Nâng cao Bình đẳng giới trong các trường THPT

Bình đẳng giới (BĐG) là một trong những quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam được quy định cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật và trong các Công ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia ký kết. Năm 2006, Quốc hội thông qua Luật BĐG, đưa BĐG vào tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và gia đình.

Học sinh tham gia câu lạc bộ: “Thủ lĩnh của sự thay đổi và truyền thông kỹ năng phòng vệ bản thân”.

BĐG là chủ đề được quan tâm trên toàn cầu, với nhiều nghiên cứu đã được thực hiện nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến quyền lợi, vai trò và cơ hội của phụ nữ và nam giới trong các lĩnh vực khác nhau. BĐG là một trong những mục tiêu quan trọng trong các chiến lược phát triển quốc gia, được thể hiện qua Luật BĐG (2006), Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 và các văn bản hướng dẫn liên quan. Giáo dục THPT được coi là môi trường quan trọng để xây dựng nhận thức và thái độ đúng đắn về bình đẳng giới. Trường THPT không chỉ là nơi truyền đạt tri thức mà còn là môi trường giúp học sinh hình thành thái độ và hành vi bình đẳng giới, chuẩn bị cho họ hành trang bước vào đời với tinh thần trách nhiệm và tôn trọng lẫn nhau.

Trong quá trình phát triển xã hội bền vững theo nguyên tắc bình đẳng giới, vấn đề BĐG trong giáo dục nói chung và BĐG của học sinh THPT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng và cần thiết. Vì học sinh THPT nằm trong khoảng tuổi từ 15-17 tuổi, giai đoạn đầu của lứa tuổi định hình nhân cách của thanh niên. Đây là giai đoạn mà các em vừa bộc lộ vừa phát triển những đặc điểm, phẩm chất của người công dân, chủ nhân tương lai của đất nước. Ở lứa tuổi này, nếu học sinh THPT được giáo dục đúng đắn, khoa học về BĐG và được rèn luyện các kỹ năng thực hiện BĐG thì các em sẽ dễ dàng phát huy những kiến thức và kỹ năng BĐG trong cuộc sống tương lai. Ngành GD&ĐT chỉ đạo cơ sở giáo dục thực hiện đa dạng hóa các hoạt động truyền thông, tạo sự sinh động sáng tạo, thu hút người tham gia, đặc biệt là các đối tượng nữ ở các lứa tuổi, tuyên truyền trên đài truyền thanh; tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao; thành lập các mô hình sinh hoạt tập thể, mở các câu lạc bộ; nhân rộng các điển hình tiêu biểu để thu hút sự tham gia của mọi tầng lớp trong xã hội thực hiện bình đẳng giới.

5 năm qua, Sở GD&ĐT chỉ đạo và động viên kịp thời các mô hình ở cơ sở thực hiện tốt công tác bình đẳng giới chủ động tổ chức giao lưu, chia sẻ, học hỏi kinh nghiệm giữa các đơn vị giáo dục. Lồng ghép giới trong giáo dục, đào tạo học sinh trong các môn học, giáo viên chủ nhiệm lồng ghép trong các hoạt động giáo dục hàng ngày như: Giao tiếp với đồng nghiệp và học sinh, giảng dạy chuyên môn, thực hiện các biện pháp quản lý, giáo dục học sinh; tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, văn hóa văn nghệ, thể dục, thể thao,... Các trung tâm học tập cộng đồng đã triển khai được các lớp: Chăm sóc sức khỏe, Giáo dục pháp luật, Giáo dục về an toàn giao thông, giới tính... Chỉ đạo 100% các đơn vị, cơ sở trên địa bàn tỉnh triển khai Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng, chống bạo lực trên cơ sở giới. Tổ chức Hội nghị tập huấn công tác bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ trên địa bàn tỉnh với chuyên đề “Phòng chống bạo lực gia đình, phòng chống xâm hại trẻ em” với hơn 500 đại biểu là nữ cán bộ quản lý, Chủ tịch Công đoàn, Trưởng Ban nữ công của công đoàn cơ sở.

Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước thực hiện nhiều bước đột phá về nhận thức và hành động, từ khía cạnh luật pháp, chính sách đến thực tiễn và đạt được nhiều thành tựu quan trọng về bình đẳng giới. Ở Việt Nam BĐG là yêu cầu cấp bách của công cuộc đổi mới, là mục tiêu của chiến lược phát triển con người và chiến lược hội nhập, phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đang gặp một số rào cản trong thực hiện mục tiêu BĐG theo hướng nhanh và bền vững; trong đó phải kể đến vấn đề BĐG trong học sinh trung học phổ thông (THPT). Những tàn dư của tập tục lạc hậu, khuôn mẫu bất bình đẳng giới đã ăn sâu vào tiềm thức của một bộ phận không nhỏ người dân, sự thiếu nhận thức về giới của một bộ phận giáo viên, nhà quản lý giáo dục, các gia đình và khuôn mẫu định kiến giới trong sách giáo khoa đang là những yếu tố bất lợi trong quá trình thay đổi cũng như nâng cao nhận thức, thái độ và hành vi về BĐG cho các em hiện nay.

Xã hội hoá vai trò giới nhằm hướng đến mục tiêu BĐG cho học sinh là trách nhiệm của gia đình, nhà trường và xã hội; đồng thời học tập và vận dụng các kiến thức về BĐG vào trong cuộc sống cũng là quyền và nghĩa vụ của các em. Tuy nhiên, các thiết chế này đã thực hiện việc chuyển tải các giá trị về BĐG vào cuộc sống và nhận thức, thái độ, hành vi của học sinh về BĐG đạt hiệu quả thế nào thì vẫn là khoảng trống còn bỏ ngỏ.

Để nâng cao chất lượng công tác BĐG trong các trường THPT trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, ngành giáo dục và đào tạo sẽ tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề, hoạt động ngoại khóa về bình đẳng giới. Đồng thời chú trọng lồng ghép nội dung bình đẳng giới vào chương trình giảng dạy; đổi mới phương pháp giáo dục, tạo môi trường học tập thân thiện, không phân biệt giới tính, xây dựng các câu lạc bộ BĐG trong nhà trường. Tăng cường sự tham gia của phụ huynh và cộng đồng; kêu gọi sự ủng hộ từ phụ huynh và xã hội trong việc thúc đẩy bình đẳng giới. Hợp tác với các tổ chức xã hội để thực hiện các dự án nâng cao nhận thức, cải thiện cơ chế chính sách nội bộ. Xây dựng quy chế đảm bảo công bằng giới trong các hoạt động, phong trào thi đua.

Nguyễn Thị Thu Huyền