Chú trọng phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản

Việc cải tạo, phục hồi môi trường sau khai thác khoáng sản là hoạt động đưa môi trường, hệ sinh thái như đất, nước, cảnh quan thiên nhiên... tại khu vực khai thác khoáng sản về trạng thái môi trường ban đầu, đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn về an toàn môi trường, phục vụ các mục đích có lợi cho con người. Vì vậy, cải tạo, phục hồi môi trường là trách nhiệm, nghĩa vụ bắt buộc đối với mỗi doanh nghiệp sau khi hết hạn khai thác mỏ khoáng sản.

Cơ sở khai thác đá làm vật liệu xây dựng thông thường của Công ty cổ phần Thanh Nhàn (xã Thạch Khoán, huyện Thanh Sơn) chấp hành các quy định của pháp luật về môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản.

Phú Thọ có trữ lượng khoáng sản không nhiều, giá trị kinh tế theo từng loại không cao, chủ yếu là vật liệu xây dựng và một số loại khoáng sản khác như: Sắt, cao lanh, mica với quy mô nhỏ, phân tán. Hiện, toàn tỉnh trên 100 giấy phép mỏ thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh còn hiệu lực. Ngoài ra, còn có 14 mỏ thuộc thẩm quyền cấp phép của Bộ TN&MT.

Với quan điểm mục tiêu phát triển bền vững, không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế đơn thuần; nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, bảo vệ môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản đã góp phần quan trọng, trở thành động lực để phát triển kinh tế - xã hội, đưa Phú Thọ trở thành một trong những địa phương đứng trong tốp đầu của khu vực Trung du và miền núi phía Bắc. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu về kinh tế - xã hội đã đạt được, tỉnh cũng đã, đang chịu áp lực đến môi trường, xã hội bởi tác động của hoạt động khai thác khoáng sản. Vì vậy, công tác bảo vệ, phục hồi môi trường tiếp tục được tỉnh quan tâm chỉ đạo để phát triển bền vững.

Đồng chí Nguyễn Khắc Định- Trưởng phòng Khoáng sản và Tài nguyên nước, Sở TN&MT cho biết: Bên cạnh tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chấp hành các quy định pháp luật về BVMT trong khai thác khoáng sản, trong công tác quản lý, ngay từ khâu thẩm định, phê duyệt dự án, Sở đã chú trọng thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, phương án ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường, hạ tầng về bảo vệ môi trường và các giải pháp giảm thiểu tác động ô nhiễm môi trường.

Cùng với đó, công tác quản lý được quan tâm bằng nhiều giải pháp đồng bộ, như: Tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện các quy định Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.

Đặc biệt, yêu cầu các tổ chức, cá nhân (chủ mỏ) thực hiện nghĩa vụ đóng cửa mỏ, hoàn nguyên môi trường đối với các khu vực, dự án đã hết hạn giấy phép khai thác. Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 34 giấy phép phải thực hiện đóng cửa mỏ trong đó 14 giấy phép đã thực hiện đóng cửa mỏ và phục hồi môi trường, trả lại đất cho địa phương; 116 dự án ký quỹ phục hồi môi trường, trong đó, 102 dự án đã nộp đủ đến năm 2023 với kinh phí trên 57 tỷ đồng. Toàn tỉnh cũng đã có 126 dự án được phê duyệt phương án, đề án cải tạo, phục hồi môi trường.

Quá trình quản lý thực tế trên địa bàn cho thấy còn có một số khó khăn, thách thức gặp phải trong công tác phục hồi, bảo vệ môi trường sau khai thác tài nguyên khoáng sản. Đồng chí Đào Ngọc Kỳ - Trưởng Phòng TN&MT huyện Thanh Thủy cho biết: Nguyên nhân gây ra những khó khăn của công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản là cán bộ làm công tác quản lý môi trường, đặc biệt là cán bộ cấp xã, phường, thị trấn còn mỏng, cơ bản không được đào tạo chuyên môn về khoáng sản, môi trường chủ yếu là kiêm nhiệm, vì vậy, việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đôi lúc còn lúng túng, chưa kịp thời. Một số doanh nghiệp trong quá trình hoạt động thường quan tâm hơn đến vấn đề lợi nhuận nên đầu tư cho công tác bảo vệ môi trường chưa được chú trọng...

Để công tác bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản đạt được hiệu quả cao nhất, thời gian tới, ngành TN&MT tỉnh tiếp tục thắt chặt công tác thẩm định, yêu cầu bảo vệ môi trường trong các quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển. Yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện lập hồ sơ xin cấp Giấy phép môi trường, quan tâm đến bảo vệ môi trường trong, sau khai thác khoáng sản. Tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành Trung ương và địa phương tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường. Đặc biệt, xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường; kiên quyết đình chỉ hoạt động theo quy định của pháp luật các trường hợp vi phạm nghiêm trọng; nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý môi trường các cấp...

Lệ Oanh