Chú trọng phục hồi đất, chống hạn hán

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra mạnh mẽ, hiện tượng El Nino kéo dài, gây thiếu hụt lượng mưa dẫn đến nguy cơ hạn hán, sa mạc hóa, công tác bảo vệ, phục hồi đất trở thành nhiệm vụ hết sức quan trọng. Ngày Môi trường thế giới 5/6/2024, được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động với Chủ đề “Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hoá”. Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, công tác bảo vệ, phục hồi tài nguyên đất được quan tâm, nhiều cơ chế, chính sách, giải pháp sử dụng đi đôi với quản lý, cải tạo đất được triển khai, thực thi đồng bộ.

Trung tâm Quan trắc môi trường, Sở TN&MT phân tích chất lượng môi trường đất, làm cơ sở đánh giá, đề xuất giải pháp bảo vệ môi trường đất.

Chủ động ứng phó

Theo số liệu quan trắc các năm cho thấy, mực nước sông Thao tiếp tục sụt giảm dần theo từng năm, trên sông Chảy nguồn nước bổ sung từ Nhà máy Thủy điện Thác Bà không ổn định, thời gian không có nước kéo dài. Năm 2023, mực nước trên sông Lô, sông Chảy, sông Thao, sông Đà và các hồ đập trên địa bàn tỉnh xuống mức rất thấp. So với thời điểm thấp nhất của năm 2022, mực nước các sông thấp hơn trung bình khoảng 0,5-0,7m, đặc biệt trên sông Lô, sông Đà và sông Chảy.

Trước tình hình đó, tỉnh đã triển khai đồng bộ các giải pháp phòng, chống hạn hán, sa mạc hóa trên địa bàn. Hàng năm UBND tỉnh ban hành văn bản, kế hoạch chủ động triển khai các giải pháp cấp bách ứng phó với nguy cơ nắng nóng, hạn hán, thiếu nước. Các cấp, ngành chuyên môn triển khai các biện pháp cần thiết để trữ nước; tập trung đôn đốc, chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ thi công sớm hoàn thành, đưa vào sử dụng các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt. Khẩn trương hoàn thành thủ tục chuẩn bị đầu tư dự án cải tạo, nâng cấp một số trạm bơm ven sông, khắc phục tình trạng mực nước sông xuống thấp.

Đồng chí Trần Quốc Bình - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Nhằm đảm bảo nước cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt, Sở đã chủ động ban hành kế hoạch phòng chống hạn hán; yêu cầu các địa phương, Công ty TNHH Nhà nước MTV khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ tiếp tục thực hiện có hiệu quả chỉ đạo của UBND tỉnh về việc triển khai thực hiện giải pháp thích ứng với tình trạng thiếu hụt nguồn nước. Công ty TNHH Nhà nước MTV khai thác công trình thuỷ lợi chỉ đạo các đơn vị quản lý thủy nông vận hành hệ thống công trình thủy lợi hợp lý, tiết kiệm; tập trung nạo vét kênh mương, cửa khẩu các trạm bơm; tu sửa các bờ vùng, bờ thửa, tránh rò rỉ mất nước; quản lý, sử dụng hợp lý nguồn nước, sửa chữa hệ thống công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp. UBND cấp huyện, đơn vị liên quan tăng cường tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân quản lý ao, hồ, đầm trên địa bàn, tạo điều kiện, ưu tiên cho Công ty TNHH Nhà nước MTV khai thác công trình thủy lợi Phú Thọ và các hợp tác xã sử dụng nguồn nước hiện có để chống hạn phục vụ sản xuất.

UBND tỉnh đã phê duyệt, tổ chức thực hiện hoàn thành các dự án điều tra cơ bản đánh giá thoái hoá đất, chất lượng đất, tiềm năng đất đai, ô nhiễm đất. Hàng năm, tỉnh cũng đã tiến hành quan trắc, phân tích chất lượng môi trường đất. Kết quả quan trắc cho thấy, chất lượng đất khá ổn định qua các năm, các thông số phân tích đều nằm trong giới hạn cho phép, đáp ứng nhu cầu trồng trọt, chăn nuôi trên toàn tỉnh. Song hành với đó, công tác trồng rừng, phủ xanh đất trống để chống hạn hán, xói mòn được tỉnh tập trung chỉ đạo, các địa phương tổ chức triển khai có hiệu quả, độ che phủ rừng duy trì mức ổn định gần 40%.

Người dân xã An Đạo, huyện Phù Ninh ứng dụng công nghệ vào sản xuất măng tây, cho năng suất, giá trị kinh tế cao.

Hưởng ứng tích cực

Ngày Môi trường thế giới 5 tháng 6 năm nay, được phát động với Chủ đề “Phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hoá” nhằm kêu gọi các quốc gia trên toàn cầu cùng chung tay hướng tới những mục tiêu phục hồi đất đai, chống sa mạc hóa và khả năng chống hạn, làm chậm quá trình biến đổi khí hậu, bảo vệ tự nhiên, tăng cường sinh kế, an ninh lương thực cho hàng tỷ người trên thế giới. Ngày Môi trường thế giới tập trung tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức đến các cấp ủy Đảng, chính quyền, tổ chức, đoàn thể, các cơ quan, đơn vị, cơ sở sản xuất, kinh doanh, các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh về tầm quan trọng của công tác BVMT.

Tỉnh tiếp tục chỉ đạo triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật về tăng cường các hoạt động quản lý chất lượng môi trường đất. Đồng thời, yêu cầu các sở, ngành, đơn vị chuyên môn, địa phương tập trung rà soát, phân loại, theo dõi diễn biến chất lượng môi trường đất; điều tra, đánh giá khu vực đất bị ô nhiễm, có nguy cơ ô nhiễm, đảm bảo các khu vực này phải được khoanh vùng; có biện pháp ngăn chặn, giảm thiểu tối đa quá trình sa mạc hóa, hạn hán trên địa bàn. Tăng cường phối hợp giữa các cấp, ngành, địa phương, tạo điều kiện cho Nhân dân tham gia tiếp cận với các thông tin, kỹ thuật phòng tránh khô hạn và hoang mạc. Kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải từ hoạt động xây dựng, công nghiệp, nông nghiệp và quy định về phân loại rác thải tại nguồn, đảm bảo chất thải phát sinh phải được xử lý đáp ứng các yêu cầu về BVMT, quy chuẩn kỹ thuật môi trường quốc gia về chất thải tương ứng trước khi thải ra môi trường; đẩy mạnh áp dụng các công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường, các mô hình kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển kinh tế xanh, phát triển bền vững nhằm hạn chế tối đa quá trình sa mạc hóa, ứng phó, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Song song với đó, hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Tháng hành động vì môi trường, ngành NN&PTNT phối hợp thực hiện các hoạt động bảo vệ, phát triển rừng, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất, nghiên cứu, áp dụng những giải pháp tiên tiến nhằm sử dụng hiệu quả nguồn nước, bảo vệ bề mặt của đất. Các cấp, ngành liên quan đẩy mạnh nghiên cứu, áp dụng các giải pháp giảm ô nhiễm, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến đa dạng sinh học. Các cấp chính quyền nâng cao nhận thức, coi nội dung phục hồi đất, chống hạn hán và sa mạc hóa là một phần không thể tách rời của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

Bảo vệ môi trường đất là nhiệm vụ cấp thiết, khó khăn, phức tạp, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chung tay hưởng ứng của người dân. Kiên trì với mục tiêu, giải pháp đúng đắn đã đề ra để giải quyết các vấn đề môi trường, sử dụng hiệu quả đi đôi với bảo vệ môi trường đất chắc chắn sẽ nâng cao chỉ số sử dụng, hạn chế tình trạng sa mạc hóa, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

Lệ Oanh