Nơi ký ức lịch sử và di sản văn hoá hội tụ

Trong tiết Thu tháng 9, chúng tôi có dịp đến thăm Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2, nằm trên đường Lý Bôn, phường Vĩnh Phúc. Nơi đây được ví như “kho báu” lưu giữ hàng vạn hiện vật quý, phản ánh chặng đường lịch sử, văn hoá của vùng đất Vĩnh Phúc (cũ) và Phú Thọ hôm nay. Với hệ thống trưng bày khoa học, kết hợp hài hoà giữa truyền thống và hiện đại, bảo tàng không chỉ đưa người xem ngược dòng thời gian để cảm nhận hào khí dựng nước, giữ nước của cha ông, mà còn trở thành điểm hẹn văn hoá, giáo dục truyền thống cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Không gian trưng bày ngoài trời của Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2.

Ngay từ cổng bảo tàng, không gian mở rộng rãi của khuôn viên ngoài trời đã thu hút ánh mắt người tới thăm bằng những hiện vật quân sự lớn, mang đậm dấu ấn thời chiến tranh và niềm tự hào dân tộc. Với không gian ngoài trời, các máy bay và xe tăng không chỉ là các hiện vật được trưng bày, mà còn là nơi ký ức dựng nên không gian giáo dục lịch sử đầy sống động để người trẻ dừng chân, lắng nghe, và suy ngẫm.

Viên chức Phòng Trưng bày – Truyền thông giới thiệu về gian trưng bày chuyên đề “Ký ức không phai”.

Ngay tại tầng 1 của bảo tàng là gian trưng bày chuyên đề “Ký ức không phai” – một trưng bày đặc biệt kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2/9 và 50 năm kết thúc mô hình Trường Học sinh miền Nam trên miền Bắc.

Với hơn 300 hiện vật, tư liệu, hình ảnh quý giá được sắp đặt khoa học, kết hợp ánh sáng, âm thanh và nghệ thuật trưng bày, tái hiện sinh động những năm tháng hào hùng nhưng chan chứa tình người. Các phần trưng bày dẫn dắt người xem đi qua nhiều cung bậc: sự khắc nghiệt của chiến tranh, hành trình gieo “những hạt giống đỏ”, ký ức học trò xa quê, sự trưởng thành của lớp thanh niên miền Nam và nghĩa nặng ân tình với nhân dân miền Bắc

Thuyết minh viên Phạm Xuân Hải - Viên chức Phòng Trưng bày – Truyền thông người gắn bó với Bảo tàng nhiều năm dẫn chúng tôi thăm quan qua từng gian phòng. Giọng anh trầm ấm: “Những hiện vật ở đây không chỉ kể lại câu chuyện một thời, mà còn là lời nhắc nhở chúng ta về tinh thần đoàn kết Bắc – Nam, về sức mạnh của tình dân tộc, nghĩa đồng bào”...

Em Nguyễn Minh Anh, học sinh lớp 11 phường Vĩnh Yên, chia sẻ với ánh mắt tự hào: “Chúng em chỉ biết đến Trường Học sinh miền Nam qua sách vở, nay được tận mắt thấy bút tích, quần áo, thư từ của thế hệ cha anh, em cảm thấy xúc động. Em càng trân trọng hòa bình hôm nay và tự nhủ phải học tập tốt để xứng đáng với truyền thống”.

Những lời bộc bạch giản dị ấy là minh chứng sống động cho sức lan tỏa của một không gian trưng bày, nơi ký ức lịch sử được đánh thức, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.

Đông đảo học sinh, du khách thăm quan tại Bảo tàng.

Từ khi đi vào hoạt động, năm 2000, Bảo tàng đã phối hợp với các Bảo tàng Trung ương và các tỉnh bạn, các Câu lạc bộ và các tổ chức chính trị xã hội tổ chức hàng nghìn cuộc trưng bày triển lãm chuyên đề và triển lãm huớng về cơ sở ở trong và ngoài tỉnh. Và Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2 hôm nay là kết quả của quá trình sắp xếp, sáp nhập, vừa tinh gọn bộ máy, vừa phát huy hiệu quả hoạt động. Nằm trên khuôn viên từng được Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm ngày 2/3/1963, bảo tàng hiện lưu giữ trên 16.000 hiện vật đa dạng, phong phú. Đặc biệt, nơi đây còn sở hữu bảo vật quốc gia Tháp Gốm men Chùa Trò – minh chứng cho sự rực rỡ của văn hóa Vĩnh Phúc (cũ). Các không gian trưng bày được thiết kế hiện đại, logic, ứng dụng công nghệ nghe nhìn giúp khách tham quan có trải nghiệm trực quan. Hệ thống phòng trưng bày thường xuyên được đổi mới, bổ sung hiện vật, tránh sự đơn điệu, tạo nên sức hút với đông đảo du khách.

Nhiều hiện vật quý được trưng bày tại Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2.

Hiện nay, Bảo tàng tiếp tục uy trì trưng bày theo các chủ đề: Phú Thọ - cảnh quan thiên nhiên, quê hương người Việt cổ; Đời sống văn hoá nhân dân các dân tộc; Truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của nhân dân từ đầu công nguyên đến năm 1930; Phong trào cách mạng của nhân dân thời kỳ 1930 – 1945; trong kháng chiến chống Pháp (1946 – 1954); công cuộc xây dựng CNXH và thống nhất đất nước (1954 – 1975); trong thời kỳ thực hiện 2 nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN và thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá.

Điểm đặc biệt ở Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2 không chỉ nằm ở hiện vật phong phú, mà còn ở thông điệp hướng tới cộng đồng, nhất là thế hệ trẻ. Mỗi chuyến tham quan là một bài học lịch sử sống động, giúp học sinh hiểu rõ hơn về truyền thống đấu tranh dựng nước, giữ nước và những giá trị nhân văn sâu sắc của dân tộc. Mỗi hiện vật là một câu chuyện. Khi học sinh lắng nghe và cảm nhận, các em đang tiếp nối mạch nguồn truyền thống, biến ký ức thành động lực để xây dựng đất nước hôm nay.

Theo thống kê, từ đầu năm đến nay, Bảo tàng đã tổ chức nhiều trưng bày chuyên đề tiêu biểu, trong đó có “Dấu ấn khảo cổ học Đồng Đậu”, “Hồ Chí Minh – Chân dung một con người”... Bảo tàng cũng tham gia triển lãm tại nhiều tỉnh, thành, góp phần quảng bá hình ảnh văn hóa Phú Thọ đến bạn bè cả nước.

Từ chuyên đề “Ký ức không phai” cùng nhiều hoạt động sắp tới như trưng bày “Nghề và làng nghề thủ công truyền thống Phú Thọ”, các ngày hội học tập suốt đời... cho thấy Bảo tàng không ngừng đổi mới nội dung, hình thức để phục vụ công chúng, biến nơi đây thành “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống. Trong thời gian tới, Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2 tiếp tục đặt trọng tâm vào việc nâng cao chất lượng trưng bày, tổ chức các chuyên đề giàu tính giáo dục và gắn kết với cộng đồng. Cùng với đó, công tác bảo quản, tu bổ hiện vật, hoàn thiện hạ tầng phòng trưng bày, đảm bảo an toàn cũng được chú trọng. Việc mở rộng kết nối với các công ty lữ hành, xây dựng sản phẩm du lịch gắn với di sản sẽ tạo thêm sức bật để bảo tàng trở thành điểm đến hấp dẫn của vùng Đất Tổ. Với hướng đi này, Bảo tàng Hùng Vương cơ sở 2 không chỉ là nơi lưu giữ ký ức, mà còn là không gian sáng tạo, lan tỏa văn hóa, góp phần cùng tỉnh Phú Thọ xây dựng môi trường văn minh, giàu bản sắc, đáng sống trong giai đoạn mới.

Hương Lan