Yên Lập phát triển sản phẩm OCOP khu vực kinh tế tập thể

Thời gian qua, khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (KTTT, HTX) trên địa bàn huyện Yên Lập đã có nhiều đổi mới, nâng cao hiệu quả, đa dạng ngành nghề sản xuất, kinh doanh nhằm thu hút, mở rộng thành viên. Qua đó giúp phát huy nội lực và gia tăng giá trị, nâng cao thu nhập của cư dân nông thôn, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Trưng bày, giới thiệu sản phẩm OCOP và các đặc sản địa phương tại chương trình Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc khu 1A, xã Mỹ Lung.

Đến nay, toàn huyện Yên Lập có 49 HTX đang hoạt động chủ yếu trong các lĩnh vực: Nông nghiệp, thương mại - dịch vụ, quỹ tín dụng nhân dân, môi trường, công nghiệp TTCN. Khu vực KTTT thu hút trên 5.700 thành viên, tổng giá trị tài sản đạt trên 492 tỷ đồng, tổng doanh thu đạt trên 106 tỷ đồng, lợi nhuận bình quân HTX đạt 118,5 triệu đồng/HTX/năm, thu nhập bình quân của lao động thường xuyên đạt 56,8 triệu đồng/năm.

Năm 2024, huyện Yên Lập tổ chức 2 đợt đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP, toàn huyện có 23 sản phẩm OCOP, chiếm 9,7% tổng số sản phẩm OCOP toàn tỉnh. Khu vực KTTT, HTX có 14 sản phẩm OCOP của 11 chủ thể (6 HTX và 5 tổ hợp tác), trong đó có 13 sản phẩm OCOP hạng 3 sao, 1 sản phẩm OCOP hạng 4 sao. Sản phẩm được lựa chọn tham gia OCOP phải đảm bảo các điều kiện về tiêu chuẩn chất lượng, truy xuất được nguồn gốc, công bố các điều kiện tiêu chuẩn cơ sở rõ ràng.

Lúa nếp gà gáy xã Mỹ Lung được trồng theo hướng hữu cơ.

Tiên phong trong tham gia thực hiện in chương trình OCOP, có thể kể đến sản phẩm gạo nếp gà gáy Mỹ Lung của HTX Sản xuất gạo nếp gà gáy Mỹ Lung và kinh doanh dịch vụ tổng hợp đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao từ năm 2020, đến năm 2022 sản phẩm nâng hạng đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao. Năm 2024, HTX có thêm sản phẩm Rượu nếp gà gáy được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao. Hiện nay, HTX có 12 thành viên chính thức và 132 thành viên liên kết, thâm canh lúa nếp gà gáy với diện tích 105ha, HTX đang thực hiện trồng chuyển đổi 24ha lúa nếp theo hướng hữu cơ.

Sản phẩm Rượu Mỹ Nương tửu và Giò lợn Mỹ Nương của HTX nông nghiệp chế biến nông sản và ứng dụng y học cổ truyền Mỹ Lương là 2 sản phẩm đã đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Trước đây, sản phẩm chưa có bao bì, nhãn mác chỉ bán thông qua các đầu mối quen trên địa bàn huyện. Từ khi thành lập HTX, thông qua các chương trình bồi dưỡng, nâng cao năng lực, xúc tiến thương mại và sự định hướng từ các cấp, ngành, HTX đã chế biến thành sản phẩm hàng hóa bán ra thị trường, gắn với giới thiệu sản phẩm truyền thống của người Mường nơi đây như: Lợn đen, gà đen bản địa, măng rừng... giúp nâng cao thu nhập cho các thành viên.

Thành viên tổ hợp tác sản xuất chè Lương Sơn, xã Lương Sơn đóng gói sản phẩm (ảnh CTV).

Cùng với các HTX, các Tổ hợp tác (THT) trên địa bàn huyện hoạt động khá hiệu quả. Đến nay, trên địa bàn huyện có 5 THT có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao gồm: Chè xanh Lương Sơn (THT sản xuất chè Lương Sơn, xã Lương Sơn); bánh nẳng Phục Cổ Minh Hòa (THT bánh nắng Phục Cổ Minh Hòa, xã Minh Hòa); bánh gùn Tôn Sơn (THT sản xuất bánh Xuân An, xã Xuân An), Chè xanh Ngọc Lập (THT chè Ngọc Lập, xã Ngọc Lập) và Dưa hấu Ngòi Xộp (THT dưa hấu Ngòi Xộp, xã Xuân Viên).

Các THT được thành lập và đi vào hoạt động đa phần là do phụ nữ người Mường liên kết với nhau cùng sản xuất. Điển hình như THT sản xuất chè xanh Lương Sơn, là mô hình kinh tế cho thấy phụ nữ dân tộc thiểu số nơi đây đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Với diện tích trên 10ha, năm 2023 sản phẩm chè xanh Lương Sơn được đánh giá, đạt tiêu chuẩn OCOP hạng 3 sao. Từ khi đạt tiêu chuẩn OCOP, giá bán của sản phẩm đã được tăng từ 10-15%. Ngoài làm chè, các thành viên còn kết hợp chăn nuôi, trồng trọt các sản phẩm khác theo quy mô hộ gia đình.

Hiện toàn huyện có 10/17 xã đã xây dựng được sản phẩm OCOP, riêng xã Mỹ Lung có 5 sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP. Các sản phẩm OCOP được công nhận đều mang tính đặc trưng của địa phương và được áp dụng khoa học kỹ thuật như: Đông trùng hạ thảo Nguyên Phát, mật ong ngâm Đông trùng hạ thảo của HTX Nông nghiệp công nghệ cao Nguyên Phát; tinh bột sắn dây Trường Thịnh của HTX Nông dược xanh Mỹ Lung; bưởi Xuân Thủy của HTX Bưởi Xuân Thủy... Các sản phẩm đều có đầy đủ những chứng nhận rõ ràng về tiêu chuẩn chất lượng, nguồn gốc sản phẩm, nhiều sản phẩm áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến, yêu cầu khắt khe về kiểm soát chất lượng.

Việc đẩy mạnh phát triển sản phẩm OCOP gắn với phát huy những sản phẩm đặc trưng của địa phương đã làm gia tăng giá trị sản xuất cho khu vực KTTT, HTX, góp phần phát triển kinh tế địa phương, nâng cao thu nhập cho thành viên. Để duy trì và phát triển bền vững, các HTX, THT cần tiếp tục mạnh dạn đổi mới quy trình sản xuất, đầu tư công nghệ và nâng cao chất lượng sản phẩm. Đồng thời, cần tăng cường quảng bá sản phẩm, tìm kiếm mở rộng thị trường trong và ngoài tỉnh.

Lê Hoàng