Xử lý triệt để chất thải rắn nhằm giảm ô nhiễm môi trường

Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa ngày càng phát triển kéo theo lượng chất thải rắn ngày càng tăng. Loại chất thải này đang gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường và sức khỏe cộng đồng. Tuy nhiên, việc xử lý mới chỉ dừng lại ở công nghệ đốt, hóa rắn, tái chế một phần và chôn lấp an toàn khiến lượng rác thải này chưa được xử lý triệt để

Ảnh minh họa. Nguồn: vea.gov.vn

Ô nhiễm môi trường do chất thải rắn - vấn đề cấp bách

Theo thống kê của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), hiện nay, tổng lượng chất thải rắn (CTR) sinh hoạt tại Việt Nam ước tính khoảng 12,8 triệu tấn/năm, trong đó khu vực đô thị là 6,9 triệu tấn/năm (chiếm 54%) lượng CTR, còn lại tập trung tại các huyện lỵ, thị xã, thị trấn.

Dự báo tổng lượng chất thải rắn sinh hoạt đô thị đến năm 2020 sẽ là khoảng 22 triệu tấn/1 năm. Lượng CTR đô thị phát sinh chủ yếu tập trung ở 2 đô thị lớn là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Cả nước hiện có khoảng 458 bãi chôn lấp đang vận hành với quy mô trên 1.800 ha, nhưng trong đó chỉ có 121 bãi chôn lấp hợp vệ sinh (với diện tích 977 ha). Còn lại phần lớn là bãi rác tạm, lộ thiên, không có hệ thống thu gom, xử lý nước rác đang là nguồn gây ô nhiễm môi trường và chiếm diện tích lớn.

Trong khi đó, cả nước hiện có khoảng 26 nhà máy xử lý chất thải rắn tập trung tại các đô thị, trong đó có 3 nhà máy sử dụng công nghệ đốt, còn lại phần lớn sử dụng công nghệ sản xuất phân vi sinh kết hợp chôn lấp. Tổng công suất xử lý đạt khoảng 5.000 tấn/ngày… Do vậy, công tác xử lý CTR tại các đô thị còn gặp nhiều khó khăn.

Hiện biện pháp xử lý chất thải rắn đô thị chủ yếu sử dụng 3 công nghệ chính (chôn lấp, sản xuất phân vi sinh và đốt).

Trong khoảng 10 năm trở lại đây, khi Nhà nước chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa lĩnh vực môi trường đã có nhiều doanh nghiệp tư nhân tham gia thu gom, vận chuyển chất thải rắn tại các đô thị.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Bùi Cách Tuyến, môi trường bị ô nhiễm càng lâu thì việc khắc phục, xử lý càng khó khăn, tốn kém và hệ quả ảnh hưởng càng lớn. Do đó, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do chất thải rắn đang là một vấn đề cấp bách cần sự chung tay của toàn xã hội.

Lựa chọn công nghệ xử lý phù hợp

Theo dự báo của các chuyên gia môi trường, ước tính đến năm 2015, tổng lượng chất thải phát sinh có khả năng sẽ lên đến 35 triệu tấn. Với số lượng CTR tăng vọt như vậy sẽ tác động tiêu cực đến môi trường, sức khỏe của con người và kéo theo nhiều hệ lụy khác… Vì vậy, các nhà quản lý, các bộ ngành liên quan cần phải có các giải pháp kỹ thuật thay thế khi cần thiết để xử lý chất thải rắn nguy hại lẫn không nguy hại. Trong đó ưu tiên đối với công nghệ tái chế, công nghệ xử lý và cần lựa chọn công nghệ phù hợp cho từng vùng miền ở Việt Nam.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xử lý triệt để CTR, nhằm tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường. Đặc biệt, doanh nghiệp sản xuất công nghiệp cần đầu tư đổi mới công nghệ; hạn chế sử dụng các hóa chất độc hại trong từng giai đoạn sản xuất; tăng cường giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải bằng cách giảm thiểu tối đa nguyên liệu đầu vào; tăng cường áp dụng sản xuất sạch hơn; cần tiến tới quy hoạch khu quản lý và xử lý CTR trên phạm vi cả nước. Đồng thời áp dụng các công nghệ xử lý tiên tiến, an toàn, phù hợp.

Để xử lý triệt để CTR, bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng, ngày 10/4/2014, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã có văn bản yêu cầu các Bộ, ngành địa phương tập trung thực hiện một số nhiệm vụ để triển khai công tác xử lý chất thải rắn có hiệu quả và đẩy nhanh tiến độ thực hiện Chương trình xử lý chất thải rắn giai đoạn 2011-2020.

Phó Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện tiêu chí đánh giá các công nghệ xử lý chất thải rắn và xác định một số công nghệ phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Đối với các dự án áp dụng công nghệ mới phải tuân thủ các quy trình đánh giá, thẩm định công nghệ theo quy định./.

Theo ĐCSVN