Cập nhật: Thứ 4, 13/03/2024 | 12:03 GMT+7

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc

Lễ mừng cơm mới (Crac Băr mêy) của dân tộc Xtiêng, tỉnh Bình Phước mang đậm tính nhân văn. Ngoài việc cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, thì còn là dịp để bà con, dân sóc có dịp gặp nhau, cùng nhau chia sẻ những kinh nghiệm làm ăn, kinh nghiệm nuôi dạy con cái, truyền thụ những kinh nghiệm ứng xử với môi trường tự nhiên, ứng xử trong quan hệ gia đình và cộng đồng.

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcLễ mừng cơm mới của dân tộc Xtiêng và mang theo nhiều giá trị nhân văn về tinh thần đoàn kết dân tộc

Là cư dân nông nghiệp, từ ngàn xưa, người Xtiêng luôn quan niệm “vạn vật hữu linh”, họ coi vạn vật, trong đó có cây lúa là những vị thần có linh hồn. Do đó, Lễ mừng cơm mới là một lễ hội lớn, được người Xtiêng coi là Tết cổ truyền của dân tộc mình, thể hiện lòng tôn kính thần lúa đã đem lại cuộc sống ấm no cho đồng bào.

Trong dịp diễn ra lễ hội, những ai có hiềm khích, hiểu lầm nhau thì cũng xóa bỏ hết, mọi người tay bắt mặt mừng, cùng nhau đoàn kết một lòng, sẻ chia dòng nước mát; phát chung bờ rẫy, bờ ruộng; săn chung con két, con nai; no đói cùng nhau, làm nên một cộng đồng buôn, sóc người Xtiêng ngày càng giàu mạnh.

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcLễ mừng cơm mới là dịp để bà con, dân sóc có dịp gặp nhau chia sẻ những kinh nghiệm làm ăn

Già làng Điểu Nôi, dân tộc Xtiêng, trú tại xã An Khương, huyện Hớn Quản, tỉnh Bình Phước cho biết: Lễ mừng cơm mới thường được tổ chức vào thời điểm cả buôn, sóc đã thu hoạch xong, lúa đã chất về kho, trâu gà đã đầy các chuồng, mùa nông nhàn đã điểm. Tùy theo điều kiện của dân làng trong buôn, sóc, lễ vật phải được tính toán và chuẩn bị chu đáo theo sự phân công của chủ tế và già làng, đảm bảo lễ hội được diễn ra suôn sẻ, thần linh vui lòng không trách phạt.

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcChủ tế và già làng sẽ thực hiện các nghi lễ cúng

Vào ngày diễn ra lễ mừng cơm mới, Ban tế lễ dưới sự chủ trì của chủ tế và già làng đã thức dậy từ sớm để tiến hành làm lễ dựng nêu; các thành viên được phân công tất bật sửa soạn, chuẩn bị cho ngày hội vui của buôn sóc. Già trẻ, nam thanh, nữ tú quây quần về khu tổ chức lễ hội; tiếng trống giục rộn rã, tiếng cồng, tiếng chiêng, nhạc hội vang lên báo hiệu lễ hội sắp bắt đầu....

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcTiếng trống, tiếng cồng, tiếng chiêng, nhạc hội vang lên báo hiệu lễ hội bắt đầu

Theo già làng Điểu Nôi, trong lễ mừng cơm mới, phần nghi lễ được đồng bào tổ chức tại hai nơi: Lễ cúng rước hồn lúa diễn ra tại kho lúa và lễ mừng cơm mới diễn ra tại sân chính Lễ hội. Giờ lành đã điểm bằng ba hồi trống giục giã, rộn vang báo hiệu cho thần linh và dân làng biết buôn, sóc đang chuẩn bị tiến hành làm lễ mừng cơm mới, anh em buôn, sóc khác có thể về chung vui. Sau khi tiếng trống dứt, mọi người trong Ban tế lễ chỉnh trang, chuẩn bị lễ vật hướng về phía kho lúa. Đội cồng chiêng đi trước; đội tế bê mâm lễ vật theo sau, chủ lễ và già làng đi cùng; bà con dân sóc được lựa chọn đi sau hết.

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcLễ cúng rước hồn lúa diễn ra tại kho lúa

Ban tế lễ sau khi đặt mâm lễ vật lên kho lúa theo vị trí đã chọn, chủ tế và già làng tiến về phía cây nêu cắm giữa kho lúa, dùng máu heo, gà, vịt quét lên cây nêu và khấn: "Ơ Yàng! Lúa đã về kho, ngoài đồng trơ rạ héo khô, trên rừng con ong kết mật... Hôm nay, chúng tôi làm lễ rước hồn lúa, xin lỗi vì vụ mùa vừa qua đã để hồn lúa ngoài rẫy, ngoài ruộng, phải chịu cảnh bùn lầy, chịu nắng nóng, mưa giông, bị con sóc, con chồn, con nai, con két, con heo cắn phá... Nay nhà tôi, buôn, sóc tôi làm lễ đưa ngài về trên nhà kho, dựa hồn núi cao, ở trong nhà dài, trú chỗ khô ráo. Mùa sau dù bị con sóc, con chồn, con nai, con két, con heo cắn phá cũng xin ngài đừng buồn, đừng giận, đừng bỏ lên rừng, lên núi, lên non, hãy ở lại giúp dân sóc lúa bắp đầy kho, đầy bồ."

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcThực hiện nghi lễ mừng cơm mới

Sau nghi thức cúng hồn lúa, đội cồng chiêng dẫn đầu, chủ tế tay bưng thúng lúa cắm cây nêu nhỏ tượng trưng hồn lúa dẫn Ban tế lễ rước hồn lúa tiến về phía sân chính lễ hội chuẩn bị cho phần lễ chính. Khi Ban tế lễ đi ra đến sân lễ hội, đội cồng chiêng đi vòng tròn quanh sân lễ, chủ tế đặt thúng lúa cắm cây nêu nhỏ tượng trưng hồn lúa vào vị trí đã định, già làng tiến lên phía cây nêu, thực hiện nghi thức hiến sinh và lấy huyết gà vấy lên cây nêu, khấn to: “Ơ Yàng! Hôm nay ngày lành tháng tốt, buôn sóc tôi dựng nêu, mổ heo, giết gà thiết đãi tạ ơn các thần. Mời các thần về đây làm lễ cúng cơm mới, có ăn heo, ăn gà, ăn vịt, có uống rượu cần; có nổi chiêng, nổi trống, múa cò, hát hội. Xin các thần về đây thụ hưởng. Sau khi nhận lễ vật hãy ban phép cho vụ mùa năm tới mưa thuận gió hòa, cây rừng đâm chồi nảy lộc, chim thú gọi bạn săn mồi, bà con trong sóc trỉa lúa lúa tốt, trồng bầu bầu leo, cho heo gà đầy sân, cho thóc gạo đầy bồ...”.

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộc

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcCác hoạt động trình diễn múa hát mừng lễ hội

Lễ mừng cơm mới của người Xtiêng thể hiện tinh thần đoàn kết dân tộcĐược sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, người Xtiêng luôn chú trọng bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc, trong đó có lễ mừng cơm mới

Khi nghi thức cúng lễ mừng cơm mới vừa dứt, chủ tế và già làng nhận lấy một ống lồ ô nước đã chuẫn bị té lên cây nêu lớn tắm mát cho những bông lúa tượng trưng cho hồn lúa, sau đó ba hồi trống được đánh rộn vang báo hiệu vào hội, đội cồng chiêng đứng lên bắt đầu tấu bản lễ mừng cơm mới; già làng và chủ tế tiến về phía rượu cần cầm ống hút rượu cần và ống bầu rượu cúng mời các thần linh, mời bà con dân sóc, nhau múa hát theo nhịp cồng chiêng...

Tào Đạt/Báo Dân tộc và Phát triển


Tào Đạt/Báo Dân tộc và Phát triển

 {name} - {time}
{body}
 {name} - {time}
{body}

0 bình luận

Ý kiến của bạn sẽ được biên tập trước khi đăng. Vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Xem thêm

Lễ mừng cơm mới của người Dao
00:33 26/09/2022

Tháng tám âm lịch, khi những tia nắng hanh hao của mùa thu chiếu xuống cánh đồng lúa sắp đến vụ thu hoạch, những bản làng người Dao Tiền ở nhiều nơi trong tỉnh ...

Lễ mừng lúa mới của đồng bào Xơ Đăng
02:11 22/04/2024

Là một nghi lễ phản ánh đậm nét phong tục tập quán đẹp từ xa xưa gắn với trồng trọt hái lượm, lễ mừng lúa mới là lễ đầu tiên trong năm của đồng bào Xơ Đăng. ...

Lễ mừng nước giọt của dân tộc Ba Na
02:56 18/01/2024

Lễ mừng nước giọt là nghi lễ mang tính cộng đồng, là một trong những nghi lễ lớn và quan trọng của người Ba Na, thôn Kon Trang Long Loi, thị trấn Đăk Hà, huyện ...

Tết cơm mới của người Mường
07:20 03/11/2022

Ngày 3/11, xã Hương Cần, huyện Thanh Sơn tổ chức bảo tồn nghi lễ Tết cơm mới tại Đình Khoang. Tết cơm mới hay còn gọi là lễ mừng cơm gạo mới được tổ chức vào ...

Học tiếng Thái - Giữ gìn bản sắc dân tộc

Học tiếng Thái - Giữ gìn bản sắc dân tộc
2:11 sáng qua

Hiện nay, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La có 12 dân tộc cùng sinh sống, với quy mô dân số khoảng 110 nghìn người, trong đó, đồng bào dân tộc Thái chiếm 49,7% dân số của tỉnh. Văn...

Tết rừng - một cách giữ rừng ở Yên Bái

Tết rừng - một cách giữ rừng ở Yên Bái
01:35 12/03/2024

Tết rừng đã có từ khi người H’Mông Nà Hẩu di cư đến đây lập bản, trở thành nét sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng dân gian, tạo ra sắc thái văn hóa riêng nơi đây. Theo truyền thống...

“Cung đường di sản văn hóa Dao”

“Cung đường di sản văn hóa Dao”
08:10 07/03/2024

Mới đây, Phòng Văn hóa Thông tin thị xã Sa Pa và xã Tả Phìn đã triển khai dự án “Cung đường di sản văn hóa Dao”. Theo đó, bước đầu đưa 16 hộ dân người Dao đỏ tham gia dự án....

Nét đẹp văn hóa rượu cần

Nét đẹp văn hóa rượu cần
01:25 05/03/2024

Đối với đồng bào Ê Đê cũng như các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, rượu cần giữ vai trò là lễ vật để kính dâng lên thần linh, là vật trung gian giúp con người giao tiếp với các...

Lễ Rija Nưgar - Nét đẹp văn hóa của đồng bào Chăm

Lễ Rija Nưgar - Nét đẹp văn hóa của đồng bào Chăm
02:48 04/03/2024

Rija Nagar là lễ hội quan trọng đầu năm của người Chăm Bà-la-môn, tỉnh Ninh Thuận. Đây là lễ hội đánh dấu khởi đầu cho chuỗi lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa độc đáo của đồng...

Tin địa phương

Xem thêm Thành phố Việt Trì

Thời tiết

18°C - 23°C
Nhiều mây, không mưa
  • 18°C - 22°C
    Nhiều mây, không mưa
  • 18°C - 26°C
    Nhiều mây, không mưa
POWERED BY
Việt Long