Sau một năm thực hiện cam kết chấp hành các quy định trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản

PTO- Trong những năm qua, công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản trên địa bàn tỉnh được triển khai theo kế hoạch. Hàng năm, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đều tham mưu với UBND tỉnh thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành để tiến hành kiểm tra, đánh giá về công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên khoáng sản; hoạt động khai thác, chế biến và kinh doanh khoáng sản, phục vụ cho việc hoạch định xây dựng những chủ trương lớn của tỉnh trong tình hình mới.

Ông Hoàng Như Lô - Trưởng phòng Quản lý khoáng sản Sở TN&MT cho biết: Tính đến nay, ngành đã kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về khoáng sản và bảo vệ môi trường tại 487 cơ sở hoạt động khoáng sản; thanh tra 16 cơ sở; xử phạt hành chính 205 cơ sở…

Khai thác cát sỏi trên sông Lô.

Kết quả sau 1 năm thực hiện việc ký kết giữa các doanh nghiệp với UBND tỉnh thông qua Giám đốc Sở TN&MT về 5 nội dung cam kết chấp hành các quy định của pháp luật trong hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản cho thấy: Việc chấp hành các nội dung cam kết, các quy định pháp luật về thực hiện khai thác theo thiết kế, bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn lao động, các quy định về vật liệu nổ công nghiệp, đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội của các doanh nghiệp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Đối với việc chấp hành quy định Luật khoáng sản, nội dung quy định của giấy phép khai thác mỏ; số mỏ thực hiện đã tăng cao hơn nhiều so với trước khi ký cam kết. Cụ thể, về tiến độ đầu tư, thực hiện dự án đi vào khai thác đạt 73,9% (102/138 mỏ). Trong số 17 mỏ sắt và đá xây dựng được kiểm tra thực địa trực tiếp 5/17 mỏ thực hiện tiến độ đầu tư dự án đã được phê duyệt còn chậm, thậm chí có mỏ còn chưa thực hiện theo tiến độ đầu tư của dự án đã được phê duyệt, đó là các mỏ: Mỏ sắt xóm Lóng (Thạch Kiệt - Tân Sơn) của Công ty CP Lưu Thịnh Châu; mỏ đá Thạch Anh (Xuân Lộc - Thanh Thủy) của Công ty CP xây dựng XNK Tuệ Lâm; mỏ đá Gò Hèo (xã Xương Thịnh và Sơn Tình - Cẩm Khê) - Công ty CP Đầu tư xây dựng Hương Trà; mỏ đá khu 1 (Yên Lương - Thanh Sơn) - Công ty CP xây lắp và cơ khí Phương Nam; mỏ sắt xóm Mịn (Mỹ Thuận và Tân Phú - Tân Sơn) – Công ty TNHH 26-3. Về việc chấp hành các quy định trong quá trình khai thác, 12 mỏ đã khai thác đúng ranh giới được cấp; 2/12 mỏ chưa hoàn thiện hệ thống khai thác theo quy định, trong đó 1 mỏ đang tạm dừng khai thác là mỏ đá Yên Lương (xã Yên Lương - Thanh Sơn) của Công ty CP khai thác, chế biến đá Cự Đồng; 1 mỏ đang lập thiết kế khai thác là mỏ đá Hang Đùng (Ngọc Lập - Yên Lập) của Công ty TNHH Thu Hải. Đối với việc chấp hành các quy định của Luật Bảo vệ môi trường, các cam kết về bảo vệ môi trường, tỷ lệ số mỏ chấp hành cao hơn trước khi ký cam kết và đã có 100% các mỏ thực hiện ký quỹ phục hồi môi trường.

Việc chấp hành quy định về an toàn lao động, vệ sinh công nghiệp, bảo quản, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp đã được nâng cao. Hơn 93% công nhân các mỏ đã được tập huấn về an toàn lao động, vệ sinh công nghiệp đạt, trong khi cùng kỳ năm trước chỉ đạt 78%. Các mỏ đã trang bị đầy đủ các phương tiện bảo hộ lao động cho công nhân; thường xuyên có báo cáo định kỳ về an toàn lao động; đảm bảo, bảo quản, sử dụng vật liệu nổ công nghiệp an toàn.

Một nội dung mới trong 5 cam kết là việc chấp hành quy định về an toàn giao thông, cấp tải cho phương tiện vận chuyển khoáng sản. Nhiều mỏ đã đăng ký chấp hành và đóng góp xây dựng, cải tạo, bảo dưỡng giao thông các huyện, các xã nơi có mỏ với tổng kinh phí là hơn 5.175 triệu đồng. Bên cạnh đó, các mỏ cũng đã chấp hành đầy đủ các quy định của địa phương, đóng góp các quỹ an sinh xã hội và từ thiện nhân đạo với tổng số tiền 7.135 triệu đồng; giải quyết việc làm cho 3.561 lao động của các địa phương. Các mỏ đã đóng góp cho ngân sách tỉnh gần 70 tỷ đồng các loại thuế, phí theo quy định của Luật ngân sách.

Tuy nhiên, việc thực hiện ký cam kết với các doanh nghiệp trong năm qua vẫn còn tồn tại như: Một số dự án đã được cấp phép nhiều năm nhưng tiến độ triển khai quá chậm, thậm chí có dự án chưa triển khai theo Quyết định đã được phê duyệt và cam kết đã ký. Ngoài ra, còn có một số doanh nghiệp chưa chấp hành các quy định pháp luật cũng như các nội dung đã cam kết đối với hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản như: Hoàn thiện các thủ tục đất đai, thực hiện cam kết bảo vệ môi trường sau khi được cấp phép theo đánh giá tác động môi trường và cam kết bảo vệ môi trường đã được phê duyệt hoặc xác nhận. Cơ sở hạ tầng một số tuyến huyện, xã bị xuống cấp, nhất là các tuyến tỉnh lộ, tuyến đường liên thôn, liên xã khu vực mỏ đá, mỏ sắt đang khai thác, chế biến vận chuyển tiêu thụ. Nguy cơ tiềm ẩn ô nhiễm môi trường, sạt lở đất, bãi thải, mất an toàn lao động, mất an toàn giao thông ở một số doanh nghiệp vẫn còn cao. Nguyên nhân chủ yếu của những tồn tại này là do chủ trương thắt chặt tiền tệ của Chính phủ đã làm cho các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn để tái đầu tư cho hoạt động sản xuất - kinh doanh, dẫn đến hiệu quả thấp. Thủ tục thu hồi giao đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, ký hợp đồng thuê đất hiện nay còn có những bất cập do phạm vi điều chỉnh của các Luật liên quan; thủ tục thẩm định đơn giá đất còn lòng vòng, phức tạp, đặc biệt đối với việc thuê đất, mặt nước không cố định trong khai thác cát sỏi lòng sông. Đặc thù mỏ khoáng sản trên địa bàn tỉnh phân bố không tập trung, trữ lượng nhỏ, chất lượng thấp, do đó doanh nghiệp đầu tư gặp nhiều khó khăn, thậm chí còn rủi ro. Mức xử phạt hành chính trong lĩnh vực khoáng sản vẫn còn thấp, chưa đủ tính răn đe. Đặc biệt, nhận thức của một số doanh nghiệp về các quy định của pháp luật và nội dung cam kết chưa đầy đủ. Nhiều đơn vị cho rằng đã có công trình khắc phục ô nhiễm môi trường thì được phép hoạt động mà không phải báo cáo cơ quan thẩm quyền nghiệm thu xác nhận; hoặc xuất, bán sản phẩm tại mỏ cho các đơn vị thu mua thông qua hợp đồng kinh tế thì không cần đăng ký tuyến đường vận tải tiêu thụ, tải trọng lưu hành trên đường tiêu thụ… Ý thức tự giác chấp hành của một số doanh nghiệp chưa cao, thậm chí có doanh nghiệp còn chạy theo lợi nhuận trước mắt, không muốn đầu tư bền vững, lâu dài. Công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, xử lý của các cơ quan quản lý Nhà nước chưa đầy đủ, kịp thời, thiếu kiên quyết nên chưa đủ sức ngăn chặn các hành vi vi phạm…

Để việc chấp hành pháp luật trong hoạt động quản lý, khai thác khoáng sản đi vào nền nếp; đảm bảo kỷ cương, trật tự an toàn xã hội, cần nâng cao hiệu lực và hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về tài nguyên, khoáng sản; đặc biệt cần thực hiện nghiêm túc việc cấp phép khai thác để đảm bảo đúng quy trình, điều kiện; tăng cường công tác kiểm tra để phát hiện và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm.

Hương Giang