh, các sản phẩm du lịch nông nghiệp không chỉ làm phong phú thêm bức tranh du lịch của tỉnh mà còn tạo động lực lan tỏa, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống người dân.

Sản xuất miến dong tại HTX Phát triển Đình Trung (xã Bình Liêu) điểm đến giàu tiềm năng cho du khách tham quan, trải nghiệm làng nghề truyền thống.

Với định hướng rõ ràng, sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và cộng đồng, du lịch nông nghiệp hứa hẹn sẽ trở thành một trong những mảng màu tươi sáng, đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát triển du lịch Quảng Ninh theo hướng bền vững, đậm đà bản sắc trong thời gian tới.

Nguồn baoquangninh.vn