Sớm triển khai Dự án Khu tái định cư vùng thiên tai

Mỗi mùa mưa bão, dòng suối Ngòi Giành chảy qua khu Hon 1 và Hon 2 - nay thuộc xã Xuân Viên, trở thành nỗi ám ảnh của nhiều hộ dân sinh sống ven suối. Hiểm họa sạt lở đất đá luôn rình rập, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và tài sản, khiến người dân nơi đây sống trong lo âu...

Suối Ngòi Giành vốn dĩ hiền hòa quanh năm nhưng vào mùa mưa, nước từ thượng nguồn đổ về đột ngột, dâng cao, mang theo đất đá, gỗ mục. Dòng chảy mạnh đã xói mòn hai bên bờ, đặc biệt là tại các khu vực có địa hình dốc và nền đất yếu như Hon 1 và Hon 2. Hiện có nhiều hộ dân sinh sống trên các sườn đất, cách lòng suối khoảng 20m về độ cao, nhưng phần chân nhà lại nằm sát mép taluy âm – nơi rất dễ xảy ra sạt lở khi mưa lớn kéo dài.

Bà Hoàng Thị Thắm phải vá mép tường nhà vệ sinh bị nứt do ảnh hướng của sạt lở.

Bà Hoàng Thị Thắm, người dân ở khu Hon 1 chia sẻ: “Nhà tôi đã nhiều lần bị ảnh hưởng do sạt lở. Gần đây nhất, vào cuối tháng 3 vừa qua, đất đá tiếp tục trôi xuống, làm nứt tường bếp, nghiêng tường nhà vệ sinh, sân sau xuất hiện vết nứt dài và rộng bằng bàn tay. Mỗi lần mưa lớn kéo dài, cả nhà tôi phải sơ tán, để lại nhà cửa và tài sản trong tâm trạng bất an”.

Không riêng gì gia đình bà Thắm, nhiều hộ khác tại Hon 1 và Hon 2 cũng đang trong tình cảnh tương tự. Bà Phùng Thị Hoa, một hộ dân tại khu Hon 2 cho biết gia đình bà phải sử dụng cột bê tông để gia cố chân nhà vì taluy âm đã áp sát nền móng, chỉ còn cách tường bếp chưa đầy một mét. “Gia đình tôi luôn chuẩn bị sẵn sàng cho việc sơ tán nhưng chúng tôi mong muốn có một giải pháp căn cơ, ổn định lâu dài để an tâm sinh sống”, bà Hoa bày tỏ.

Phía tả li bên trái nhà của bà Phùng Thị Hoa bị lở chỉ còn cách tường bếp chưa đầy một mét.

Thực tế cho thấy việc sớm triển khai một dự án tái định cư bài bản là hết sức cấp thiết. Trước đây, UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án xây dựng Khu tái định cư vùng thiên tai tại khu Hon 2, giao UBND huyện Yên Lập cũ làm chủ đầu tư. Dự án có quy mô di dời khoảng 40 hộ dân khỏi khu vực có nguy cơ sạt lở cao, với tổng mức đầu tư dự kiến 38 tỷ đồng, thực hiện trong giai đoạn 2025- 2027. Dự án được thiết kế với hệ thống hạ tầng đồng bộ: giao thông, cấp điện, cấp nước và san nền. Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, thực hiện chủ trương của Trung ương và Nghị quyết của HĐND tỉnh, Phú Thọ đã chính thức chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương, xóa bỏ cấp chính quyền huyện. Xã Xuân Viên - nơi dự án được triển khai - là đơn vị hành chính mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập các đơn vị cũ thuộc huyện Yên Lập. Sự thay đổi trong cơ cấu tổ chức chính quyền địa phương khiến việc tiếp nhận, phân cấp lại chủ đầu tư và triển khai các dự án chuyển tiếp, trong đó có Dự án xây dựng Khu tái định cư vùng thiên tai tại Hon 2 gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, các thủ tục liên quan đang chờ hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Thịnh, Chủ tịch UBND xã Xuân Viên trăn trở: “Hiện xã có 72 hộ dân sinh sống trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao. Do xã mới được thành lập, nguồn lực hạn chế nên rất cần sự hỗ trợ, chỉ đạo sát sao từ cấp tỉnh. Chính quyền xã rất mong sớm có phương án cụ thể để triển khai dự án tái định cư, đưa người dân ra khỏi vùng nguy hiểm”.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, thời tiết cực đoan gia tăng, các hiện tượng sạt lở đất đá không còn là bất thường ở khu vực miền núi phía Bắc. Do đó, việc đầu tư xây dựng hạ tầng an toàn và tổ chức tái định cư cho người dân vùng có nguy cơ thiên tai là yêu cầu cần thiết, không thể chậm trễ. Chủ trương đầu tư đã có, dự án đã được phê duyệt nhưng điều người dân mong mỏi nhất lúc này là sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ giữa các cấp, các ngành để nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc, triển khai dự án trên thực tế.

Anh Thơ