Dấu ấn STEM Innovation Petrovietnam ở Phú Thọ

Buổi chiều cuối tháng 11, trong không gian phòng học còn thơm mùi sơn mới của Trường THCS Hướng Đạo, những cánh tay học sinh rụt rè chạm vào robot, màn hình tương tác, các mô hình thí nghiệm. Lần đầu tiên, khoa học không chỉ nằm trên trang sách mà hiện diện trước mắt các em bằng thiết bị thật, thao tác thật. Từ phòng học ấy, một dấu ấn mới của STEM Innovation Petrovietnam (do Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) triển khai) đã được khắc vào bức tranh giáo dục Phú Thọ.

Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ, chương trình được triển khai tại ba cơ sở giáo dục: Trường THCS Hướng Đạo, Trường THPT Hạ Hòa và Trường THPT Lương Sơn. Đây đều là những trường có phong trào nghiên cứu khoa học, giáo dục trải nghiệm được duy trì nhiều năm, song còn thiếu điều kiện về không gian và thiết bị thực hành chuyên sâu.

Phòng thực hành STEM tại Trường THCS Hướng Đạo là điểm đầu tiên hoàn thành và đưa vào sử dụng. Với diện tích gần 100m2, không gian này được đầu tư đồng bộ bảng tương tác, robot, bộ công cụ lập trình - trí tuệ nhân tạo, máy in 3D và hệ thống thí nghiệm phục vụ dạy học tích hợp. Tổng mức đầu tư khoảng 3,5 tỷ đồng - con số vượt xa khả năng tự cân đối của một cơ sở giáo dục ở địa bàn còn nhiều khó khăn.

Trong không gian phòng STEM, học sinh Trường THCS Hướng Đạo được tiếp cận khoa học theo hướng trực quan, thực hành và sáng tạo.

Không gian phòng STEM được thiết kế theo hướng linh hoạt, cho phép tổ chức các hoạt động học tập theo nhóm, thực hành - thử nghiệm - hoàn thiện sản phẩm. Ở đó, kiến thức Toán học, Khoa học tự nhiên, Công nghệ và Tin học không còn tách rời, mà được kết nối trong từng nhiệm vụ học tập cụ thể. STEM, vì thế, không dừng ở khái niệm, mà trở thành trải nghiệm trực tiếp trong lớp học hằng ngày.

Theo Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Phú Thọ Hoàng Mạnh Cường, giáo dục STEM chỉ thực sự hiệu quả khi có không gian và thiết bị phù hợp. Việc Petrovietnam đầu tư các phòng thực hành STEM hiện đại cho trường học trên địa bàn là sự hỗ trợ “đúng và trúng” với yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay. Theo ông, các phòng STEM không chỉ bổ sung điều kiện vật chất, mà còn tạo động lực để giáo viên đổi mới phương pháp, giúp học sinh học khoa học bằng trải nghiệm, bằng sản phẩm cụ thể, thay vì chỉ tiếp cận qua lý thuyết.

Từ THCS Hướng Đạo, mô hình phòng STEM tiếp tục được triển khai tại THPT Hạ Hòa và THPT Lương Sơn. Với các nhà trường, phòng STEM không chỉ là sự bổ sung về cơ sở vật chất, mà còn được kỳ vọng trở thành bệ đỡ cho các ý tưởng nghiên cứu, giúp học sinh có không gian thử nghiệm bài bản, nâng chất lượng sản phẩm khoa học.

Học sinh Trường THCS Hướng Đạo học STEM theo hình thức làm việc nhóm, thực hành và thảo luận ngay tại lớp.

Đằng sau các phòng học ấy là sự phối hợp giữa Petrovietnam, các đơn vị thành viên của Tập đoàn với ngành giáo dục và chính quyền địa phương. Doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, nhà trường tiếp nhận và vận hành, ngành giáo dục giữ vai trò định hướng và giám sát chuyên môn. Từ ba điểm trường được lựa chọn, cho thấy cách làm tính toán đến sự bền vững, thay vì đầu tư dàn trải.

Thực tế triển khai cho thấy, phòng STEM đã tạo ra một không gian học tập khác với lớp học truyền thống. Với giáo viên, đây là cơ hội song hành cùng thách thức, đòi hỏi đổi mới phương pháp và làm chủ công nghệ. Vì vậy, cùng với đầu tư cơ sở vật chất, việc bồi dưỡng năng lực sư phạm STEM cho đội ngũ giáo viên được xác định là điều kiện then chốt để chương trình phát huy hiệu quả thực chất.

Học sinh là những người cảm nhận rõ nhất sự thay đổi. Khi được trực tiếp thao tác với robot, mô hình, thiết bị thí nghiệm, nhiều em trở nên chủ động, hứng thú hơn trong học tập; những ý tưởng nghiên cứu vốn chỉ dừng ở suy nghĩ nay có cơ hội được thử nghiệm, kiểm chứng và hoàn thiện.

Nhìn từ Phú Thọ, có thể thấy STEM Innovation Petrovietnam đã tạo ra một điểm khởi đầu đáng chú ý. Dấu ấn của chương trình không chỉ nằm ở những phòng học được đầu tư hiện đại, mà ở cơ hội để giáo dục STEM tiến gần hơn tới đời sống học đường thường nhật. Khi STEM trở thành một phần quen thuộc của lớp học, khi học sinh học bằng trải nghiệm và giáo viên thực sự đồng hành trong đổi mới, những phòng học hôm nay mới thực sự mang theo giá trị dài lâu cho ngày mai.

Nguyễn Yến