Vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại

"Báo chí cũng phải phát triển tương xứng, vươn mình cùng dân tộc, xứng tầm nền báo chí chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại. Công chúng mong muốn có ngày càng nhiều hơn nữa những cây bút, những tác phẩm báo chí thực sự xuất sắc, tầm vóc, chuyển tải được những bước chuyển mình to lớn của Đảng, của dân tộc, có giá trị cao về chính trị, tư tưởng" - Chỉ đạo của đồng chí Tô Lâm -Tổng Bí thư BCH Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam trong Lễ công bố và trao Giải Báo chí toàn quốc về xây dựng Đảng, mang tên Búa liềm vàng” lần thứ IX được tổ chức đầu năm nay cũng chính là sứ mệnh, mục tiêu cao cả “phụng sự Tổ quốc, Nhân dân” của báo chí cách mạng Việt Nam xuyên suốt một thế kỷ nay...

Phóng viên tác nghiệp tại Vòng loại Giải bóng đá U23 châu Á 2024 diễn ra tại sân vận động Việt Trì. Ảnh PV

Trong quá trình hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi báo chí và những người làm báo là một bộ phận của sự nghiệp cách mạng, là vũ khí sắc bén trong công cuộc đấu tranh giành độc lập cho dân tộc và xây dựng cuộc sống mới cho Nhân dân. Chính Người đã sáng lập, đặt nền móng đầu tiên cho báo chí cách mạng Việt Nam và cũng là nhà báo lỗi lạc của nền báo chí ấy. Chủ tịch Hồ Chí Minh bắt đầu sự nghiệp báo chí từ năm 1917 khi trở lại Pháp, sử dụng báo chí để đấu tranh cho độc lập dân tộc. Người đã viết nhiều bài báo trên các tờ báo nổi tiếng ở Pháp và xuất bản báo Le Paria năm 1922. Cuối năm 1924, sau khi trở về từ Trung Quốc, Người đích thân chuẩn bị xuất bản báo Thanh niên và mở các lớp huấn luyện cách mạng. Ngày 21/6/1925, tại số nhà 13, đường Văn Minh, Quảng Châu, Trung Quốc, tờ báo Thanh Niên do Người sáng lập đã ra mắt số đầu tiên. Sự kiện này đánh dấu bước khởi đầu cho nền báo chí cách mạng Việt Nam. Báo Thanh Niên, cơ quan ngôn luận của tổ chức Việt Nam Thanh niên Cách mạng đồng chí Hội, đã trở thành công cụ quan trọng để truyền bá Chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam, khơi dậy ý thức đấu tranh vì độc lập, tự do và chủ nghĩa xã hội.

Ngày 02/6/1950, Chính phủ quyết định thành lập Hội Những người viết báo Việt Nam, nay là Hội Nhà Báo Việt Nam. Đến tháng 7/1950, Tổ chức Báo chí Quốc tế (OIJ) đã công nhận Hội những người viết báo Việt Nam là thành viên chính thức, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc hội nhập báo chí Việt Nam với quốc tế.Ngày 05/02/1985, Ban Bí thư Trung ương Đảng ra Quyết định số 52-QĐ/TW, chính thức lấy ngày 21/6 hàng năm là Ngày Báo chí Việt Nam. Đây là dấu mốc quan trọng, khẳng định vai trò to lớn của báo chí trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Ngày 21/6/2000, nhân kỷ niệm 75 năm ngày Báo chí Việt Nam, theo đề nghị của Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đồng ý gọi ngày Báo chí Việt Nam là ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam.

Xuyên suốt chiều dài lịch sử một thế kỷ, báo chí cách mạng Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc, sắt son với Đảng, tận tụy vì dân, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, hàng loạt các báo, tạp chí lần lượt ra đời như: Cứu quốc, Nhân Dân, Thông tấn xã, Giải phóng, Quân đội nhân dân, Tạp chí Cộng sản, Văn nghệ, Tiền phong, Lao động... và Đài Tiếng nói Việt Nam đã phục vụ tích cực cho công tác xây dựng Đảng, tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lênin và đường lối cách mạng của Đảng, kiên quyết chống đế quốc, phong kiến, chuẩn bị điều kiện để đón thời cơ đưa cách mạng tiến lên một cao trào mới. Trong thời kỳ kháng chiến chống đế quốc Mỹ, báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Ngoài các cơ quan báo chí đã có như báo Nhân Dân, Quân đội nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, hàng loạt tờ báo, tạp chí, đài phát thanh, truyền thanh đã ra đời từ Trung ương, các ngành, đoàn thể, đến các thành phố, tỉnh, huyện. Một số tờ báo tiếng nước ngoài đã được xuất bản để giới thiệu Việt Nam với bạn bè quốc tế, góp phần đấu tranh trên mặt trận ngoại giao. Cũng trong thời điểm này, ngày 1/5/1962, Báo Phú Thọ - cơ quan của Đảng bộ Đảng Lao động Việt Nam tỉnh Phú Thọ phát hành số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời và phát triển không ngừng của Báo Phú Thọ trong ngôi nhà chung của báo chí cách mạng Việt Nam.

Sau khi thống nhất đất nước, năm 1975, báo chí cách mạng Việt Nam đã phát triển vượt bậc cả về số lượng và chất lượng. Hệ thống thông tấn, báo chí, phát thanh và truyền hình phát triển rộng khắp, từ trung ương đến địa phương, phục vụ nhu cầu thông tin của các tầng lớp Nhân dân. Nội dung thông tin của báo chí ngày càng phong phú, đa dạng, từ việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước đến việc phản ánh nguyện vọng của Nhân dân, quảng bá hình ảnh đất nước và con người Việt Nam ra thế giới. Báo chí cũng trở thành vũ khí sắc bén chống lại các thế lực thù địch, đấu tranh chống tiêu cực, bảo vệ lợi ích của Nhân dân.

Cả nước hiện có hơn bốn vạn người làm việc trong lĩnh vực báo chí, trong đó có hơn 23.000 người được cấp thẻ nhà báo; có 797 cơ quan báo chí. Một năm, các cơ quan báo chí tạo ra khoảng 40 triệu tin bài và khi đi vào không gian mạng thì lan toả ra thành 400 triệu tin bài, tạo thành dòng chủ lưu. Mỗi năm sản xuất 20.000 giờ phát thanh và 50.000 giờ truyền hình. Tỷ lệ về truyền thông chính sách chiếm 20%...

Cùng với đội ngũ những người làm báo cách mạng Việt Nam, báo chí Đất Tổ đã có những bước phát triển lớn mạnh, tích cực góp phần tuyên truyền, cổ vũ mạnh mẽ các phong trào thi đua yêu nước, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, các tệ nạn xã hội, thiết thực góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân trong tỉnh thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, xây dựng và củng cố hệ thống chính trị vững mạnh... Toàn tỉnh hiện có 4 cơ quan báo chí của tỉnh, 17 cơ quan báo chí Trung ương đặt văn phòng đại diện và cử phóng viên thường trú. Hội Nhà báo tỉnh hiện có 319 hội viên sinh hoạt tại 5 chi hội và một câu lạc bộ: Báo Phú Thọ, Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh, Tạp chí Văn nghệ Đất Tổ, Báo Quân khu 2, Chi hội Thường trú và tổng hợp, Câu lạc bộ nhà báo cao tuổi.

Ngày 30/5, tại Hội thảo khoa học quốc gia “100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam đồng hành cùng sự nghiệp vẻ vang của Đảng và dân tộc”, đồng chí Trần Cẩm Tú - Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư khẳng định: Qua 100 năm xây dựng và phát triển, nền báo chí cách mạng Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, chất lượng, chương trình, nội dung ấn phẩm, bước đầu đã làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại. Nhiều cơ quan báo chí đã phát triển thành cơ quan báo chí đa phương tiện ngang tầm khu vực và thế giới, đội ngũ những người làm báo ngày càng lớn mạnh, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, gương mẫu về đạo đức nghề nghiệp và thực hiện tốt chức trách xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, sự tác động mặt trái của kinh tế thị trường mở rộng giao lưu hợp tác đã tác động không nhỏ tới báo chí, đội ngũ những người làm báo Việt Nam. Quá trình toàn cầu hóa cùng bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội... không chỉ mang đến những cơ hội mà còn đặt ra nhiều thách thức đối với báo chí cách mạng. Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú khẳng định Đảng và Nhà nước luôn đặt kỳ vọng cao và sẽ tạo điều kiện, dành thêm nguồn lực để báo chí thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới. Để tiếp tục hoàn thành sứ mệnh của mình, đồng hành cùng dân tộc trong kỷ nguyên phát triển, giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, các cơ quan báo chí trong cả nước cần quán triệt và thực hiện tốt một số nhiệm vụ trọng tâm. Cụ thể, cấp ủy của các cơ quan báo chí, hội nhà báo các cấp cần quán triệt đầy đủ, sâu sắc hơn nữa nguyên tắc: Đảng lãnh đạo tuyệt đối, toàn diện đối với hoạt động báo chí nhằm đáp ứng nhu cầu của sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước. Đây là vấn đề có tính cốt lõi, căn bản đã được lịch sử báo chí cách mạng chứng minh là bản chất của nền báo chí cách mạng Việt Nam. Đồng thời, báo chí phải bám sát quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng; theo sát hơi thở của cuộc sống, của thời đại; tuyên truyền thường xuyên, liên tục về những sự kiện lớn, quan trọng, cấp bách mà hiện nay toàn Đảng và cả hệ thống chính trị đang tập trung tổ chức thực hiện như: Cuộc cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; sự phát triển của kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên phát triển mới; đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; hội nhập quốc tế trong tình hình mới; công tác xây dựng và thực thi pháp luật đáp ứng được yêu cầu phát triển của đất nước. Tuyên truyền, phản ánh thông tin có chiều sâu, đảm bảo khách quan, kịp thời, sâu sắc về các hoạt động chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Đồng thời phản ánh kịp thời tâm tư nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Tích cực, quyết liệt tiến hành đổi mới, sắp xếp, tinh gọn hệ thống cơ quan báo chí theo hướng tinh - gọn - mạnh; tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, tính hấp dẫn, sức thuyết phục trong công tác thông tin, tuyên truyền của hệ thống báo chí. Cần đặc biệt coi trọng vấn đề đạo đức nghề nghiệp. Xây dựng đội ngũ cán bộ, phóng viên, biên tập viên các cơ quan báo chí có bản lĩnh chính trị vững vàng, giỏi nghiệp vụ, có đạo đức nghề nghiệp trong sáng, thực sự là những tấm gương tiêu biểu, mẫu mực, xúc tích, đi đầu trong mọi mặt trận, đặc biệt là trên mặt trận thông tin, tuyên truyền đấu tranh phòng chống diễn biến hòa bình, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ...

Những đánh giá, ghi nhận nỗ lực thể hiện qua các thành tựu cũng như những thách thức, nhiệm vụ trong thời gian tới mà đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú chỉ ra cho các cơ quan báo chí thể hiện tình cảm, niềm tin sâu sắc mà Đảng, Nhà nước dành cho đội ngũ những người làm báo Việt Nam. Đây cũng là kimh chỉ Nam, phương hướng, nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan báo chí trong thời gian tới. Thực hiện sứ mệnh thiêng liêng, cao cả “phụng sự Tổ quốc, Nhân dân”, trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc với những thời cơ mới nhưng cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, tự hào với truyền thống vẻ vang của nền báo chí cách mạng Việt Nam xuyên suốt chiều dài lịch sử gần một thế kỷ, những người làm báo Đất Tổ nguyện nỗ lực rèn đức luyện tài, xứng đáng là “chiến sĩ anh dũng” trong sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc, xứng đáng là cơ quan ngôn luận, tiếng nói của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Đất Tổ, chung tay góp sức xây dựng quê hương Phú Thọ giàu đẹp, nước Việt Nam phát triển hùng cường, thịnh vượng.

Vũ Xuân Chường

- Ủy viên BCH Trung ương Hội Nhà báo Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà báo tỉnh Phú Thọ