Khắc phục khó khăn để giành thắng lợi vụ Chiêm Xuân

Nông dân xã Bản Nguyên, huyện Lâm Thao nhổ mạ, chuẩn bị cấy trà 1 Xuân muộn.

Sản xuất vụ Chiêm Xuân năm nay gặp nhiều khó khăn do tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp; giá vật tư nông nghiệp tăng cao, thời tiết không thuận lợi… Tuy nhiên, với quyết tâm giành thắng lợi trong vụ Xuân, ngành nông nghiệp cùng các địa phương và bà con nông dân trong toàn tỉnh đang nỗ lực khắc phục khó khăn để hoàn thành việc gieo cấy đúng lịch, đạt hiệu quả cao nhất.

Triển khai kế hoạch sản xuất

Theo kế hoạch, vụ Xuân năm nay toàn tỉnh gieo cấy 35.670ha lúa các loại, trong đó diện tích lúa lai 13.350ha, lúa chất lượng cao 18.500ha, trà Xuân sớm (chiếm khoảng 2% tổng diện tích) đã hoàn thành việc gieo cấy, lúa đã bén rễ hồi xanh. Đối với trà Xuân muộn, trà 1 chiếm khoảng 46% diện tích, cơ bản đã hoàn thành việc làm đất, đổ dầm, xuống giống để chuẩn bị gieo cấy. Đây là diện tích trên chân vàn thấp, dễ bị ảnh hưởng bởi lũ tiểu mãn (khoảng 6,1 ngàn ha) sử dụng các giống lúa lai có thời gian sinh trưởng ngắn...; diện tích còn lại sẽ tập trung cấy giống lúa J02 (khoảng 10 ngàn ha) và giống lúa BC15 mới (kháng đạo ôn). Trà 2 sẽ tập trung lấy nước trong đợt 2 các nhà máy thủy điện xả nước để làm đất, xuống giống và gieo cấy trên chân đất vàn, vàn cao bằng các giống lúa lai, lúa thuần, lúa chất lượng cao, có thời gian sinh trưởng ngắn.

Đặc biệt, trong vụ Mùa năm 2021, giống lúa chất lượng cao ST25 được công nhận loại gạo ngon nhất thế giới được thí điểm thành công nên trong vụ Xuân sẽ tiếp tục được đưa vào gieo cấy thử nghiệm với tổng diện tích 200ha tại các huyện Thanh Ba, Lâm Thao, Tam Nông, Cẩm Khê. Đây là hướng đi hiệu quả trong việc đưa các giống lúa có chất lượng và giá trị kinh tế cao vào sản xuất, góp phần giúp người nông dân tăng thêm thu nhập. Bên cạnh cây lúa, trong vụ Xuân, toàn tỉnh cũng gieo trồng 5.550ha ngô và 5.100ha rau xanh các loại, trong đó chú trọng đến các loại ngô biến đổi gen năng suất cao; các loại rau xanh theo nhu cầu của thị trường.

Những ngày này, gia đình bà Nguyễn Thị Hoan ở xã Tứ Xã, huyện Lâm Thao vẫn tranh thủ ra đồng từ sớm để lấy nước, làm đất, đổ dầm đợi đúng lịch là bắt tay vào cấy. Bà Hoan cho biết: “Gia đình tôi làm hơn chục sào ruộng. Mọi năm, những ngày này, cả làng cùng ra đồng, cấy đổi công cho nhau. Năm nay, do dịch bệnh COVID nên chúng tôi không tập trung đông người. Sản xuất cũng gặp nhiều khó khăn hơn do chi phí đầu vào như thuê máy cày, bừa, giá phân bón tăng cao so với những năm trước”.

Cũng giống như ở huyện Lâm Thao, thời điểm hiện tại, bà con nông dân trên địa bàn tỉnh đang tập trung thu hoạch hết diện tích cây vụ Đông, tranh thủ lấy nước làm đất để gieo cấy theo khung lịch đã được ban hành. Tuy nhiên, theo phản ánh của nhiều nông dân, giá phân bón từ năm ngoái đến năm nay đều tăng, ví dụ như phân đạm từ 8.000 đồng/kg thời điểm đầu năm 2021 đến nay đã tăng lên đến 18.000 đồng/kg; giá các loại phân bón khác như NPK, Kali… cũng đều tăng. Giá thuê cày, bừa trước đây khoảng 25.000 đồng/sào nay tăng lên 35.000 đồng/sào. Một số loại vật tư khác phục vụ sản xuất cũng tăng nhẹ so với mọi năm.

Thời tiết sản xuất vụ Xuân năm nay được dự báo sẽ có nhiều diễn biến phức tạp. Theo Đài Khí tượng thủy văn khu vực Việt Bắc, khả năng từ nay đến hết tháng 2 sẽ xảy ra một số đợt rét đậm; rét hại ảnh hưởng đến việc gieo cấy và sinh trưởng của cây lúa. Đồng thời, tổng lượng mưa từ nay đến tháng tư sẽ thấp hơn trung bình từ 10-25%. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến năng suất và sản lượng của vụ Xuân vì đây là thời điểm cây lúa sinh trưởng mạnh, cần đủ nước.

Nông dân phường Minh Nông cấy trà Xuân sớm.

Giải pháp khắc phục khó khăn

Trước những khó khăn, thách thức, Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND các huyện, thành, thị đã tập trung chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền đến bà con nông dân chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng mở rộng diện tích cây hàng hóa có năng suất, chất lượng, giá trị kinh tế cao, có thị trường tiêu thụ; gieo cấy theo đúng khung thời vụ đã được ban hành, tuyệt đối không cấy sớm. Chú trọng đưa các giống cây trồng có năng suất cao, chất lượng tốt, phù hợp với điều kiện sinh thái, thổ nhưỡng và trình độ canh tác của từng địa phương cùng với áp dụng đồng bộ các biện pháp khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao trên đơn vị diện tích canh tác. Những năm qua, nhiều huyện đã thực hiện tốt các chính sách về hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp; xây dựng thành công nhiều HTX nông nghiệp; các vùng chuyên canh cây trồng theo hướng tập trung, hàng hóa như Cẩm Khê, Thanh Thủy, Phù Ninh, Thanh Ba… Đồng thời hỗ trợ hàng chục tỉ đồng để đưa các giống cây trồng mới, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, khoa học công nghệ vào sản xuất, góp phần nâng cao giá trị của ngành Nông nghiệp. Nhiều chuỗi liên kết, tiêu thụ nông sản đã đi vào hoạt động ổn định, giúp bà con nông dân yên tâm sản xuất.

Để nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng sức cạnh tranh cho nông sản trong vụ Xuân, theo ông Hà Anh Tuấn- Trưởng phòng NN&PTNT huyện Thanh Ba, cần phải làm tốt công tác đảm bảo an toàn thực phẩm trong sản xuất. Bón phân đủ, cân đối; tăng cường sử dụng phân bón tổng hợp, phân hữu cơ vi sinh, phân bón lá, thuốc BVTV sinh học, thảo mộc. Tuyên truyền và mở rộng việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật được đánh giá có hiệu quả vào sản xuất như: Quản lý cây trồng tổng hợp (ICM), Quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), nông nghiệp hữu cơ... nhằm tránh nguy cơ ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái do lạm dụng phân bón vô cơ và thuốc BVTV.

Ông Trần Tú Anh-Phó giám đốc Sở NN và PTNT cho biết: Nhằm tháo gỡ khó khăn cho nông dân, ngành Nông nghiệp cũng tuyên truyền, khuyến khích người dân thay thế một phần phân hóa học bằng các loại phân hữu cơ tự chế biến, vừa góp phần làm giảm chi phí, vừa khôi phục độ phì nhiêu cho đất. Tăng cường áp dụng tiến bộ KHKT, cơ giới hóa vào các khâu sản xuất. Khuyến khích các tổ chức, cá nhân thuê ruộng, gom ruộng để sản xuất tập trung, tạo khối lượng sản phẩm hàng hóa lớn, sức cạnh tranh cao; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất nông nghiệp, dần hình thành nhiều mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị. Chủ động gắn kế hoạch vụ Xuân với kế hoạch các vụ sau để tạo thành chuỗi luân canh hợp lý, hạn chế việc bỏ vụ ở các vụ sau. Đối với các vùng không chủ động về tưới, tiêu, cấy lúa bấp bênh, kém hiệu quả cần có kế hoạch hướng dẫn, tuyên truyền nông dân mạnh dạn chuyển đổi nhằm đem lại hiệu quả kinh tế cao nhất. Các cơ quan chức năng tiếp tục tăng cường quản lý thị trường phân bón, thức ăn chăn nuôi để bình ổn thị trường, đảm bảo chất lượng hàng hóa phục vụ sản xuất.

Quân Lâm