65 năm truyền thống Anh hùng của bộ đội Trường Sơn

Cách đây 65 năm, thực hiện Nghị quyết 15 của BCH Trung ương Đảng về cách mạng miền Nam, ngày 19/5/1959, Thường trực Tổng Quân ủy Trung ương đã chính thức giao nhiệm vụ cho “Đoàn công tác quân sự đặc biệt”- Đoàn 559 do Thượng tá Võ Bẩm làm Đoàn trưởng, có nhiệm vụ mở đường Trường Sơn, chi viện cho chiến trường miền Nam.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tư lệnh Đồng Sĩ Nguyên, Chính ủy Đặng Tính thăm chiến trường Trường Sơn đầu xuân 1973 (Ảnh tư liệu)

Ngày đầu thành lập với hơn 500 cán bộ, chiến sỹ, sau 2 năm, ngày 23/10/1961, Đoàn 559 đã trở thành đơn vị tương đương cấp sư đoàn. Được sự đồng ý của hai Đảng, hai Nhà nước Lào - Việt Nam, ngày 16/4/1961, Đoàn 559 đã chính thức lật cánh sang Tây Trường Sơn, mở tuyến chi viện trên đất bạn Lào, mở ra một thời cơ mới, điều kiện mới để xây dựng và phát triển tuyến chi viện. Chưa đầy 5 năm thành lập, ngày 3/4/1965, Đoàn công tác quân sự đặc biệt đã trở thành Bộ Tư lệnh 559 - đơn vị tương đương cấp quân khu. Và cũng từ thời điểm này, Bộ Tư lệnh 559 đã chuyển từ gùi thồ sang vận chuyển chủ yếu bằng cơ giới chi viện cho chiến trường.

Ngày 29/7/1970, Bộ Tư lệnh 559 phát triển thành Bộ Tư lệnh Trường Sơn - đơn vị cấp quân khu. Trường Sơn chính thức trở thành chiến trường quan trọng và rộng lớn trải rộng trên địa bàn của 11 tỉnh Việt Nam, 7 tỉnh Nam Lào và 4 tỉnh Đông Bắc Campuchia, thống nhất chỉ huy các lực lượng của Việt Nam hoạt động ở Trung và Hạ Lào. Đến năm 1973- 1975, Bộ Tư lệnh Trường Sơn đã có lực lượng hùng hậu với 9 sư đoàn binh chủng cùng 21 trung đoàn trực thuộc, quân số hơn 10 vạn cán bộ, chiến sĩ và 1 vạn thanh niên xung phong (TNXP).

16 năm ngăn chặn tuyến chi viện chiến lược Trường Sơn, giặc Mỹ đã thực hiện 733.000 trận oanh kích bằng đủ loại máy bay, trút xuống Trường Sơn hơn 4 triệu tấn bom đạn các loại - bằng tổng số bom đạn sử dụng trong chiến tranh thế giới thứ 2 và chiếm 50% tổng số bom đạn mà Đế quốc Mỹ đã sử dụng trên toàn bộ lãnh thổ Việt Nam. Gần 2 vạn cán bộ, chiến sĩ Trường Sơn đã hy sinh, hơn 3,2 vạn người bị thương, hàng chục ngàn người nhiễm chất độc da cam...

Làm nhiệm vụ chi viện chiến lược trên tuyến đường mang tên Bác, bộ đội Trường Sơn còn trực tiếp tham gia và phục vụ hiệu quả Tổng tiến công Xuân Mậu Thân 1968; trực tiếp chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong Chiến dịch Đường 9 - Nam Lào (tháng 1 năm 1971); tham gia chiến dịch giải phóng Khe Sanh; tham gia chiến đấu và phục vụ chiến đấu trong chiến dịch giải phóng Quảng Trị và bảo vệ Thành Cổ (năm 1972); tham gia chiến dịch giải phóng Buôn Mê Thuột và giải phóng Tây Nguyên (tháng 3 năm 1975); tham gia Chiến dịch giải phóng Huế - Đà Nẵng; tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng Sài Gòn, thống nhất Tổ quốc mùa Xuân 1975.

16 năm thực hiện nhiệm vụ chiến lược chi viện cho các hướng chiến trường, lực lượng cầu đường của Bộ đội Trường Sơn với 4 sư đoàn công binh và 1 vạn TNXP và dân công hoả tuyến đã làm nên một hệ thống giao thông vĩ đại gồm 5 trục dọc, 21 trục ngang với hơn 17.000km đường xe cơ giới... Lực lượng vận tải Trường Sơn với 2 sư đoàn ô tô cơ động, vận chuyển hơn 1 triệu tấn vũ khí, đạn dược... chi viện cho các chiến trường. Từ năm 1973 đến đầu năm 1975 đã chở bằng cơ giới 40 vạn quân và tổ chức hành quân cho 25 đoàn binh khí kỹ thuật vào chiến trường, cơ động bằng xe cơ giới 10 lượt Sư đoàn quân chủ lực tham gia chiến dịch. Lực lượng bộ binh Trường Sơn đã tiêu diệt và bắt sống 17.740 tên địch, giải phóng một vùng rộng lớn ở Nam Lào, bảo vệ vững chắc hành lang tuyến chi viện. Lực lượng phòng không Trường Sơn gồm 1 sư đoàn và 9 trung đoàn cùng các đơn vị khác của Trường Sơn đã bắn rơi tại chỗ 2.455 máy bay các loại, bảo vệ thắng lợi lực lượng vận tải chi viện cho các chiến trường. Lực lượng giao liên Trường Sơn mở 3.000km đường giao liên, tổ chức cho hơn 2 triệu lượt người vào ra chiến trường an toàn. Các lực lượng thông tin Trường Sơn đã xây dựng 1.350km đường thông tin tải ba và hàng vạn ki lô mét dây thông tin các loại. Hệ thống thông tin tải ba từ Sở Chỉ huy Bộ Tư lệnh đến sở chỉ huy các sư đoàn, binh trạm, trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội... bảo đảm cho sự chỉ huy thông suốt từ Tổng hành dinh Hà Nội qua Trường Sơn tới thẳng các hướng chiến trường. Bộ đội xăng dầu Trường Sơn đã làm nên kỳ tích với 1.400km đường ống, góp phần tạo nên sức mạnh và hiệu quả của công tác chi viện chiến lược cho cách mạng của 3 nước Đông Dương.

Hội TT Trường Sơn thị xã Phú Thọ tặng Nhà tình nghĩa cho hội viên Nguyễn Trung Hữu, xã Hà Lộc.

Ảnh Ngô Toàn Thắng

Với những thành tích anh dũng trong suốt 16 năm thực hiện nhiệm vụ chiến lược, Bộ đội Trường Sơn đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tuyên dương “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”, được tặng thưởng Huân chương Hồ Chí Minh. Kỷ niệm 40 năm thành lập, Bộ đội Trường Sơn vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng; 82 đơn vị và 47 cá nhân được tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”...

Từ năm 1976 đến nay, Binh đoàn 12, một bộ phận tiêu biểu của Bộ đội Trường Sơn năm xưa, đã kế thừa truyền thống xứng đáng, vừa làm kinh tế có hiệu quả, vừa cùng các Hội truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh các tỉnh, thành phố và các Ban liên lạc Cựu chiến binh Trường Sơn chăm lo, làm tốt các mặt công tác và các công trình lịch sử của Bộ đội Trường Sơn.

Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh Phú Thọ tiền thân là Ban liên lạc Bộ đội Trường Sơn, được thành lập tháng 5 năm 2003, hiện có gần 3.500 cán bộ, chiến sĩ Trường Sơn trong tỉnh tham gia.

Được sự quan tâm của Tỉnh ủy, HĐND, UBND, UBMTTQ và Hội Cựu chiến binh tỉnh, từ ngày thành lập đến nay, Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh đã có nhiều loại động tích cực, có hiệu quả như: Tổ chức kỷ niệm Ngày truyền thống Bộ đội Trường Sơn; xây 35 nhà tình nghĩa cho 35 hội viên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về nhà ở; tổ chức viếng các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, tặng hàng nghìn suất quà cho các gia đình Thương binh - Liệt sĩ và nạn nhân chất độc da cam/điôxin; tổ chức các cuộc gặp mặt, động viên các thế hệ cán bộ chiến sĩ Trường Sơn phát huy bản chất, truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ” trên mặt trận mới; góp phần xây dựng Đảng, chính quyền, phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự - an toàn xã hội ở địa phương.

65 năm - một chặng đường lịch sử, bồi đắp thêm truyền thống vẻ vang, đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh đã trở thành biểu tượng của ý chí “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” giành độc lập tự do của cả dân tộc Việt Nam, đồng thời là biểu tượng của tình đoàn kết, chiến đấu chống kẻ thù chung của 3 dân tộc Việt Nam, Lào, Campuchia. Cố Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Phó Thủ tướng Chính phủ),Tư lệnh Bộ đội Trường Sơn đã khẳng định: “Năm tháng sẽ qua đi, nhưng huyền thoại về con đường Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh một kỳ tích của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại trong thế kỷ XX mãi mãi là niềm tự hào của Quân đội ta và dân tộc ta”.

Đại tá Vũ Tiến Đặng

-Ủy viên BCH Hội Truyền thốngTrường Sơn - Đường Hồ Chí Minh Việt Nam,

Chủ tịch Hội Truyền thống Trường Sơn - Đường Hồ Chí Minh tỉnh