Đề phòng viêm màng não do liên cầu lợn

Mới đây, Khoa Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận và điều trị cho một trường hợp người bệnh bị viêm màng não do liên cầu lợn từ thói quen ăn lòng lợn.

Bác sĩ tiến hành chọc dịnh não tủy cho người bệnh làm xét nghiệm

Người bệnh V.H.K sinh năm 1966 ở Đoan Hùng nhập viện trong tình trạng sốt cao, đau đầu, buồn nôn và nôn. Người bệnh có nổi ban xuất huyết lấm tấm dưới da, tiếp xúc chậm, giảm thính lực (trước đó người bệnh có thính lực bình thường). Được biết, khoảng 10 ngày trước khi bị sốt, người bệnh có ăn lòng lợn.

Nhận thấy người bệnh có dấu hiệu viêm màng não, bác sĩ của Khoa Bệnh nhiệt đới đã chỉ định chọc dịch não tủy cho người bệnh làm xét nghiệm cấy máu và cấy dịch não tủy. Kết quả cho thấy người bệnh dương tính với liên cầu lợn (Steptococcus Suis) và được điều trị theo kháng sinh đồ. Sau 21 ngày điều trị, người bệnh đã khỏi, sức khỏe ổn định và được ra viện.

Liên cầu lợn là tác nhân gây bệnh ở lợn và một số gia súc khác (trâu, bò, dê, ngựa) mang mầm bệnh, đôi khi gây bệnh trên người. Bệnh ở lợn biểu hiện qua viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, viêm nội tâm mạc, viêm khớp. Bệnh ở lợn thường xuất hiện tản phát nhưng cũng có khi bùng phát thành dịch.Ở người, khi tiếp xúc trực tiếp với lợn ốm, lợn chết hoặc ăn tiết canh, lòng lợn, thịt lợn nấu chưa chín thì vi khuẩn gây 2 bệnh chính là viêm màng não và nhiễm khuẩn huyết có thể gây sốc nhiễm khuẩn. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì người bệnh có thể tử vong.Liên cầu khuẩn có thể bị tiêu diệt bởi các chất sát khuẩn thông thường như xà phòng, cloramin, nước javen, nước vôi, nhiệt độ trên 60 độ C, ánh sáng mặt trời...

Với trường hợp người bệnh K, các bác sĩ đã nghĩ đến tình huống người bệnh ăn phải thịt lợn, lòng lợn... có chứa liên cầu khuẩn nhưng chế biến chưa đảm bảo yêu cầu (chưa được nấu chín hoặc dùng chung dụng cụ thái đồ sống và chín...).Bác sĩ khuyến cáo người dân nên chọn thực phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; không ăn tiết canh, các loại thịt tái, sống. Khi chế biến cần đảm bảo nấu chín, sử dụng riêng các dụng cụ chế biến thực phẩm sống - chín như dao, thớt, kéo, bát, đĩa... Khi bảo quản thực phẩm cũng cần chú ý để riêng thực phẩm sống và chín để tránh nhiễm khuẩn chéo.Sau khi giết mổ lợn hoặc chế biến thịt lợn sống phải vệ sinh tay sạch bằng dung dịch sát khuẩn. Không tiếp xúc với lợn ốm, lợn bệnh để tránh những ảnh hưởng tới sức khỏe.

Biểu hiện lâm sàng bệnh liên cầu lợn trên người gồm 3 giai đoạn• Thời gian ủ bệnh: Từ 1-10 ngày. Giai đoạn này người bệnh không có biểu hiện gì rõ rệt.• Thời kỳ khởi phát: Cấp tính. Người bệnh có những biểu hiện:- Sốt cao, rét run- Đau đầu, buồn nôn và nôn- Đau bụng, tiêu chảy- Có thể lơ mơ, hôn mê- Trường hợp nhiễm khuẩn huyết có xuất huyết dưới da• Thời kỳ toàn phát: Biểu hiện 2 thể lâm sàng chính- Viêm màng não mủ: Sốt, đau đầu, nôn, cứng gáy, chậm chạp, lú lẫn, hôn mê, dịch não tủy đục.- Nhiễm khuẩn huyết có sốc nhiễm khuẩn: Mạch nhanh nhỏ, huyết áp tụt, vã mồ hôi, chân tay lạnh, nổi vân tím trên da. Thiểu niệu hoặc vô niệu.- Các biểu hiện khác có thể gặp: Xuất huyết dưới da, niêm mạc, nội tạng; Vàng da gan to; Suy hô hấp; Suy thận cấp...Khi nghi ngờ người bệnh bị nhiễm liên cầu lợn cần đưa ngay đến cơ sở y tế để được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.

Thu Vân (Bệnh viện Đa khoa tỉnh)