Đảm bảo an toàn khi hồ Cánh Tạng lần đầu xả lũ

Vừa chính thức khánh thành không lâu, công trình thủy lợi lớn nhất miền Bắc – hồ chứa nước Cánh Tạng – đã phải đối mặt với “phép thử” đầu tiên khi cơn bão số 5 (KaJiKi) mang theo lượng mưa lớn đổ về. Trong tình thế cấp bách, kịch bản xả lũ lần đầu tiên đã được kích hoạt, chủ động, phối hợp nhịp nhàng và các biện pháp ứng phó khẩn cấp, các đơn vị quản lý và chính quyền địa phương đã đảm bảo an toàn tối đa cho tính mạng và tài sản của người dân vùng hạ du.

Ngày 19/8/2025, hồ Cánh Tạng, một siêu công trình, tổng mức đầu tư khoảng 4000 tỷ đồng, đã chính thức được khánh thành trong niềm hân hoan của người dân. Với dung tích thiết kế lên tới hơn 91 triệu m3, đây không chỉ là hồ chứa lớn nhất miền Bắc mà còn đứng thứ ba cả nước, mang theo kỳ vọng to lớn về việc điều tiết lũ, cung cấp nước tưới tiêu và cải thiện đời sống dân sinh.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của bão số 5 (KaJiKi), từ chiều ngày 25/8 đến 14h ngày 26/8/2025, một trận mưa lớn kéo dài đã trút xuống khu vực lưu vực hồ. Lượng nước khổng lồ từ thượng nguồn đổ về khiến mực nước trong hồ tăng nhanh đột biến, vượt qua cao trình 79,75 m – ngưỡng tràn xả lũ khẩn cấp. Tình thế buộc đơn vị vận hành phải đưa ra quyết định quan trọng: lần đầu tiên thực hiện xả lũ. Việc xả lũ của một hồ chứa quy mô lớn như Cánh Tạng sẽ tác động trực tiếp đến 12 xã thuộc hai tỉnh Phú Thọ và Thanh Hóa. Bất kỳ sai sót nào trong quá trình vận hành cũng có thể gây ra những hậu quả khó lường cho vùng hạ du.

Sáng 27/8, hồ Cánh Tạng xả lũ

Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, Ban quản lý hồ đã ngay lập tức kích hoạt phương án ứng phó khẩn cấp. Công tác ứng trực 24/24h được thiết lập, các thông số kỹ thuật của công trình được kiểm tra liên tục. Dù tốc độ tích nước được đánh giá là rất nhanh, mọi chỉ số vẫn nằm trong giới hạn an toàn được tính toán.

Ông Bùi Thanh Hải, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Hòa Bình, đơn vị quản lý hồ, cho biết: "Ngay khi có dự báo về lượng mưa lớn và khả năng xả lũ, chúng tôi đã phát thông báo khẩn đến UBND các xã vùng hạ du, đặc biệt là xã Yên Phú và Lạc Sơn. An toàn tính mạng và tài sản của người dân là ưu tiên số một."

Công ty đã đề nghị chính quyền các cấp khẩn trương thông tin rộng rãi đến từng thôn, xóm và người dân khu vực ven sông suối, chủ động di dời người và tài sản ra khỏi các khu vực nguy hiểm. Đồng thời, các phương án bảo vệ an toàn cho thân đập và các công trình phụ trợ cũng được triển khai đồng bộ. Công ty phối hợp chặt chẽ với trung tâm khí tượng thủy văn, theo dõi sát diễn biến từng giờ để có phương án điều tiết lưu lượng xả một cách hợp lý nhất, vừa đảm bảo an toàn cho công trình, vừa giảm thiểu tối đa tác động đến hạ du".

Là một trong những địa phương chịu ảnh hưởng trực tiếp, xã Yên Phú (huyện Lạc Sơn) đã trở thành tâm điểm của công tác phòng chống lụt bão. Chủ tịch UBND xã Yên Phú Bùi Thanh Tùng cho biết: "Ngay sau khi nhận được thông báo từ đơn vị quản lý hồ, toàn bộ hệ thống chính trị của xã đã vào cuộc. Chúng tôi xác định đây là tình huống khẩn cấp và phải hành động quyết liệt."

Công tác tuyên truyền được đẩy lên, loa phát thanh của xã liên tục cập nhật tình hình, cảnh báo người dân tuyệt đối không vớt củi, đánh bắt cá hay di chuyển qua các khu vực nguy hiểm.

Xã Yên Phú triển khai các biện pháp khắc phục hậu quả mưa lũ.

Đợt mưa lũ vừa qua đã gây một số thiệt hại: hơn 45 ha lúa bị ngập úng, 8,3 ha bị dòng nước xiết làm hư hại, cùng với đó là khoảng 1 ha hoa màu bị thiệt hại. Mưa lớn cũng gây ra sạt lở tại một số điểm trên tuyến đường 443, làm đổ cây cối vào nhà dân và sạt tường bao, ước tính thiệt hại ban đầu hàng trăm triệu đồng. Nước lũ dâng cao đã làm ngập các ngầm tràn qua suối, trượt sạt một vài vì trí, gây ách tắc giao thông cục bộ. Trước tình hình đó, xã đã thực hiện di dời khẩn cấp các hộ dân trong vùng nguy cơ cao. Cụ thể, 5 hộ với 19 nhân khẩu tại xóm Trắng đã được sơ tán đến nhà văn hóa và nhà người thân; 1 hộ với 2 khẩu tại xóm Vành cũng được di dời đến nơi an toàn. Đảng ủy và UBND xã đã chỉ đạo các lực lượng quân sự, công an, phối hợp cùng các doanh nghiệp trên địa bàn và lực lượng tại 28 xóm nhanh chóng hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả. Lực lượng chức năng đã túc trực tại các chốt ngầm tràn bị ngập, kiên quyết không cho người và phương tiện qua lại, dựng rào chắn Barie để đảm bảo an an toàn tuyệt đối. Máy móc cũng được huy động để xử lý các điểm sạt lở, giải tỏa ách tắc giao thông và khơi thông dòng chảy.

Lê Chung