Nguy hiểm khó lường khi tự ý mua thuốc uống điều trị bệnh

Hiện nay, tình trạng người dân tự đoán bệnh, mua thuốc hoặc mua theo hướng dẫn của người bán thuốc về điều trị tại nhà vẫn diễn ra khá phổ biến. Sự chủ quan không đến cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám của người dân có gây ra nhiều hệ lụy nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến nguy cơ biến chứng, tử vong cao.

Bà D.T.T trú tại huyện Cẩm Khê vào viện trong tình trạng bụng phình to như người mang thai, cơ thể gầy gò, mệt mỏi. Theo thông tin từ bà T cung cấp, năm 2022, bà T đã đi khám và phát hiện khối u buồng trứng từ năm 2022 nhưng do tâm lý sợ phẫu thuật nên đã nghe theo lời người quen mua thuốc nam về tự điều trị tại nhà.

Sau hơn một năm duy trì uống thuốc, phần bụng của bà T ngày càng phình to, chân tay gầy gò một cách bất thường gây khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt. Ngay cả khi đã dừng uống thuốc, các biểu hiện trên cũng không thuyên giảm nên bà quyết định đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ khám bệnh.

Tại Khoa Phẫu thuật ung bướu, người bệnh được các bác sĩ tiến hành thăm khám, hội chẩn và chỉ định phẫu thuật cắt khối u buồng trứng. Sau khoảng 3 giờ phẫu thuật, các bác sĩ đã thành công lấy khối u khổng lồ nặng 15kg ra khỏi bụng bà T.

Trường hợp của bà T là lời cảnh báo về những hệ lụy nguy hiểm khi tự ý sử dụng thuốc kéo dài mà không có sự chỉ định từ bác sĩ. Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh cũng ghi nhận thêm nhiều ca bệnh nguy kịch liên quan đến việc tự ý sử dụng thuốc chữa bệnh.

Trường hợp của bệnh nhân N.T.C, trú tại huyện Lâm Thao là tình huống phản vệ độ 2 nghi do thuốc, có nguy cơ tiến triển thành suy hô hấp đe dọa tính mạng.

Mới đây, Trung tâm y tế huyện Lâm Thao đã cấp cứu thành công cho người bệnh N.T.C, huyện Lâm Thao, nhập viện với các triệu chứng sốc phản vệ như: Phù nề môi, lưỡi, tức ngực, khó thở sau khi tự ý mua thuốc khi bị ho, đau họng.

Chị C cho biết: “Tôi xuất hiện triệu chứng ho, đau họng nên ra hiệu thuốc mua thuốc về uống, cùng ngày người bệnh thấy xuất hiện ợ chua, buồn nôn người bệnh tiếp tục tự ý đi mua thuốc về uống. Sau khoảng 1 giờ uống thuốc người bệnh thấy có nổi mề đay nhẹ trên da, người bệnh tiếp tục tự ý đi mua thuốc về uống lần thứ 3 nhưng không đỡ, các triệu chứng sưng môi, lưỡi, mề đay lan rộng kèm tức ngực nên người bệnh đã đến Trung tâm Y tế Lâm Thao để thăm khám”.

Tại Khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực & chống độc, Trung tâm Y tế Lâm Thao, các bác sĩ xác định đây là tình huống phản vệ độ 2 nghi do thuốc, có nguy cơ tiến triển thành suy hô hấp đe dọa tính mạng. Ngay lập tức, chị C được tiêm bắp Adrenalin và các thuốc theo phác đồ của Bộ Y tế. Nhờ can thiệp kịp thời, tình trạng phù nề môi, lưỡi giảm dần, cảm giác khó thở được cải thiện nhanh chóng. Sau 48 giờ theo dõi tích cực, chị C đã ổn định và được xuất viện.

Theo BSCKI. Trần Ngọc Lương - Phó Giám đốc, Trưởng khoa Cấp cứu - Hồi sức tích cực & chống độc, Trung tâm Y tế huyện Lâm Thao cho biết, sốc phản vệ là một phản ứng dị ứng nghiêm trọng, có thể xuất hiện sau khi tiếp xúc với thuốc, thực phẩm, nọc côn trùng hoặc các tác nhân khác. Tình trạng này có thể tiến triển rất nhanh, dẫn đến suy hô hấp hoặc sốc phản vệ, đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

“Trường hợp người bệnh ở trên là một lời cảnh báo về mối nguy hiểm của việc tự ý sử dụng thuốc mà không có sự tư vấn của bác sĩ. Vì vậy, khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào sau khi dùng thuốc, đặc biệt là các dấu hiệu nghi ngờ phản vệ, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời. Đặc biệt, nếu đã từng bị phản vệ với một loại thuốc nào đó, tuyệt đối không sử dụng lại, vì phản vệ lần sau thường nghiêm trọng hơn lần trước” - Bác sĩ Lương nhấn mạnh.

Khi bị bệnh, người bệnh cần lắng nghe tư vấn của bác sĩ hoặc dược sĩ, không nên tùy tiện mua thuốc theo ý mình.

Hiện nay, tình trạng người dân tuỳ tiện dùng thuốc rất phổ biến. Thay vì đi khám tại các cơ sở y tế, nhiều người có thói quen: Mua thuốc theo đơn cũ hoặc theo lời mách bảo; tự tìm hiểu thuốc trên mạng và chọn thuốc điều trị theo triệu chứng; dùng lại thuốc còn dư hoặc xin thuốc từ người quen... Thực trạng này tiềm ẩn nhiều hệ lụy nghiêm trọng như: Kháng kháng sinh do dùng không đúng loại, không đủ liều; tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt ở nhóm thuốc kháng viêm, giảm đau, corticoid; che lấp triệu chứng, khiến bệnh nặng hơn nhưng khó phát hiện đúng nguyên nhân; gây tổn hại gan, thận nếu lạm dụng thuốc dài ngày.

Không chỉ vậy, việc tự ý dùng thuốc bừa bãi, đặc biệt là kháng sinh, đang là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng kháng thuốc - một vấn đề nghiêm trọng với sức khỏe cộng đồng. Hệ quả thường gặp là các phản ứng dị ứng, thậm chí có thể gây sốc phản vệ với diễn biến nhanh, nguy cơ tử vong cao nếu không được xử trí kịp thời. Mỗi loại thuốc đều có khả năng gây tác dụng phụ khác nhau, tùy thuộc vào cơ địa từng người. Có loại thuốc người này dùng không sao, nhưng người khác lại gặp phản ứng nghiêm trọng.

Đáng lo ngại hơn, đối với các bệnh lý phức tạp, việc tự ý dùng thuốc có thể che lấp triệu chứng, khiến bệnh âm thầm tiến triển và trở nên khó điều trị hơn khi được phát hiện muộn. Trong khi đó, khi người bệnh dùng kháng sinh không đúng chỉ định (sai liều, sai loại, không đủ thời gian...) vi khuẩn không bị tiêu diệt hoàn toàn, tạo ra các chủng kháng thuốc nguy hiểm.

Vì vậy, người dân tuyệt đối không nên tùy tiện sử dụng thuốc khi chưa có chỉ định và hướng dẫn cụ thể của bác sĩ hoặc cán bộ y tế có chuyên môn, tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bằng bất cứ hình thức nào để hạn chế những rủi ro và hậu quả đáng tiếc xảy ra.

Bảo Thoa