Cẩn thận “bẫy” việc làm dịp cuối năm

Cận Tết Nguyên đán luôn là thời điểm thị trường lao động trở nên nhộn nhịp hơn bao giờ hết. Các doanh nghiệp đẩy mạnh tuyển dụng để hoàn thành đơn hàng cuối năm; người lao động, đặc biệt là những người tạm thời thất nghiệp hoặc có thời gian rảnh cũng tìm kiếm việc làm thời vụ để có thêm thu nhập trang trải chi phí sắm Tết. Chính sự gia tăng nhu cầu này đã tạo cơ hội cho nhiều đối tượng lợi dụng, dựng lên các “bẫy” việc làm tinh vi dưới vỏ bọc hấp dẫn, đánh vào tâm lý muốn kiếm tiền nhanh, dễ làm, không cần kỹ năng.

Chị Nguyễn Thị Trang, xã Yên Lạc là một trong những trường hợp điển hình. Vì bận con nhỏ, chị Trang không thể đi làm công nhân theo ca kíp dù dịp cuối năm doanh nghiệp tuyển dụng rầm rộ. Hy vọng tìm được một công việc linh hoạt, chị quyết định thử vận may với việc làm cộng tác viên xử lý đơn hàng tại nhà qua một tài khoản mạng xã hội tự xưng là “đối tác Shopee”. Theo mô tả, chị chỉ cần đặt hàng ảo, chuyển tiền thật, rồi chụp hóa đơn gửi lại để nhận cả tiền gốc lẫn hoa hồng trong vòng vài phút. Mức hoa hồng được quảng cáo lên tới 8 - 12% mỗi đơn, thu nhập dễ dàng vài trăm nghìn mỗi ngày.

Tin tưởng lời quảng cáo có cánh, chị dồn gần 2 triệu đồng để bắt đầu công việc. Nhưng ngay sau khi chuyển tiền, chị không nhận lại được tiền gốc hay hoa hồng như cam kết. Liên hệ với “nhà tuyển dụng” thì tài khoản đã biến mất, số điện thoại cũng không liên lạc được. Đến ngân hàng kiểm tra thì được biết tài khoản nhận tiền không thể truy vết. Số tiền dành dụm bỗng chốc “bốc hơi”, để lại cho chị nỗi chua xót và bài học đắt giá.

Sinh viên trường Cao đẳng cơ khí nông nghiệp tìm hiểu thông tin tuyển dụng tại các gian hàng của doanh nghiệp

Tương tự chị Trang, anh Nguyễn Văn Lương ở xã Tam Sơn cũng trở thành nạn nhân của bẫy tuyển dụng gia công tại nhà. Thấy quảng cáo tuyển gấp người làm bao lì xì Tết, thu nhập vài trăm nghìn mỗi ngày, anh và vợ lập tức đăng ký, nộp 1 triệu đồng tiền đặt cọc và nhận về một thùng nguyên liệu. Hai vợ chồng tranh thủ mọi thời gian rảnh để hoàn thành sản phẩm. Nhưng khi gửi lại thành phẩm, phần lớn bị chê “không đạt”, chỉ được hoàn cọc, còn tiền công chỉ bằng vài cốc cà phê. Sau đó, anh mới biết có rất nhiều người cũng rơi vào tình trạng tương tự, cùng bị một nhóm trung gian lợi dụng để “quỵt” công lao động.

Những câu chuyện như chị Trang hay anh Lương không phải là hiếm trong bối cảnh nhu cầu tìm việc dịp cuối năm tăng cao. Nếu như trước đây các vụ lừa thường dưới dạng tuyển cộng tác viên bán hàng hoặc yêu cầu nộp cọc nhận việc, thì nay thủ đoạn được “nâng cấp” bằng nhiều hình thức mới.

Đối tượng lừa đảo sử dụng các tài khoản ảo với hình ảnh chỉnh sửa chỉn chu, tạo website giả mạo giống hệt trang của các doanh nghiệp lớn, lập nhóm chat trên Zalo, Telegram với hàng chục tài khoản “mồi nhử”. Một số còn thuê người đóng vai nhân viên tư vấn, trưởng nhóm để tạo cảm giác tin cậy. Các công việc được quảng cáo nghe rất hấp dẫn: xem video kiếm tiền, đăng bài chốt đơn, nhập mã thanh toán, làm nhiệm vụ để nhận thưởng, dán bao lì xì, gấp túi quà Tết, trả lời tin nhắn... Tất cả đều nhắm vào những người mong muốn có thu nhập nhanh, ít yêu cầu kỹ năng.

Đối tượng lừa đảo thường đưa ra mức thu nhập phi thực tế như “30 giây kiếm 200.000 đồng”, “làm 2 - 3 tiếng mỗi ngày cũng có 3 - 5 triệu/tháng” và yêu cầu người tham gia phải nộp tiền đặt cọc, mua nguyên liệu, nạp nhiệm vụ hoặc chuyển tiền để “kích hoạt tài khoản”. Khi nạn nhân nộp tiền, chúng sẽ kéo dài thời gian bằng cách giao nhiệm vụ nhỏ có hoa hồng thấp, cho rút tiền vài lần với giá trị nhỏ để tạo lòng tin. Đến khi nạn nhân nạp tiền lớn hơn, chúng lập tức chặn liên lạc hoặc khóa tài khoản.

Theo đánh giá của lực lượng công an, năm nay, nguy cơ lừa đảo trực tuyến tăng mạnh do sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, chatbot tự động và các nền tảng giao dịch ảo. Nhiều đối tượng sử dụng AI để trò chuyện tự nhiên với nạn nhân, tạo hợp đồng điện tử, giấy tờ giả hoặc website giống hệt website thật. Công nghệ giúp kẻ gian xóa dấu vết và liên tục thay đổi phương thức hoạt động, gây khó khăn cho cơ quan chức năng.

Trước tình trạng này, công an khuyến cáo người lao động khi tìm việc dịp cận Tết cần đặc biệt cảnh giác, tuyệt đối không chuyển tiền đặt cọc, phí tham gia, phí đào tạo hay bất kỳ khoản tiền nào trước khi ký hợp đồng lao động hợp pháp. Không tin vào các công việc “việc nhẹ, lương cao”, thu nhập cao bất thường so với thị trường.

Khi muốn xin việc vào doanh nghiệp nào, luôn kiểm tra kỹ thông tin về doanh nghiệp đó, nhất là tra cứu mã số thuế, địa chỉ, số điện thoại, website chính thức. Ưu tiên nộp hồ sơ qua các kênh tuyển dụng uy tín như các trung tâm dịch vụ việc làm, website chính thống của doanh nghiệp. Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, cần giữ lại bằng chứng và báo ngay cho cơ quan công an để kịp thời ngăn chặn, đấu tranh, xử lý hiệu quả.

Lê Minh