Phát huy hiệu quả mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng

Sau hợp nhập, tỉnh Phú Thọ mới trở thành địa phương có quy mô lớn, sở hữu nhiều tiềm năng để phát triển nông nghiệp hàng hóa. Từ những tiềm năng đó, mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng đang trở thành lực lượng nòng cốt kết nối nông dân với doanh nghiệp và là “cánh tay nối dài” của cơ quan quản lý.

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh, từ 2 Tổ khuyến nông cộng đồng thí điểm với 10 thành viên tham gia từ năm 2022 tại tỉnh Hòa Bình (cũ), hiện nay trên địa bàn tỉnh có 19 xã có Tổ khuyến nông cộng đồng mở rộng, với 39 Tổ thu hút 249 thành viên tham gia. Mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng đã tạo nên mạng lưới khuyến nông cơ sở đủ rộng để đồng hành cùng người dân trong sản xuất nông nghiệp.

Mô hình “Nuôi cá Lăng trong lồng tại hồ thuỷ điện Sơn La - Hoà Bình theo tiêu chuẩn VietGAP” do Tổ khuyến nông cộng đồng xã Thung Nai (cũ) phối hợp triển khai năm 2023 đến nay cho hiệu quả cao

Các thành viên của Tổ khuyến nông cộng đồng chủ yếu là cán bộ nông nghiệp, cán bộ đoàn thể xã và đại diện các hợp tác xã, đây là những người am hiểu đặc thù sản xuất tại địa phương. Đặc biệt, mỗi Tổ khuyến nông cộng đồng đều đảm nhiệm các công việc rất quan trọng đó là hỗ trợ tư vấn sản xuất, chuyển giao kỹ thuật, hướng dẫn nông dân tham gia các mô hình khuyến nông, đồng thời kết nối đầu ra với doanh nghiệp...

Những năm gần đây, Tổ khuyến nông cộng đồng đã phối hợp với các đơn vị chuyên môn mở hàng trăm lớp tập huấn, đào tạo kỹ thuật về trồng trọt, chăn nuôi, lâm nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản và cơ giới hoá. Đồng thời, thông tin về thị trường, giá cả vật tư, sâu bệnh và các chính sách mới được cập nhật thường xuyên đến người dân. Nhiều Tổ khuyến nông cộng đồng đã làm tốt nhiệm vụ kết nối doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm...

Một trong những mô hình tiêu biểu là mô hình “Nuôi cá Lăng trong lồng tại hồ thuỷ điện Sơn La - Hoà Bình theo tiêu chuẩn VietGAP” do Tổ khuyến nông cộng đồng xã Thung Nai (cũ) phối hợp triển khai năm 2023. Sau một năm thực hiện, mô hình được đánh giá cao khi vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa gắn với phát triển du lịch sinh thái. Thành công của mô hình khẳng định vai trò của Tổ khuyến nông cộng đồng trong việc đưa tiêu chuẩn sản xuất bền vững vào đời sống, đồng thời mở ra hướng phát triển thuỷ sản chất lượng cao trong vùng hồ.

Tại xã Đa Phúc (cũ), Tổ khuyến nông cộng đồng đã liên kết với Công ty TNHH Xuất nhập khẩu nông sản T9 phát triển mô hình sản xuất ớt, chanh dây; kết nối Công ty Tiến Ngân thu mua mía tím xuất khẩu và hợp tác với doanh nghiệp mía đường Đài Loan (Trung Quốc) để mở rộng sản phẩm mía ép nước. Tại xã Mỵ Hòa (cũ), Tổ khuyến nông cộng đồng đã kết nối Hợp tác xã trên địa bàn với Công ty Fusa trong phát triển sản xuất và thu mua ớt, ngô ngọt...

Theo Trung tâm Khuyến nông tỉnh, Tổ khuyến nông cộng đồng đã giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất từ nhỏ lẻ, tự cung tự cấp sang hướng hàng hoá theo chuỗi giá trị. Tổ khuyến nông cộng đồng đã trở thành cầu nối hiệu quả giữa nhà nước, cơ quan chuyên môn, doanh nghiệp với nông dân.

Tuy nhiên, sau hợp nhất, mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng đang gặp không ít khó khăn, đó là tại một số địa phương hệ thống khuyến nông đang bị xáo trộn, khiến hoạt động của các Tổ khuyến nông cộng đồng bị ảnh hưởng. Nhiều cán bộ thay đổi vị trí công tác, nhân lực chủ yếu kiêm nhiệm, các thành viên chưa có tư cách pháp nhân, khó tạo nguồn thu duy trì hoạt động; phụ cấp thấp, nhiều người làm việc trên tinh thần tự nguyện. Bên cạnh đó, thiếu cơ sở vật chất, các tổ không có trụ sở riêng mà dùng chung trang thiết bị của UBND xã... qua đó, ảnh hưởng đến chất lượng triển khai các hoạt động tư vấn, chuyển giao.

Để mô hình tiếp tục phát huy hiệu quả mô hình Tổ khuyến nông cộng đồng, phù hợp bối cảnh mới, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đang đưa ra nhiều giải pháp, đồng thời kiến nghị nhiều nội dung quan trọng trong thời gian tới. Trong đó, Trung tâm kiến nghị với tỉnh cần sớm hoàn thiện cơ chế, tăng phụ cấp và hỗ trợ kinh phí duy trì hoạt động cũng như phát triển các Tổ khuyến nông cộng đồng. Tỉnh cần sớm kiện toàn tổ chức khuyến nông cơ sở, ổn định nhân sự sau hợp nhất; đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và nền tảng số giúp Tổ khuyến nông cộng đồng hoạt động hiệu quả hơn.

Cùng với đó, Trung tâm cũng sẽ tiếp tục tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực và kiến thức về hợp tác xã, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ trong sản xuất nông nghiệp và truy xuất nguồn gốc, cũng như nâng cao kiến thức chuyên môn để đảm nhiệm tốt các chức năng, nhiệm vụ cho các Tổ khuyến nông cộng đồng. Đẩy mạnh công tác chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ cho nông dân, hợp tác xã và tổ hợp tác; định hướng cho nông dân, hợp tác xã, tổ hợp tác tham gia thực hiện dự án, mô hình khuyến nông trong vùng nguyên liệu; tư vấn hỗ trợ thành lập hợp tác xã; liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm...

Lãnh đạo xã, Phòng Kinh tế và Khuyến nông (Trung tâm dịch vụ sự nghiệp công) thăm mô hình trồng táo để xây dựng mô hình cây đặc sản chủ lực Táo Lương Nha, tiến tới xây dựng sản phẩm OCOP 3 sao của xã Yên Sơn

Với những giải pháp trên, mong rằng Tổ khuyến nông cộng đồng trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ đóng vai trò là cầu nối giữa các nhà khoa học, nhà quản lý với người nông dân, giúp nông dân tiếp cận tri thức, công nghệ, thị trường và nguồn lực giúp người dân tự chủ, cải thiện đời sống, đồng thời góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiệu quả, bền vững theo hướng nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.

Đinh Tú