Quốc hội cần ban hành chính sách đặc thù trong việc đầu tư, xử lý chất thải rắn

Ngày 28/10, Quốc hội tiếp tục làm việc tại hội trường, thảo luận về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”.

Thống nhất kết quả đánh giá các chỉ tiêu về môi trường

Cho ý kiến về kết quả giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực thi hành”, ĐBQH Trần Văn Tiến (Phú Thọ) đánh giá cao sự nỗ lực, cố gắng của Đoàn Giám sát đã tiến hành giám sát và đánh giá cơ bản toàn diện các nội dung quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường.

Cơ bản đồng tình với các nội dung trong báo cáo, tuy nhiên, đại biểu Trần Văn Tiến cho rằng, báo cáo cần nêu rõ thêm về xây dựng, quản lý hệ thống quan trắc môi trường; việc xây dựng, cập nhật thông tin, cơ sở dữ liệu; về việc kiểm kê khí nhà kính; xây dựng và cập nhật kịch bản, cơ sở về biến đổi khí hậu, nước biển dâng ngập lụt đô thị... Những nội dung này báo cáo nêu chưa được rõ, nên cần được làm rõ thêm.

Về đánh giá chung tình hình triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, báo cáo nêu các mục tiêu, chỉ tiêu về môi trường cơ bản đạt được theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng, trong đó: có 3/5 chỉ tiêu đã vượt kế hoạch đặt ra cho năm 2025, gồm: Chỉ tiêu về tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại đô thị; Chỉ tiêu về khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung; Chỉ tiêu về độ che phủ rừng.

Tuy nhiên, theo đại biểu, tại Báo cáo số 949 của Chính phủ về đánh giá tình hình triển khai thực hiện Nghị quyết số 16 về kế hoạch phát triển kinh tế - xã 5 năm, giai đoạn 2021 - 2025 thì các chỉ tiêu về môi trường có 4/5 chỉ tiêu đạt và vượt. Riêng chỉ tiêu về tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý. Nội dung này Chính phủ không tổ chức thu thập, đánh giá. Đại biểu đề nghị Đoàn Giám sát cần có sự thống nhất với Chính phủ về nội dung đánh giá kết quả các chỉ tiêu về môi trường đến năm 2025.

Nghiên cứu về vị trí, việc làm đối với công tác bảo vệ môi trường

Đồng tình với đề xuất, kiến nghị của đoàn giám sát, song, đại biểu Trần Văn Tiến cũng nhấn mạnh: Theo báo cáo thì việc áp dụng công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt tiên tiến, hiện đại có giá thành đầu tư, xử lý cao, trong khi ngân sách địa phương dành cho xử lý chất thải rắn sinh hoạt còn rất hạn chế.

Đại biểu đề nghị Quốc hội cần ban hành cơ chế, chính sách đặc thù trong việc đầu tư, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, nhằm giúp cho các địa phương có nhiều cơ hội thu hút đầu tư, xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Có như vậy, mới có thể giúp cho các địa phương có cơ hội thu hút các nhà đầu tư để đầu tư các dự án, các cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, giải quyết được sự ùn ứ chất thải rắn sinh hoạt trong thực tế hiện nay. Đồng thời, đáp ứng với nguyện vọng và sự mong mỏi của nhân dân.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng chỉ ra “đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác bảo vệ môi trường còn rất mỏng ở cấp Trung ương, 1 số lĩnh vực còn thiếu đội ngũ công chức, chuyên viên có trình độ cao, chuyên môn sâu; ở cấp địa phương, năng lực quản lý bảo vệ môi trường chưa theo kịp yêu cầu quản lý theo hướng hiện đại, đội ngũ công chức, viên chức làm công tác bảo vệ môi trường vẫn còn thiếu về số lượng, yếu về chất lượng, chưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong công tác bảo vệ môi trường.

Đại biểu Trần Văn Tiến cho rằng, muốn làm tốt công tác bảo vệ môi trường thì cần thiết phải có 1 đôi ngũ công chức, viên chức phù hợp với vị trí, việc làm. Do vậy, đề nghị Chính phủ và các bộ ngành có liên quan, nghiên cứu về vị trí, việc làm đối với công tác bảo vệ môi trường theo Luật Bảo vệ môi trường để có giải pháp điều chỉnh, bổ sung nguồn nhân lực cho các bộ, ngành và địa phương bảo đảm đủ vị trí,việc làm phù hợp với từng nhiệm vụ thực hiện công tác bảo vệ môi trường.

Mặt khác, báo cáo cũng nêu, tỷ lệ chất thải rắn sinh hoạt được xử lý chủ yếu là chôn lấp, khoảng 62,7%, phần còn lại được đốt hoặc đốt kết hợp xử lý thành phần hữu cơ. Việc chất thải rắn sinh hoạt được chôn lấp hoặc đốt bằng các lò đốt không đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Việc thu gom và xử lý nước thải sinh hoạt đạt cũng đạt tỷ lệ thấp, khoảng 18%. Nhiều địa phương vẫn chưa có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt tách riêng khỏi hệ thống thu thoát nước mưa như quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Do vậy, đại biểu đề nghị các địa phương đề xuất ngay phương án xử lý các bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt đã chôn lấp nhưng không đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường. Đồng thời, nghiên cứu tách hệ thống thu gom nước thải ra khỏi hệ thống thu thoát nước mưa để đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường.

Bùi Hiển - Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Phú Thọ