Tạo cơ hội học tập cho học sinh vùng cao

Trên hành trình chuyển đổi số giáo dục, nhiều dự án thiện nguyện đã đưa công nghệ đến với học sinh dân tộc thiểu số - nơi điều kiện học tập còn nhiều thiếu thốn.

Phòng Tin học tại Trường tiểu học Nguyễn Hữu Thọ, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu.

Những phòng tin học mới, những chiếc máy tính được trao tận tay học trò vùng cao không chỉ mang công nghệ về bản làng, mà còn mang theo hy vọng, khơi dậy khát vọng và trao cơ hội học tập bình đẳng trong kỷ nguyên số.

Giữa những nương rẫy bạt ngàn và con đường đất đỏ quanh co uốn quanh triền núi của xã Dliê Ya (huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk), Trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc, là nơi học tập của gần 300 học sinh, phần lớn là con em dân tộc thiểu số. Các em sống rải rác ở 5 thôn, phần lớn các gia đình còn nhiều khó khăn. Tiếng trống trường mỗi sáng là âm thanh đánh thức ước mơ con chữ, gieo hy vọng về khát khao vươn lên từ học tập.

Nhiều năm qua, dù được chính quyền địa phương và ngành giáo dục quan tâm, nhưng cơ sở vật chất của Trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc vẫn còn hạn chế. 10 giàn máy tính được Ủy ban nhân dân huyện Krông Năng đầu tư từ năm học 2010-2011 đến nay đều đã xuống cấp.

Mùa hè năm 2024, từ sự giới thiệu của cô giáo Hồ Thị Sen, thành viên thuộc chương trình “Phòng Tin học cho em”, nhà trường đã nhận được 10 bộ máy tính mới đúng vào dịp khai giảng năm học 2024-2025. Chỉ sau vài tháng làm quen, Lô Thị Thanh Trúc, học sinh lớp 3 đã khá thuần thục khi sử dụng máy tính. Trúc đã có thể gõ văn bản, tìm kiếm thông tin học tập, biết cách luyện nghe tiếng Anh qua phần mềm trực tuyến.

Thầy giáo Cao Xuân Trung, Hiệu trưởng Trường tiểu học Nguyễn Bá Ngọc cho biết, các em học sinh từ lớp 3 đến lớp 5, khi học trực tiếp trên máy tính, đều rất vui và có sự tiến bộ tích cực trong học tập, đặc biệt là môn Tin học. Năm học 2024-2025 đã ghi dấu thành tích đáng tự hào của nhà trường khi 1 học sinh đoạt giải Nhất cấp huyện, 9 em là học sinh giỏi Trạng Nguyên tiếng Việt cấp tỉnh và 1 học sinh được công nhận cấp quốc gia môn tiếng Anh (cả 2 đều là cuộc thi trực tuyến). Việc thường xuyên thực hành trên máy tính giúp các em khi làm bài tập sẽ thao tác nhanh, tư duy tốt hơn.

Chúng tôi vượt qua những cung đường đất gồ ghề, len lỏi giữa các triền núi trập trùng để đến với điểm Trường tiểu học Nguyễn Hữu Thọ (huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu). Đây là một trong những điểm trường xa xôi và khó khăn nhất của cả nước.

Trường tiểu học Nguyễn Hữu Thọ gồm 1 điểm trường chính và 3 điểm trường lẻ, với 493 học sinh, chủ yếu là dân tộc Thái và La Hủ. Hơn 20 năm gắn bó với rẻo cao Tây Bắc, không nhớ nổi bao lần vượt suối, băng rừng, những cung đường một bên là vách núi dựng đứng, bên kia là vực sâu hun hút, để đến được các điểm trường lẻ, hành trình gieo chữ của cô giáo Nguyễn Thị Tuyết Mai, hiện là Phó Hiệu trưởng nhà trường, là hành trình của yêu thương và trách nhiệm.

Trăn trở lớn nhất của cô giáo Nguyễn Thị Tuyết Mai là muốn rút ngắn khoảng cách giữa học sinh miền núi và thành thị, mang công nghệ thông tin đến với các bản làng xa xôi, để các em đều được hưởng điều kiện học tập tốt nhất.

Năm học 2022-2023, nhà trường có 9 bộ máy tính cũ và được ngành giáo dục huyện hỗ trợ 18 bộ máy tính, nhưng số lượng máy tính đó vẫn không thể đáp ứng cho học sinh sử dụng ở cả 4 điểm trường.

Từ khi được kết nối với chương trình “Phòng tin học cho em”, trong 2 năm học vừa qua, nhà trường được trao tặng 30 bộ máy tính, giúp các em có thêm nhiều cơ hội tham gia các cuộc thi trực tuyến. Số lượng học sinh tham gia các cuộc thi và đoạt giải cũng tăng lên. Các em học say mê hơn, tự tin hơn, và có nhiều khát vọng cho tương lai.

Với mong muốn thúc đẩy giáo dục vùng cao bằng công nghệ, thu hẹp khoảng cách số để học sinh nhanh chóng bắt kịp tốc độ phát triển của xã hội, chương trình “Phòng Tin học cho em” đã ra đời và bắt đầu triển khai từ đầu năm 2023. Tính đến nay, chương trình đã kết nối, trao tặng 204 phòng tin với 2.477 bộ máy tính cho học sinh tại 26 tỉnh, thành phố trên cả nước.

Là người gắn bó với chương trình từ những ngày đầu, Nguyễn Phương Lan tâm niệm “công nghệ thông tin không chỉ là một kỹ năng, mà là cánh cửa để học sinh tiếp cận kiến thức, hội nhập, và bước vào thế giới rộng lớn hơn. Việc phổ cập công nghệ ở vùng khó đang góp phần tạo nên công bằng trong tiếp cận giáo dục và cơ hội phát triển cho thế hệ tương lai”.

Cùng chung quan điểm, anh Hoàng Hoa Trung, sáng lập và điều hành Hệ sinh thái Nuôi Em cho biết: Mô hình này tận dụng hiệu quả máy tính cũ từ các doanh nghiệp sau khi thanh lý hoặc còn dư thừa, giúp tiết kiệm chi phí mà vẫn mang lại giá trị thiết thực. Với khoảng 70 triệu đồng, đã có thể trang bị được 12 đến 13 bộ máy tính, đủ hình thành một phòng tin học hoàn chỉnh.

Nhờ cách làm thiết thực và ý nghĩa, nhiều đơn vị đã tích cực tham gia, coi đây là một dự án xã hội bền vững. Với tốc độ triển khai mạnh mẽ, hy vọng đến năm 2026, sẽ hoàn thiện được gần 400 phòng tin còn thiếu trên cả nước.

Sự chung tay của các tổ chức, cá nhân không chỉ thể hiện trách nhiệm cộng đồng, mà còn là niềm vui khi được góp phần thay đổi tương lai học sinh vùng khó khăn. Ở nơi rẻo cao ấy, những học sinh với hành trang là tri thức, kỹ năng, tự tin hội nhập, làm chủ công nghệ trong thời đại số, để viết tiếp câu chuyện đổi thay cho bản làng.

(Theo Thúy Nga/nhandan.vn)