“Giữ hồn dân tộc” qua những trò chơi dân gian trong trường học

Trò chơi dân gian không chỉ là niềm vui tuổi thơ mà còn là cầu nối giữa thế hệ trẻ với những giá trị văn hóa truyền thống. Trong không gian học đường, những trò chơi như: Kéo co, nhảy dây, ô ăn quan, nhảy bao bố... không chỉ giúp học sinh rèn luyện thể chất, phát triển kỹ năng mà còn khơi dậy tình yêu với di sản dân tộc.

Ngày 17/3, có mặt tại Trường Tiểu học Xuân Huy, huyện Lâm Thao trong Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn”, chúng tôi đã cảm nhận được niềm vui, sự háo hức, hứng khởi của các em học sinh khi các em được hòa mình vào các trò chơi dân gian trong ngày hội.

Học sinh Trường Tiểu học Xuân Huy, huyện Lâm Thao tham gia trò chơi nhảy bao bố trong Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn”.

Để tổ chức Ngày hội “Thiếu nhi vui khỏe - Tiến bước lên Đoàn” hướng tới kỷ niệm 94 năm ngày thành lập Đoàn TNCS Hồ Chí minh; kỷ niệm 84 năm Ngày thành lập Đội TNTP Hồ Chí Minh, kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), Hội đồng Đội huyện Lâm Thao lựa chọn Liên đội Tiểu học Xuân Huy tổ chức ngày hội điểm cấp huyện. Tại ngày hội, các em đội viên, thiếu nhi trong trường đã được tham gia các hoạt động: Tổ chức Lễ Chào cờ Đội; đồng diễn sân trường, các hoạt động vui chơi cho thiếu nhi...

Đặc biệt, trò chơi dân gian nhảy bao bố đã thu hút sự tham gia nhiệt tình của các em học sinh. Hào hứng sau khi giành chiến thắng, em Nguyễn Kiều Anh, học sinh lớp 4A1, Trường Tiểu học Xuân Huy cho hay: “Em cảm thấy rất vui vì hôm nay đã giành được chiến thắng trong trò chơi nhảy bao bố. Ai cũng cổ vũ nhiệt tình làm em có thêm động lực để cố gắng về đích nhanh nhất. Trò chơi này giúp em rèn luyện sự khéo léo, dẻo dai, mang lại nhiều tiếng cười. Em mong trường sẽ tổ chức nhiều hoạt động như thế này hơn nữa để chúng em vừa được vui chơi, vừa biết thêm nhiều trò chơi dân gian xưa”.

Các trò chơi dân gian như: Ô ăn quan, nhảy dây, kéo co... được các nhà trường trên địa bàn tỉnh tổ chức trong giờ ra chơi, giờ ngoại khóa.

Cô Tạ Thị Thanh Lan - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Xuân Huy chia sẻ: “Nhà trường luôn mong muốn tạo ra một sân chơi bổ ích, giúp các em vừa rèn luyện sức khỏe, vừa thêm yêu thích và hiểu hơn về văn hóa dân gian. Những trò chơi dân gian không chỉ mang lại niềm vui mà còn giúp các em rèn luyện tinh thần đồng đội, sự khéo léo, tăng cường kỹ năng giao tiếp cho học sinh.

Không chỉ có nhảy bao bố trong ngày hội hôm nay, trong các giờ ra chơi và trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì và phát huy một số trò chơi như: Ô ăn quan, rồng rắn lên mây, nhảy dây, nhảy bao bố, chi chi chành chành, trồng nụ trồng hoa, để trò chơi dân gian trở thành một phần quen thuộc trong đời sống học đường, giúp các em gắn bó hơn với truyền thống dân tộc”.

Trò chơi kéo co được tổ chức tại Trường Tiểu học Thạch Sơn, huyện Lâm Thao trong dịp Tết Nguyên Đán 2025.

Trò chơi dân gian với sự đa dạng, tính tương tác cao được gìn giữ và phát huy trong trường học không chỉ tạo sân chơi lành mạnh, giúp học sinh rèn luyện sức khỏe, tăng khả năng tư duy mà còn là một phương cách để học sinh gần gũi và “thấm” dần văn hóa dân tộc.

Anh Nguyễn Tuấn Anh, phụ huynh em Nguyễn Gia Khánh học sinh lớp 4A1 Trường Tiểu học Xuân Huy cho biết: “Tôi rất vui khi thấy con mình được tham gia những trò chơi dân gian như thế này. Ngày trước, chúng tôi thường chơi ô ăn quan, kéo co, nhảy lò cò... nhưng bây giờ trẻ em ít có cơ hội trải nghiệm. Việc nhà trường tổ chức các hoạt động này giúp các cháu không chỉ vui chơi mà còn hiểu thêm về tuổi thơ của bố mẹ”.

Tại buổi ngoại khóa của Trường Tiểu học Hương Nộn, huyện Tam Nông, các em học sinh trong trường được tham gia nặn tò he.

Tại Trường Tiểu học Hương Nộn, huyện Tam Nông, thay vì hoạt động riêng lẻ trong giờ ra chơi, học sinh các khối lớp lại quây quần tham gia các trò chơi dân gian. Nhiều trò chơi diễn ra trong khuôn viên rộng rãi của nhà trường như: Nhảy dây, ô ăn quan, nhảy lò cò, bịt mắt bắt dê...

Em Nguyễn Hoàng Phúc, học sinh lớp 5A - Trường Tiểu học Hương Nộn cho hay: “Ngoài các giờ học chính khóa, em và các bạn được thầy cô giáo hướng dẫn tổ chức chơi các trò chơi dân gian. Trò chơi dân gian giúp em và các bạn thư giãn sau mỗi tiết học, rèn luyện thể chất, đồng thời làm cho giờ ra chơi trở nên thú vị”.

Trong thời đại công nghệ số, khi nhiều em nhỏ dành phần lớn thời gian cho các trò chơi điện tử hoặc thiết bị di động thì việc đưa trò chơi dân gian vào trường học càng trở nên cần thiết. Những hoạt động này không chỉ giúp học sinh có khoảng thời gian vận động bổ ích mà còn góp phần gìn giữ giá trị truyền thống giữa cuộc sống hiện đại.

Các em học sinh Trường Tiểu học Tân Dân, TP Việt Trì tham gia trò chơi bắt vịt.

Tại các trường học trên địa bàn tỉnh, trò chơi dân gian được các trường học tích cực triển khai trong các giờ ra chơi, giờ sinh hoạt tập thể, ngoại khóa, tích hợp trong các tiết học. Thông qua các trò chơi lành mạnh, giáo viên sẽ dễ dàng quản lý, đảm bảo an toàn cho học sinh, góp phần xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh, hạnh phúc.

Cô Nguyễn Thị Hồng Hải - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hương Nộn nhấn mạnh: “Trường Tiểu học Hương Nộn luôn nỗ lực đưa nhiều trò chơi dân gian trong các hoạt động giáo dục nhằm thực hiện tốt phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Chúng tôi không chỉ tập trung vào giáo dục văn hóa mà còn dành thời lượng nhất định để hướng dẫn các em tìm hiểu về trò chơi dân gian. Đây là một cách giáo dục văn hóa truyền thống cho các em, đồng thời còn giúp xây dựng môi trường giáo dục văn minh”.

Trò chơi dân gian không chỉ đơn thuần là hoạt động giải trí mà còn là cầu nối giữa các thế hệ, giúp học sinh thêm hiểu và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống. Thông qua các trò chơi này, các em không chỉ được rèn luyện thể chất, nâng cao sự khéo léo mà còn có cơ hội trải nghiệm một phần di sản tinh thần của dân tộc. Những trò chơi mang tính tập thể, vui tươi sẽ để lại ký ức đẹp trong tuổi thơ của các em, đồng thời góp phần gìn giữ và lan tỏa nét đặc sắc của văn hóa quê hương.

Bảo Thoa