Báo động đỏ từ bãi rác Mường Động

Bãi rác xóm Cắm Cỏ, xã Mường Động (tỉnh Hòa Bình cũ) đang trở thành một điểm nóng về ô nhiễm môi trường, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và đời sống của người dân. Được xây dựng từ nhiều năm trước, đến nay bãi rác đã quá tải nghiêm trọng, biến thành một ngọn núi rác khổng lồ, phát tán mùi hôi thối, mầm bệnh và gây ô nhiễm nặng nề nguồn nước. Thực trạng này đòi hỏi một sự vào cuộc quyết liệt của các cấp chính quyền với những giải pháp đồng bộ, cả trước mắt và lâu dài.

Bãi rác Cắm Cỏ, xã Mường Động cao gần bằng những khu vực đồi xung quanh.

Được xây dựng từ trước năm 2015, bãi rác tại xóm Cắm Cỏ với diện tích 1,24ha ban đầu được quy hoạch để xử lý rác thải cho một số xã thuộc huyện Kim Bôi cũ. Tuy nhiên, theo thời gian, lượng rác thải sinh hoạt ngày một tăng cao. Đặc biệt, sau khi xã Mường Động được thành lập trên cơ sở sáp nhập 4 xã cũ, với dân số hơn 26.000 người, áp lực đè nặng lên bãi rác này càng lớn.

Nước rác thải thành dòng chảy ra môi trường xung quanh.

Ghi nhận thực tế vào đầu tháng 8/2025, khung cảnh tại bãi rác Cắm Cỏ thực sự đáng báo động. Những núi rác thải sinh hoạt chất cao, gần bằng những đỉnh đồi xung quanh, phơi mình trần trụi dưới nắng mưa. Mỗi ngày, nơi đây vẫn phải oằn mình tiếp nhận thêm khoảng 20 tấn rác mới. Rác cũ chưa kịp xử lý, rác mới đã chồng chất lên, không được chôn lấp đúng quy trình, không được che phủ bạt. Mùi hôi thối nồng nặc bốc lên từ rác thải phân hủy, cộng với xác động vật chết, tạo điều kiện lý tưởng cho ruồi, nhặng và các loại côn trùng mang mầm bệnh sinh sôi, phát triển.

Nghiêm trọng hơn, vào những ngày mưa, dòng nước rỉ rác đen kịt, đặc quánh mang theo vô số chất độc hại, vi khuẩn, kim loại nặng... chảy tràn ra xung quanh, len lỏi xuống các khe suối rồi đổ thẳng ra khu vực dân cư. Nguồn nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của người dân bị đe dọa nghiêm trọng. Môi trường sống trong lành ngày nào giờ đây bị bủa vây bởi ô nhiễm, bệnh tật có thể bùng phát bất cứ lúc nào, đặc biệt là các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa và da liễu.

Chính quyền địa phương huy động máy móc san gạt rác thải sinh hoạt.

Phó Chủ tịch UBND xã Mường Động Nguyễn Việt Hòa cho biết: Trước tình hình cấp bách, chính quyền xã đã có những động thái quyết liệt. Ngày 17/7, UBND xã đã gửi Công văn số 48/UBND-KT tới các xã lân cận như Dũng Tiến, Nật Sơn, Kim Bôi, Hợp Kim đề nghị dừng việc đổ rác tại bãi rác Cắm Cỏ kể từ ngày 18/7/2025. Đây là hành động cần thiết để ngăn chặn “đầu vào”, nhưng vẫn chưa thể giải quyết được khối lượng rác khổng lồ đang tồn đọng. Hiện chính quyền xã Mường Động mới đang phải thực hiện những giải pháp trước mắt để hạn chế ô nhiễm môi trường như: tổ chức máy móc, thiết bị để san gạt, lu lèn, che phủ toàn bộ bề mặt bãi rác bằng bạt chống thấm, ngăn nước mưa thẩm thấu tạo ra nước rỉ rác. Xã đã tuyên truyền, kêu gọi người dân thực hiện phân loại rác tại nguồn, hạn chế rác thải nhựa, góp phần giảm áp lực chung lên hệ thống xử lý.

Chính quyền và người dân Mường Động mong muốn các sở, ngành chức năng sớm tham mưu UBND tỉnh tháo gỡ vướng mắc, phê duyệt đơn giá xử lý chất thải rắn sinh hoạt cho lò đốt rác. Việc đưa lò đốt vào hoạt động không chỉ giải quyết dứt điểm lượng rác tồn đọng tại Mường Động, mà còn xử lý được lượng rác phát sinh hàng ngày của cả khu vực. Ngân sách nhà nước có hạn, việc kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực xử lý rác thải theo hình thức xã hội hóa là hướng đi tất yếu.

Lê Chung