Những phụ nữ đưa hương chè vươn xa

Là địa phương có diện tích trồng chè lớn, những năm qua, nhiều hội viên phụ nữ tỉnh Phú Thọ đã quyết tâm khởi nghiệp, xây dựng thương hiệu của từng vùng trồng chè. Với sự sáng tạo cùng niềm đam mê và khát vọng, những nữ giám đốc khởi nghiệp từ chè đã góp phần quảng bá, giới thiệu, đưa đặc sản quê hương tới người tiêu dùng trong, ngoài tỉnh và vươn ra thế giới.

Chè Long Cốc được hái thủ công vào sáng sớm khi trời còn sương để giữ vị ngọt.

Tìm lại vị thế cho thương hiệu chè

Mời chúng tôi thưởng thức ấm trà thương hiệu chè xanh Bát Tiên - sản phẩm OCOP 4 sao của Hợp tác xã Sản xuất chè an toàn Long Cốc (xã Long Cốc), chị Phạm Thị Hạnh - Giám đốc HTX kể cho chúng tôi nghe quá trình tìm được chỗ đứng cho thương hiệu.

“Là người sản xuất chè, tôi thấy vị trà của Phú Thọ nói chung, Long Cốc nói riêng thơm ngon, nhưng không hiểu sao chè khô lại chưa được khách hàng lựa chọn. Nhiều lần mang chè khô lên Thái Nguyên bán, tôi mời khách thưởng thức chè do gia đình sản xuất, khách uống tấm tắc khen ngon, nhưng khi nghe giới thiệu đây là chè ở Long Cốc, Phú Thọ thì khách lại không tin. Lúc đó, tôi mới vỡ lẽ: Dù chè có sản xuất sạch, ngon đến đâu, nhưng không có thương hiệu thì khách vẫn chưa tin dùng” - chị Hạnh cho biết.

Với quyết tâm phải tìm lại giá trị và “chỗ đứng” cho cây chè Phú Thọ nói chung, chè Long Cốc nói riêng, năm 2018, chị Hạnh thành lập HTX Sản xuất chè an toàn Long Cốc. Để gây dựng thương hiệu cho đặc sản quê hương, chị gom hết vốn, thế chấp cả gia sản, vay được 4,5 tỷ đồng mua sắm máy móc, thành lập HTX.

Để xây dựng thương hiệu, chị vận động các thành viên và người dân trong xã trồng chè an toàn, chăm bón bằng phân hữu cơ và thu hoạch thủ công. “Chè của HTX phải được hái bằng tay vào sáng sớm, khi trời vẫn còn sương nhằm tránh ánh nắng gắt để chè không bị héo và mất đi vị ngọt. Sau khi thu hoạch, chè được phân loại và sao nhiều lần ở nhiệt độ cao để cánh chè xoăn lại, tạo độ khô cho búp, đồng thời đảm bảo chất lượng và giữ được hương vị tự nhiên đặc trưng” - chị Hạnh cho biết thêm quy trình sản xuất.

Để bảo đảm thương hiệu, chị Hạnh chú trọng đến nguyên liệu đầu vào. HTX đã vận động người dân trồng chè theo tiêu chuẩn VietGAP. Hiện HTX do chị Hạnh làm chủ đã có 3 sản phẩm đạt OCOP 4 sao: Chè đinh Bát Tiên, Chè đinh đặc sản, Chè xanh Bát Tiên. Các sản phẩm chè không chỉ có chỗ đứng trên thị trường trong nước mà còn được khách du lịch quốc tế đặt mua mang về nước làm quà.

Du khách nước ngoài trải nghiệm sao chè thủ công tại xã Long Cốc.

Khôi phục giống chè quý

Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, đổi mới, sáng tạo cùng niềm đam mê và khát vọng khởi nghiệp, nữ Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Trà UT Lê Thị Hồng Phương (trụ sở tại xã Thanh Ba) đã thành công trong việc khôi phục giống chè cổ búp tím trên quê hương Thanh Ba, đưa thương hiệu chè đặc biệt này đến nhiều thị trường trong nước và quốc tế. Đặc biệt, năm 2023, dự án “Bảo tồn và phát triển chè búp tím Thanh Ba” của chị đã đoạt giải Ba vòng chung kết toàn quốc Cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp, phát huy tài nguyên bản địa” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức.

Chị Phương cho biết: “Chè búp tím là giống chè cổ quý hiếm, có chất lượng, hương thơm, vị đượm đặc trưng, giàu chất anthocyanin, tác dụng chống oxy hóa, nhiều dưỡng chất, có lợi cho sức khỏe. Giống chè búp tím từng làm nên đặc sản quý hiếm của vùng chè Phú Thọ nhưng đang dần bị mai một và có nguy cơ mất hẳn, nên doanh nghiệp đã lên ý tưởng sản xuất, chế biến chè búp tím Thanh Ba”.

Để tạo nên thương hiệu, chị Phương đã khảo sát thổ nhưỡng, vận động, liên kết với 20 hộ dân có đất, đầu tư giống, phân sinh học, hướng dẫn quy trình trồng chè búp tím bằng phương pháp hữu cơ. Với sự hướng dẫn của chị, người dân tin tưởng trồng chè tím theo phương pháp mới, chất lượng an toàn, sản lượng tăng, giá thu mua chè búp cao gấp 7 - 8 lần so với chè xanh và rất phấn khởi khi được công ty bao tiêu đầu ra ổn định lâu dài.

Hiện nay, 17 ha diện tích trồng chè búp tím của Công ty được chăm sóc, thu hái đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, chỉ sử dụng phân hữu cơ, chế phẩm vi sinh, thu hái đúng tiêu chuẩn 1 tôm, 2 lá non. Cùng với đó, việc thu hoạch phục vụ chế biến được theo dõi từng ngày, từng lô riêng biệt đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn, không bị lỗi. Việc áp dụng quy trình sản xuất mới đã cho sản lượng thu hoạch đạt khoảng 25 tấn chè búp tím tươi, doanh thu đạt 3 tỷ đồng/năm. Đặc biệt, sản phẩm chè tím Thanh Ba được chứng nhận sản phẩm OCOP 5 sao.

Chị Lê Thị Hồng Phương - Giám đốc Công ty TNHH đầu tư và phát triển trà UT (thứ 2 bên trái) kiểm tra thành phẩm chè búp tím.

Hỗ trợ đưa hương chè bay xa

Với mục tiêu đưa hương vị chè Phú Thọ vươn xa, những năm qua, các cấp chính quyền và sở, ban, ngành trong tỉnh đã triển khai đồng bộ, hiệu quả nhiều hoạt động thông tin, tuyên truyền, đào tạo, tập huấn, hỗ trợ doanh nghiệp và quảng bá sản phẩm.

Đặc biệt, Hội LHPN tỉnh đã hỗ trợ hội viên phụ nữ đổi mới sáng tạo, phát triển kinh doanh và khởi nghiệp. Qua đó, nhiều phụ nữ có ý tưởng khởi nghiệp đạt giải cấp Trung ương và được tặng Kỷ niệm chương của Trung ương Hội LHPN Việt Nam. Trong đó có nhiều ý tưởng, dự án khởi nghiệp từ cây chè như: Ý tưởng “Bảo tồn và phát triển chè búp tím” của chị Lê Thị Hồng Phương - Giám đốc Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Trà UT xuất sắc đoạt giải Nhì vòng chung kết cấp vùng phía Bắc, giải Ba vòng chung kết toàn quốc; Dự án “Nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu chè xanh Long Cốc” của chị Phạm Thị Hạnh - Giám đốc HTX Sản xuất chè an toàn xã Long Cốc.

Ngoài ra, Hội còn hỗ trợ xây dựng mô hình “Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp”, phát triển HTX, tổ hợp tác phát triển kinh doanh. Các mô hình được hội viên phụ nữ ủng hộ, cấp ủy, chính quyền đánh giá cao như: HTX Chè sạch Sơn Hùng, xã Thanh Sơn; Tổ hợp tác Sản xuất và chế biến chè xanh Lương Sơn, xã Sơn Lương.

Hội cũng phối hợp với các sở, ban, ngành hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất do phụ nữ làm chủ, đầu tư xây dựng các mô hình sản xuất sản phẩm mới; hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, tham gia các hội chợ.

Với sự hỗ trợ đồng bộ của các cấp, ngành, ngày càng có nhiều hội viên phụ nữ tự tin khởi nghiệp, xây dựng thương hiệu chè và tìm cách đưa sản phẩm chè của quê hương vươn ra thế giới.

Lê Thương