Lợi thế vụ Đông

Lâu nay, vụ Đông vốn được coi là vụ khó sản xuất do thời tiết khắc nghiệt nên tình trạng bỏ ruộng, bỏ vụ diễn ra khá phổ biến. Tuy nhiên, tại nhiều địa phương có truyền thống sản xuất nông nghiệp thì vụ Đông lại là một trong những vụ sản xuất chính, cho thu nhập cao gấp hàng chục lần so với cây lúa và các loại cây trồng khác ở vụ Xuân và vụ Mùa.

Khắc phục khó khăn

Những năm gần đây, nhiều địa phương trong tỉnh đã biến vụ Đông thành lợi thế bằng cách tập trung vào các cây trồng phù hợp có giá trị kinh tế cao như rau màu, cây công nghiệp ngắn ngày; tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, đa dạng hóa sản phẩm, tận dụng đất đai sau vụ lúa, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho nông dân, khắc phục tình trạng bỏ ruộng hoặc độc canh, tạo ra chuỗi giá trị nông nghiệp hiệu quả hơn trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Sản xuất vụ Đông theo quy hoạch, vùng tập trung tại xã Phùng Nguyên.

Dẫn chúng tôi đi thăm những luống cà chua đang bắt đầu đậu quả, ông Vũ Xuân Phượng - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) rau an toàn Trường Thịnh, phường Phong Châu chia sẻ: Vụ Đông năm nay, chúng tôi chủ yếu trồng các loại cây như: Cà chua, rau cải, hành, súp lơ... theo tiêu chuẩn VietGAP; các công đoạn từ bón phân, tưới nước đến sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đều được thành viên HTX tuân thủ đúng quy trình, đảm bảo cung cấp đến tay người tiêu dùng các sản phẩm an toàn, chất lượng. Hiện sản phẩm rau của HTX đã có hợp đồng cung ứng cho một số trường học, doanh nghiệp, siêu thị trên địa bàn tỉnh.

Năm nay, do thời tiết âm u, mưa nhiều dẫn đến các loại cây trồng sinh trưởng chậm. Bên cạnh đó, giá cả vật tư nông nghiệp ở mức cao, nhất là phân bón khiến lợi nhuận từ sản xuất nông nghiệp giảm sút, nông dân không mặn mà đầu tư thâm canh. Trước tình hình đó, ngành nông nghiệp đã có nhiều biện pháp hướng dẫn nông dân như: Lên luống cao, làm rãnh sâu để thoát nước cho ngô và rau màu; che phủ bạt, nilon đối với diện tích rau, ngô mới trồng để tránh mưa làm nát, thối; chủ động làm phân hữu cơ từ rơm rạ, lá cây, phụ phẩm chăn nuôi... nhằm giảm bớt chi phí. Đồng thời, chỉ đạo các xí nghiệp thủy nông phối hợp chặt chẽ với các địa phương theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết, làm thủy lợi nội đồng trong vùng sản xuất vụ Đông; tổ chức kiểm tra, tu bổ, nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy bảo đảm tiêu thoát nước tốt nhằm khắc phục tình trạng cây vụ Đông bị ngập úng khi gặp mưa lớn xảy ra

Su su là cây trồng chủ lực, cho thu nhập cao đối với nông dân xã Tam Đảo và Tam Dương Bắc.

Ông Nguyễn Trường Giang - Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết: Vụ Đông là vụ sản xuất đặc thù và là lợi thế của các tỉnh phía Bắc trong đó có Phú Thọ. Trong 3 - 4 tháng, chuyển tiếp nền nhiệt đầu vụ và cuối vụ cho phép gieo trồng đa dạng về chủng loại đối với cây trồng: Nhóm rau màu ưa ấm, nhóm ưa lạnh và nhóm trung tính. Không ít vùng, nông dân có truyền thống và trình độ thâm canh cao, chỉ cần làm một vụ đông đã có thu nhập bằng 3 - 5 lần cấy lúa. Chính vì vậy, vụ Đông ở tỉnh ta được coi là vụ sản xuất chính và giá trị không ngừng gia tăng qua các năm.

Tập trung phát triển chiều sâu

Để vụ Đông thực sự đem lại hiệu quả cao, các địa phương cần tập trung chỉ đạo sản xuất, bảo đảm hoàn thành kế hoạch, không bỏ diện tích. Tập trung phát triển các cây trồng có giá trị kinh tế cao như ngô sinh khối, rau củ theo hình thức rải vụ, gối vụ tránh tình trạng thu hoạch ồ ạt, tập trung dẫn đến tình trạng mất giá, rớt giá. Đồng thời đẩy mạnh việc liên kết với các doanh nghiệp để tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Ngành nông nghiệp cần đổi mới nội dung, phương thức chỉ đạo, chuyển từ chỉ đạo sản xuất sang làm kinh tế vụ Đông, bám sát nhu cầu thị trường và điều kiện thời vụ, thực tế đất đai của địa phương; áp dụng các biện pháp kỹ thuật gieo trồng, chăm sóc nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh đã có nhiều vùng sản xuất vụ Đông mang lại hiệu quả kinh tế cao ở các địa phương như: Tam Đảo, Đạo Trù, Tam Dương, Hội Thịnh, Hoàng An, Vĩnh Tường, Thổ Tang, Vĩnh Hưng,Yên Lạc, Liên Châu, Tam Hồng, Bình Xuyên, phường Phúc Yên, Mường Động, Nật Sơn, Kim Bôi, Hợp Kim, An Nghĩa, An Bình, Lạc Lương,Yên Trị, Đại Đồng, Quyết Thắng, Vân Sơn, Toàn Thắng, Mai Hạ, Hoàng Cương, Chí Tiên, Liên Minh, Hiền Lương, Văn Lang, Đan Thượng, Vĩnh Chân, Phùng Nguyên, phường Phong Châu... Ông Nguyễn Văn Hà - Giám đốc Công ty TNHH Đại Hà, xã Phùng Nguyên khẳng định: Chúng tôi đang thực hiện ký kết bao tiêu sản phẩm ngô sinh khối với nông dân, trước mắt khoảng 400ha, thu mua với giá bình quân là 950 đồng/kg. Dự kiến thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục liên kết với nông dân để mở rộng lên khoảng 1.000ha. Giai đoạn đầu, công ty sẽ hỗ trợ bà con giống, phân bón, kỹ thuật. Nếu chăm sóc tốt, ngô sinh khối có thể đạt năng suất trên 50 tấn/năm, trồng được từ 3 - 4 vụ/năm. Bình quân, mỗi năm sẽ thu được trên 120 triệu đồng/ha/năm, cao hơn nhiều so với trồng ngô hạt.

Thành viên HTX rau an toàn Trường Thịnh, phường Phong Châu chăm sóc các loại rau màu vụ Đông.

Thời tiết bất thuận những ngày qua đã ảnh hưởng không nhỏ tới tiến độ thu hoạch lúa mùa, gieo trồng cây vụ Đông cũng như sinh trưởng, phát triển của rau màu mới trồng. Để đạt mục tiêu, kế hoạch đề ra, ngành Nông nghiệp đề nghị các địa phương khuyến cáo nông dân khi thời tiết tạnh ráo trồng dặm, trồng bù những diện tích cây vụ Đông mới trồng bị gãy, đổ, dập nát do mưa bão. Tiếp tục rà soát và điều chỉnh kế hoạch sản xuất vụ Đông cho phù hợp với diễn biến thời tiết; chuẩn bị đủ nguồn hạt giống để đáp ứng đủ yêu cầu của sản xuất và dự phòng trong trường hợp phải gieo trồng lại. Ngoài ra, bà con nên sử dụng các tiến bộ kỹ thuật canh tác, thực hiện quy trình sản xuất rau, củ, quả an toàn theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP), tăng cường sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc hữu cơ, sinh học... Đối với cây rau, nên trồng rải vụ để tránh dư thừa lúc chính vụ gây rớt giá, giảm hiệu quả kinh tế.

Vụ Đông là vụ sản xuất có thời gian ngắn, đa dạng các loại cây trồng và có giá trị thu nhập cao, ít chịu ảnh hưởng của thiên tai. Thắng lợi trong sản xuất vụ Đông có ý nghĩa quan trọng đối với sự tăng trưởng của ngành Nông nghiệp và phát triển nông thôn. Vì vậy, không chỉ nỗ lực hoàn thành mục tiêu về diện tích, ngành Nông nghiệp và các địa phương cũng đang chú trọng nâng cao giá trị kinh tế trong sản xuất vụ Đông, đưa vụ Đông thực sự là vụ sản xuất chính, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Quân Lâm