Chuyện kể từ bảo tàng

Những ngày này, Phú Thọ rực rỡ các băng zôn, cờ, khẩu hiệu chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944- 22/12/2024), 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2024). Hòa cùng đoàn khách tham quan Bảo tàng Hùng Vương, chúng tôi được nghe thuyết minh viên Nguyễn Thị Nhàn giới thiệu chi tiết những tư liệu, hình ảnh, hiện vật quý từ các cuộc kháng chiến trên quê hương Đất Tổ Vua Hùng.

Học sinh Trường THCS Tân Dân, TP Việt Trì tham quan, học tập lịch sử tại Bảo tàng Hùng Vương.

Trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp (1945-1954), Phú Thọ vừa là hậu phương trực tiếp của Tây Bắc và Việt Bắc, vừa là nơi diễn ra nhiều chiến dịch với những chiến thắng oanh liệt như Sông Lô, Tu Vũ, Trạm Thản... Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, quân và dân Phú Thọ tự hào đã có những đóng góp to lớn cùng với cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Trong cuộc kháng chiến chống Đế quốc Mỹ, với tinh thần “tất cả cho tiền tuyến, tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, Phú Thọ đã huy động cao nhất sức người, sức của chi viện cho tiền tuyến miền Nam, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tại hệ thống trưng bày, bảo tàng Hùng Vương giới thiệu hàng nghìn hiện vật với cách bài trí, tổ chức hiện đại, khoa học, phong phú, ứng dụng công nghệ tiên tiến, trong đó có nhiều hiện vật, tài liệu trong kháng chiến chống Thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ. Gian trưng bày hình ảnh, tư liệu, hiện vật lịch sử về các trận đánh oanh liệt của quân và dân Phú Thọ làm nên những chiến thắng Sông Lô, Tu Vũ, Trạm Thản như giúp người dân, du khách ngược về quá khứ. Thu Đông tháng 10/1947, giặc Pháp ráo riết chuẩn bị tấn công Việt Bắc với quân lực hiện đại chưa từng có gồm 2 vạn quân tinh nhuệ, 800 xe cơ giới, 40 máy bay, 40 ca nô, tàu chiến. Người Pháp ngược sông Lô quyết tâm chinh phạt Việt Bắc từ cửa ngõ Đoan Hùng, Phú Thọ nhưng đã bại trận hoàn toàn trước sức mạnh quân và dân ta. Chiến thắng Sông Lô làm nức lòng Nhân dân cả nước, gọng kìm bao vây phía Tây căn cứ địa Việt Bắc của Pháp bị bẻ gãy.

Được tận mắt chiêm ngưỡng, gặp lại những hiện vật lịch sử trong không gian trưng bày của Bảo tàng Hùng Vương, cựu chiến binh Lại Thế Kỷ, xã Chí Đám, huyện Đoan Hùng chia sẻ cảm xúc như được sống lại một thời hào hùng của dân tộc: “Quá khứ hào hùng nay trở thành sức mạnh, biểu tượng của truyền thống văn hóa quốc gia. Là thế hệ đi trước, tôi thật vui khi được chứng kiến hình ảnh thế hệ trẻ hôm nay tìm về nguồn cội, tận mắt chứng kiến lịch sử đấu tranh hào hùng của cha ông qua từng hiện vật, hình ảnh được trưng bày ở Bảo tàng”.

Những hiện vật lịch sử quý giá như: Xe tăng số hiệu 377 của loại xe T54, máy bay MIG mang ký hiệu 5023 và 5057, tàu của Thực dân Pháp bị quân ta bắn chìm hay bộ sưu tập kỷ vật của Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân (AHLLVTND) Lê Quang Biện, xã Liên Phương, huyện Hạ Hòa; AHLLVTND Hoàng Văn Lượng, xã Tân Phú, huyện Tân Sơn; AHLLVTND Bùi Đình Cư, xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao... là những điểm nhấn của Bảo tàng. Tại khu vực trưng bày ngoài trời, 2 chiếc máy bay MIG mang ký hiệu 5023 và 5057 của Đoàn không quân 921 Sao Đỏ (Trung đoàn không quân tiêm kích đầu tiên của Việt Nam) đã cất cánh trên bầu trời Hà Nội - Phú Thọ để bảo vệ quê hương yêu dấu vẫn sừng sững, hiên ngang với nhiều chiến công vang dội, ghi dấu ấn của AHLLVTND Ngô Duy Thư và AHLLVTND Phạm Phú Thái. Máy bay 5057 do đồng chí Ngô Duy Thư lái đã bắn rơi 4 máy bay của Mỹ (3 chiếc F4,1 chiếc F105); máy bay 5023 do đồng chí Phạm Phú Thái điều khiển bắn rơi 4 máy bay F4 của Mỹ.

Em Dương Thu Ngân, sinh viên Trường Đại học Hùng Vương chia sẻ: “Các hiện vật trưng bày tại Bảo tàng là cơ hội để thế hệ trẻ hôm nay hiểu rõ hơn về lịch sử, sự hy sinh của thế hệ cha ông. Từ đó, thêm trân trọng, nâng niu và phát huy truyền thống quý báu của dân tộc thông qua từng tài liệu, hiện vật, hình ảnh được trưng bày tại đây”.

Chiến tranh đã lùi xa, nhưng mỗi hiện vật, tư liệu, kỷ vật của các chiến sỹ luôn mang trong mình những câu chuyện riêng, được trưng bày trang trọng tại Bảo tàng Hùng Vương không chỉ nhắc nhở các thế hệ nối tiếp về một giai đoạn lịch sử oanh liệt, hào hùng của dân tộc mà còn là thông điệp của thế hệ trước gửi lại cho muôn đời sau về tinh thần yêu nước và đấu tranh giữ nước.

Ngọc Tuấn